سخنرانی
زمان: 8 مرداد 1364 / 11 ذی القعده 1405
مکان: تهران، جماران
موضوع: لزوم اهتمام به امر قضا و وظایف سفرا و نمایندگان جمهوری اسلامی در خارج
مناسبت: میلاد حضرت رضا (ع)
حضار: اعضای شورایعالی قضایی ـ کارکنان قوۀ قضاییه ـ وزیر امور خارجه و نمایندگان جمهوری اسلامی در کشورهای اروپایی و امریکایی
بسم الله الرحمن الرحیم
اهتمام حوزه های علمیه به امور قضا
من این روز مبارک را به همۀ مسلمین جهان و به همۀ مستضعفان، خصوصاً به ملت شیعه و بالاخص به شما آقایان که این جا تشریف آوردید، تبریک عرض می کنم. امید است خدای تبارک و تعالی به برکت مرقد مطهر حضرت رضا ـ سلام الله علیه ـ به ما توفیق بدهد که ما تابع تعالیم عالیۀ اسلام باشیم و تابع تربیت هایی که ائمۀ هدی متکفل شدند، باشیم. امیدوارم که خداوند همۀ ملت ها را و خصوصاً ملت ایران را، موفق کند که به طور صحیح به احکام اسلام عمل کنند و متکی به الطاف عالیۀ حق تعالی باشند و در این راهی که پیش گرفته اند، پیش بروند و ان شاءالله ، موفقیت هایی حاصل بشود.
آنچه که من در این محضر محترم باید عرض کنم، یک مطلب راجع به قوۀ قضاییه است و یک مطلب راجع به کسانی است که در خارج کشور مشغول خدمت هستند که عده ای شان این جا امروز تشریف دارند. مطلبی که راجع به قضاوت عرض می کنم، یک صحبت راجع به این است که باید پرسنل این قوه تقویت بشود و این یک جهتش به عهدۀ حوزه های علمیۀ سرتاسر کشور است و خصوصاً حوزۀ علمیۀ قم. مسئلۀ قضا یک مسئلۀ مهمی است که سر و کارش با همۀ حیثیت کشور است و مسلمانان است. و آن قدری که اسلام دربارۀ قضا سفارش کرده است، شاید کمتر در چیزهای دیگر سفارش کرده باشد.
بنابراین، یک تکلیف است بر همۀ کسانی که می توانند قضاوت کنند و در حوزه ها معطل مانده اند. خیلی اشخاص هستند که اگر توجه به این مسئله داشته باشند که یک تکلیفی است، بر همه هست تا آن جایی که به مقدار کفایت تحقق پیدا بکند، و الاّ واجبات کفاییه هم بر همۀ آحاد واجب است. وقتی وجوب برداشته می شود که به مقدار کفایت، این عمل تحقق پیدا کرده باشد. بنابراین، به عهدۀ همۀ حوزه های علمیۀ سرتاسری است که در این امر اهتمام کنند؛ افرادی که در آن جا قدرت این معنا را دارند که قضاوت کنند، بیایند مشغول کار بشوند. این یک خدمتی به اسلام است، یک خدمتی به کشور است و یک تکلیفی است که خدای تبارک و تعالی بر همه کرده است و امیدوارم که این کار را انجام بدهند.
مضر بودن علم بدون عمل
و امیدوارم که دانشجویانی که برای این خدمت مشغول هستند، هم در رشتۀ قضاوت و هم در تهذیب اخلاق، مهم این است که [در] این دو جناح، هر دو، هم علم و هم عمل باشد. علم بدون عمل، مفید که نیست، بلکه مضر است. شاید بسیاری از مصیبت هایی که بر بشر واقع شده باشد، از علم واقع شده است. تمام این خرابی هایی که الآن در دنیا به وجود آمده است، اینها برای این است که علمی بوده است که توأم با تهذیب نبوده است؛ علم را دارند، لکن مهذب نیستند. شما اگر بخواهید خدمت بکنید به اسلام، خدمت بکنید به کشور خودتان، استقلال کشور خودتان را حفظ کنید، وابسته به هیچ جا نباشید، باید هم رشتۀ علم را تقویت کنید وهم تهذیب اخلاق را و هم عمل را.
