مجله نوجوان 66 صفحه 32

تاریخ آرزو رضوی اشکانیان چه هنر هایی داشتند ! خواندن مطالبی راجع به هنر اقوام قدیم ایرانی هیچوقت خالی از لطف ، نبوده و نیست . وقتی آدم پشت سرش را نگاه می کند ، دوست دارد بداند در سال های دور ، آدم هایی که روی این خاک قدم می زدند . چه هنر هایی داشتند و چطوری زندگی می کردند . امروز می خواهیم دربارۀ اشکانیان حرف بزنیم . یکی از سلسله فرمانروایان قدیمی کشورمان که در سال های خیلی دور ، در این مرز و بوم زندگی می کردند . هنر دوران اشکانی ، بعد از حملۀ اسکندر به ایران ، تغییرات زیادی کرد . علت این تغییرات ، بیش از همه تأثیر نفوذ قدرت جدید و فرهنگ و هنر آن در کشور ما بود . مقدونیها با خوشان آداب و رسوم و دین و آیینهایشان را به سرزمین ما آوردند و در جنبه های مختلف زندگی مردم آن روزها ، بخصوص در هنر و آثار هنری آن ها ، تأثیر گذاشتند . آن ها برای پرستش و آیین های مذهبی خودشان ، در ایران معابدی ساختند . این معابد تا دلتان بخواهد شبیه معابد یونانی بود و در واقع بعد از حملۀ اسکندر به ایران ، مردم کشورمان با دیدن این معابد تازه ساز ، برای اوّلین بار و از نزدیک با هنر یونان آشنا شدند . از این معابد می توان به معبد دیانا در نزدیکی کرمانشاه و معابد آتنا و آرتمیس اشاره کرد . تأثیر و نفوذ هنر یونانی در مجسمه ها و ستون و سر ستون های این معابد ، تا حدی زیاد است که تشخیص مجسمه ها از مجسمه های اصل یونانی ، کار خیلی خیلی سختی است . شاید ویژگی اصلی آثار آن دورۀ یونان ، برایتان جالب باشد . در همۀ این آثار نوع خاصی واقع گرایی به چشم می خورد . واقع گرایی مختص هنر یونان باستان است . در این واقع گرایی اثر هنری هر چه به اصل خود شبیه تر باشد ، از ارزش و اعتبار بیشتری برخوردار است . سلسلۀ اشکانیان برای دوره های هنری کشورمان ، مثل یک پل عبور است . مردم کشور ما در آن سال ها ، اهمیت زیادی برای هنر قائل نبودند . آن ها ترجیح می دادند فرزندانی تربیت کنند که با فنون شکار و رزم آشنا باشند . با این وجود ، مردم کشور ما در برابر هنر یونانیان جبهه نگرفتند و حتی بعد از حملۀ اسکندر به ایران از آن استقبال کردند . امّا با گذر زمان و با آشنا شدن با هنر یونانی ، آرام آرام ، هنر خارجیها را کنار گذاشتند و به دنبال پیدا کردن هنر خودشان و تعاریف زیبایی از نگاه خودشان پرداختند ، تا جایی که در سلسلۀ بعدی ، یعنی سلسلۀ ساسانیان ، هنر کشورمان به سوی هنر اصیل ایرانی حرکت کرده بود و این هنر اصیل ایرانی ریشه ای نداشت مگر در دوران گذر از بحران پس از حملۀ اسکندر و در دوران اشکانیان ، اشکانیان در طول 5 قرن فرمانروایی خود ، بانی شهر های بزرگی مثل تیفوس ، هنزه ، دارابگرد و گور بودند . بیشتر خانه های این دوره ، حیاط داشتند و اطاقهایی دور حیاط قرار داشتند . اشکانیان روی دیوارهای گچی خانه هایشان گچبری می کردند . اشکانیان در ساختن نقش های برجسته هم دست داشتند .