مجله نوجوان 40 صفحه 17

راه آشیانه زنبور عسل یکی از موجوداتی است که صاحب از اسرار آمیزترین پدیده های طبیعت است. برخی از موجودات هر چقدر هم که از آشیانه خود دور شوند قادرند دوباره آن را پیدا کرده و به سویش بازگردند بسیاری از پرندگان زنبور عسل مارماهی و ماهی آزاد از سردمداران یافتن آشیانه اند. دانشمندان درباره پرندگان آزمایشهای بسیار انجام داده اند تا بفهمند چه چیزی آنها را به آشیانه شان راهنمایی می کند. در یکی از این آزمایشها 7 پرستو را 600 کیلومتراز آشیانه به دور بردند و چون رهایشان ساختند دیدند که پنج تای آنها به آشیانه خود بازگشتند. لانه زنبور زنبور در لانه سازی از مواد گوناگونی استفاده میکند به طوری که بعضی می پرسند: آنچه را که زنبور در این کار مورد استفاده خود قرار نمی دهد چیست؟ گویا هیچ حشره ای مانند زنبور این همه طرحها معماری مختلف و مواد گوناگونی را در لانه سازی خود به کار نبرده است. زنبورهای عسل یک کندو زنبور عسل سازمان اجتماعی بسیار شگفتی دارد. سازمانی که در برخی جهات به نظم و پیچیدگی سازمانهای بشری می ماند هیچ یک از جانداران حشی نتوانسته اند در این قسمت با زنبور عسل برابری کنند. اگر زنبور عسل بخواهد از یک عمر طولانی و راحت بر خوردار باشد باید حتما به گروه همنوعان خود بپیوندد زیار اگر گوشه تنهایی را برگزیند عمرش بسیار کوتاه خواهد گردید اجتماع زنبوران عسل مرکب است از یک ملکه هزاران زنبور کارگر و صدها یا هزاران زنبور نر که در فصلهای معینی با آنها همکاری می کنند این گروه باید در پناهگاهی زندگی کنند از این رو گاهی در میان تنه درختان و گاهی در درون یک جعبه خالی لانه می کنند امروزه کندوهای مدرنی که انسان می سازد جایگاه بسیار مناسبی برای زندگی زنبورها به شمار می رود وظیفه ملکه تخم گذاری است ولی او خود قادر به نگهداری تخمهایش نیست. پس همه تخمها را ملکه به تنهایی تولید می کند روزانه بیش از 1500 تخم از ملکه مادر به وجود می آید بنابراین در هر فصل ملکه 250000 تخم می گذارد البته برخی از ملکه ها وضعی استثنایی دارند زیرا در سراسر عمر خود که یک یا دو سال بیشتر نیست یک میلیون تخم تولید می کنند از بیشتر این تخمها ملکه یا زنبوران کارگر و گاهی هم بنا به نیاز تعدادی زنبور نر به وجود می آید در اجتماع زنبوران حدودا چند هزار زنبور کارگز یافت می شود ولی چون سازمانشان به اوج تکامل برسد تعداد کارگران از حدود 60 هزار هم بیشتر می شود از این رو می بینیم که در کندو چه ولوله ای برپا شده شمار زنبوران به گونه سرسام آوری افزون می گردد در یک مندو که این همه زنبور عسل گرد هم آمده اند مساله تقسیم کار بر ایشان مطرح میشود یعنی آنکه هر زنبوری باید وظیفه خود را بشناسد و کارش را خوب انجام بدهد. در نتیجه هر زنبور کارگر نخست باید رفت و روب و تمیز کردن کندو را بر عهده بگیرد چون اندکی بزرگتر شود پرستاری نوزاد به او محول می شود و مسؤول تغذیه شانهم می شود در آخرین مرحله تکامل زنبور کارگر از کندو بیرون می آید و در دشتها به پرواز درمی آید تااز میان گلها گرده گل بیندوزد و با آن عسل بسازد.