و من امیدوارم که همین طور باشد و شماها موفق بشوید به این که این تکلیف بزرگ را به طور شایسته به اتمام برسانید.
اجرای حدود بر میزان احکام اسلام
و به قوۀ قضاییه عرض می کنم که مسئلۀ قضا یک مسئلۀ بسیار مهمی است که اگر انسان در آن قصور بکند، تقصیر بکند، ضرر وارد می شود. اگر تقصیر باشد، پیش خدای تبارک
و تعالی مسئول است و اگر چنانچه زیاده روی بکند، این هم همین طور. میزان، احکام اسلام است. در اجرای حدود، نباید از آن حدودی که حق تعالی فرموده است، پایینتر عمل بشود و نباید زیادتر. حتی آن کسی را که الآن محکوم به قتل شده است و دارند می برندش در جایی که او را بکشند، هیچ کس حق ندارد حتی یک کلمۀ درشت به او بگوید؛ اجرای حکم خداست. اگر کسی یک سیلی به او زد، او حق دارد در همان جا، یک سیلی برگرداند و باید هم دیگران کمک کنند تا او قصاص بکند. اگر یک درشتی کرد، آن کسی که درشتی کرده است تعزیر لازم دارد، باید قوۀ قضاییه تعزیر کند او را.
از آن طرف هم اگر کسی تقصیر بکند در این، یک کسی که مستحق هفتاد ـ مثلاً ـ شلاق است، شصت تا بزند، این هم تقصیری است که در حکم خدا شده است و خیال نکند که این یک رحمتی است، بلکه این یک امری است که معصیت خداست. اجرای حدود به آن طوری که خدای تبارک و تعالی فرموده است، باید بشود. این که انسان ترحم کند به یک کسی که باید حد به او جاری بشود، حد را جاری نکند یا کم جاری کند، این عصیان است، بلکه به خود آن آدم هم لطمه وارد می شود، به خود ملت هم لطمه وارد می شود. این حدود همان طوری که تربیت می کند اشخاص را، ملت را هم می رساند به جایی که این طور فسادها در او کم بشود. اگر چنانچه یک حدی جاری بشود، این حدی که جاری می شود، هم تربیت می کند آن کسی [را] که حد خورده است و هم برای ملت خوب است؛ فی القصاصِ حیاة.
زنده وقتی هستیم که همۀ موازین الهیه را عمل بکنیم و وقتی می توانیم با قدرت های بزرگ مقابله کنیم و آسیب پذیر نباشیم که متعهد به اسلام، متعهد به احکام اسلام باشیم. قضات وقتی می توانند قاضی باشند که در قضاوت، هم در جهت حکم و هم در جهت دستور به این که باید چه بشود، هیچ تقصیر و قصوری نکنند، نه غلو کنند، نه تقصیر بکنند. بنابراین، یکی از مهمات است که باید ملاحظه بشود وان شاءالله که ملاحظه می شود. و من
امیدوارم که همه موفق بشوید به این که کارها را مطابق این طوری که خدا گفته است، عمل بکنید و نه زیاده روی کنید، یک وقت ـ خدای نخواسته ـ تجاوز از حد بکنید که آن تقصیر است و نه ناقص عمل کنید؛ یعنی، این که خدا گفته است، شما زیادتر از رحمت خدا خیال کنید رحمت دارید که آن هم تقصیر است. آن چیزی که صراط مستقیم است، آنی است که بر روشی که خدای تبارک و تعالی فرموده است، به آن روش عمل بشود. همین طور پلیس قضایی باید توجه بکند که این پلیس اسلام است، این پلیس قوۀ قضاییۀ اسلام است. این پلیس باید روی موازین عمل بکند ـ خدای نخواسته ـ یک وقت قدرت دارد، تجاوز نکند. به همان طوری که دستور داده می شود و دستور مطابق با موازین شرعیه است، به همان طور باید ان شاءالله ، عمل بکنند.
اسلامی نمودن محیط سفارتخانه های جمهوری اسلامی
و آن چیزی که راجع به برادرهایی که از خارج این جا هستند و همۀ برادرهایی که در خارج کشور خدمت می کنند، عرض می کنم این است که باید همۀ شماها در هر جا هستید، خودتان را مقید و متعهد به اسلام بدانید، تحت تأثیر محیط آن جا واقع نشوید. خوب، کسی که وارد می شود در یک سفارتخانه ای در خارج، ببیند که وارد شد در یک محیط اسلامی، در یک محیط انسانی. این طور نباشد که ـ خدای نخواسته ـ در آن جا از آن چیزهایی که در سابق بود، چیزی باقی مانده باشد. اگر آن چیزهایی که در دوران سابق بود، در دوران طاغوت بود، در آن جا هست، جدیت کنید که بکلی پاکسازی بشود و امیدوارم شده باشد تا کنون. بنابراین، وقتی ما می توانیم در مقابل همۀ دنیا بایستیم، بگوییم ما نه طرف «مغضوب علیهم» می رویم، نه طرف «ضالّین»؛ نه طرف غرب می رویم، نه طرف شرق می رویم، وقتی ما می توانیم این طور باشیم و به صراط مستقیم عمل بکنیم که همه مان با هم باشیم، همه ید واحده باشیم، همان طوری که اسلام دستور
داده، همه یک صدا باشیم؛ کانّه یک حلقوم است که صدا می کند، همه با هم مجتمع باشیم، سستی نکنیم.
هر چه پیش می رود اسلام، ما قوه بدهیم به اسلام، ما بیشتر فعالیت بکنیم. این طور نباشد که حالایی که اسلام در ایران، حالا آمده است، پس ما دیگر کار نداشته باشیم. نخیر، حالا اول کار است، ما باید کار داشته باشیم. در همۀ امور، ما باید قوی باشیم و بهترین مأمور این است که به این چیزی که به خودش محول شده است، خوب عمل بکند. شما اگر چنانچه فرض کنید در یک سفارتخانه ای هستید، می خواهید عمل بکنید، باید خودتان آن کاری [را] که به شما محول شده خوب عمل کنید، به دیگران کار نداشته باشید. بله، اگر که آنها خلاف کردند، شما نهی شان کنید، اما این طور نباشد که نظرتان این باشد که او چه جور دارد عمل می کند؛ شما باید عملی که خودتان انجام می دهید، مطابق با موازین و قوانینی باشد که در اسلام است و در جمهوری اسلامی هست. بناءً علیه، مأمور خوب، انسان خوب آن کسی است که مأموریت خودش را خوب عمل بکند و تکالیف خودش را خوب از عهده برآید و من امیدوارم که همۀ شما این طور باشید و ملت ایران هم این طور باشد.
اظهار حیات در مقابل دنیا با شرکت در انتخابات
از مسائلی که ما در پیش داریم، الآن قضیۀ انتخابات رئیس جمهور است. من کار ندارم کی رئیس جمهور می شود، به من مربوط نیست، من خودم یک رأی دارم به هر که دلم می خواهد می دهم، شما هم همین طور. اما اگر بخواهید در مقابل دنیا اظهار حیات بکنید که بگویید ما بعد از گذشتن چندین سال زنده هستیم، باید مشارکت کنید. اگر ـ خدای نخواسته ـ از عدم مشارکت شما یک لطمه ای بر جمهوری اسلامی وارد بشود، بدانید که آحاد ما، که این خلاف را کرده باشیم ـ خدای نخواسته ـ مسئول هستیم؛ مسئول پیش خدا هستیم. مسئله، مسئلۀ ریاست جمهور نیست؛ مسئله، مسئلۀ اسلام است؛ مسئله، مسئلۀ قواعد اسلام است؛ مسئله، مسئلۀ حیثیت اسلام است و مسئله ای است که باید ما
همه به آن اهمیت بدهیم و بیشتر از هر وقت و بیشتر از هر سال و هر دوره باید ان شاءالله ، شرکت بکنیم و امیدوارم که همه شرکت بکنند.
و شما بدانید که از مرکز ایران، اسلام پرتوش در تمام دنیا رفته است؛ همه جا هست. شما نمی دانم شنیدید آن طور که من شنیدم که در امریکا هم بانک اسلامی می خواهند درست کنند؟ البته آن اسلامی که آنها می گویند با این اسلامی که ما می گوییم دو تاست، اما شنیدم من که می خواهند بانک اسلامی درست کنند. این دولت هایی که بعض از این دولت ها مثل مصر و نمی دانم سودان و امثال ذلک که دارند احکام اسلام را صدا از آن می کنند، این را خیال می کنید که یک مسئله ای است که همین طوری واقع شده است؟ یک مسئله ای است که موج اسلام پرتوش را انداخته، رفته است به همه جا و همه جا این صدا درآمده است. الآن در امریکا هم این مسائل هست، در جاهای دیگر هم این مسائل هست. خواهی نخواهی منفعل شده اند از این حرکت. این حرکت اسلامی اسباب این شده است که سایر کشورها منفعل بشوند از آن. خود مسلمین کشورها که همه همراه هستند، این که گاهی وقت ها می گویند که «اِی»! ایران منزوی شده است، مقصودشان چی است؟ مقصود این است که امریکا به ما [اعتنا] ندارد؟! امریکا هر آنی که ما دست به طرفش دراز کنیم صد مقابل او به ما بیشتر جواب می دهد، ولی ما اعتنا به او نداریم و همین طور سایرین.
اگر مقصود این است که پیش ملت ها ما منزوی هستیم، خوب، همه می دانند که ملت ها همه توجه دارند. الآن هر جا که اجتماع اسلامی هست برادران اهل سنت ما، برادران اهل تشیع ما مجتمع هستند، راجع به اسلام و راجع به این که باید همه چیز اسلامی بشود و کشور خودشان اسلامی بشود؛ همۀ این مسائل هست و این پرتوی است که خدای تبارک و تعالی مرحمت فرموده است به همه جا، نورافکن کرده است و شما دنبال این باشید که ان شاءالله ، این مسئله به طور شایسته عمل بشود و عمده اجتماع شماست.
باز هم عرض می کنم اجتماع شما، وحدت شما [کار ساز است.] آنهایی که حتی با ماها بد هستند، خوب، ما بد، اسلام که بد نیست. اگر دیدند که رأی دادن به رئیس جمهور،
هر که می خواهد باشد، اجتماع در جمعیت مسلمین که هست، این اسباب تقویت اسلام است، آنهایی که به اسلام عقیده دارند، باید خودشان هم بیایند در میدان و بیایند رأی بدهند. این طور نباشد که حالایی که مطابق میل من نشده، من کنار بروم. نخیر، انسان باید مطابق میلش هم که نباشد، مع ذلک، در میدان باشد. مرحوم مدرس ـ رحمه الله ـ گفته بود که من با جمهوری مخالفم ـ آن وقت مخالفت با جمهوری یک چیزی بود که واضح بود باید بشود؛ برای این که آنها می خواستند بساط درست کنند ـ گفت من با، گفته بود من با جمهوری مخالفم، لکن اگر جمهوری شد، کنار نمی روم، من در میدان هستم، من می روم سراغش.
یک انسانی که می خواهد خدمت بکند، با هر رنگی که دارد، باید برود خدمت بکند. موافق میل من است، خوب، خدمت می کند؛ موافق میل من هم نیست، خدمت به اسلام است، خدمت به جمهوری اسلامی است. کسانی که جمهوری اسلامی را صحیح می دانند، ولو با افراد مخالف هستند، اینها هم باید شرکت بکنند. اگر شرکت نکنند، دلیل بر این است که جمهوری اسلامی را قبول ندارند. من از خدای تبارک و تعالی تقاضا دارم که ما را موفق کند که همۀ ما به خدمت به اسلام موفق بشویم و امیدوار است که رزمندگان ما را هم در جبهه ها تقویت کند، همان طوری که قوی هستند بیشتر تقویت کند و خداوند همۀ ما را تابع احکام اسلام قرار بدهد.
والسلام علیکم و رحمة الله