حسام الدین قاموس مقدم
جشنواره ی دلدادگی
جهت ورود ، ارائه دل الزامیست !
با یک بسم الله کار مطالعه روی زوایا و جنبه های مختلف شب قدر را شروع کردم . درست در همین زمان بود که متوجه شدم که یکی از سخت ترین کار های دنیا را آغاز کرده ام .
قدم زدن در دالان های هزار توی فضایل و زیبایی های این شب نورانی ، به من فهماند که به عنوان یک مسلمان که شاید بارها نام این شب مبارک را شنیده ام و چندین سال در مراسم و آیین این شب شرکت کرده ام ، چیز زیادی از عظمت آن نمی دانم و حتی هیچ گاه با تمام وجود ، در معنای سوره ی قدر تفکر نکرده ام .
خداوند در این سوره پس از اعلام نزول یکباره ی قرآن در این شب سراسر نور ، خطاب به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرماید : «و تو چه می دانی که شب قدر چیست ؟»
در جاهایی از قرآن که عبارت «ما ادریک» به معنای «چه می دانی ؟» در مورد موضوعی خاص بیان شده و مخاطب آن از نظر لفظی پیامبر بوده ، به لحاظ معنایی یا به عبارتی مغز آیه مورد خطاب همه ی افراد است ، چرا که وقتی خداوند به پیامبرش که دارای آن همه فضایل و عالم به علوم غیبی و شهودی است ، می گوید : «چه می دانی ؟» ، بنابراین بقیه انسانها که قطعاً از نظر فصل و دانش در سطح رسول خدا نیستند ، آن موضوع خاص را درک نخواهند کرد . در اینجا هم منظور این است که هیچ یک از انسانها نمی توانند عظمت شب قدر را درک کنند .
در ادامه ی سوره خداوند متعال برای بیان ویژگی و برتری این شب نسبت به مواقع دیگر ، می فرماید : «شب قدر از هزار ماه برتر است .» حضرت حق بعد از این آیه ، برکات و نعمات این شب را در قالب «فرود آمدن فرشتگان و روح به زمین به اذن خدا برای هر کاری» بیان می کند و «سلام تا طلوع فجر» را به بندگانش مژده می دهد .
دیدیم که خداوند برای بیان عظمت این شب اسرارآمیز ، سوره ای را با همین نام (قدر) بر قلب مبارک حضرت پیامبر در 5 آیه نازل کرده و انسانها را با نزول این سوره ، متوجه اهمیت لیله القدر و عنایت به فضایل آن کرده است . بنابراین برای درک اهمیت این شب عزیز ، تأملی در همین سوره نورانی کفایت می کند چرا که هیچ کلامی بالاتر از کلام وحی و واژه های روحانی قرآن کریم نیست .
شب قدر بنا بر حکمت و مشیت الهی ، به صورت دقیق مشخص نیست که کدام شب است و حتی ممکن است هر یک از شب های سال ، شب قدر باشد . اما آنچه از روایات معصومین بر می آید ، شب قدر یکی از سه شبی است که در ماره مبارک رمضان قرار دارد و آن شب های 19 و 21 و 23 این ماه است که عبادت و نیایش در این سه شب ، بسیار توصیه شده و از دست دادن این فرصت ، عاقلانه به نظر نمی رسد .
نکته ی قابل توجهی که در شب های قدر وجود دارد ، مقارن شدن این ایام با ایام ضرب خوردن و شهادت امیرمؤمنان علی علیه السلام است . برخی به اشتباه تصور می کنند که اهمیت و اصلاً وجود شب قدر ، به دلیل شهادت حضرت علی علیه السلام در این شبهاست ، در حالیکه این شب از زمان حیات نبی مکرم اسلام صلی اله علیه و آله وجود داشه و اصلاً نزول یکباره قرآن در این شب بر پیامبر اسلام باعث عظمت و اهمیت این شب بزرگ شده است .
هم زمانی شهادت امیر مؤمنان حضرت علی علیه السلام با لیالی قدر ، نشان از عظمت وجود مبارک این امام عظیم الشأن دارد و این خود از حکمت های الهی بوده و که با مقدر کردن شهادت حضرت علی در این ایام ، باعث شده که مؤمنان و شیفتگان اهل بیت علیهم السلام ، با زنده نگه داشتن این شبها و راز و نیاز با پروردگارشان به یاد این وجود نورانی و مقدس باشند و همراه با اشکهایی که از سر خشوع و بندگی از چشمانشان جاری می شود ، در سوگواری حضرت مرتضی علیه السلام مرثیه خوانی کنند و از دریای معرفت این منشور مقدس امامت و تجلی بندگان الهی ، سیراب شوند .
در بیان فضایل و ویژگی های این شب مبارک ، نکته ی قابل بحث دیگری نیز وجود دارد که به دلیل پیچیدگی و نیاز به مطالعه و پژوهش زیاد ، در این باب برای القای مفاهیم این قضیه به صورتی مختصر و گذرا به بیان آن می پردازیم .
این موضوع عبارت است از «رقم خوردن تقدیر و احوالات موجودات عالم در این شب» . معنی آن این است که خداوند تمام اتفاقات و پیشامدهایی را که قرار است در طول یک سال برای مخلوقات محقق شود ، در این شب مقدر کرده و به قول معروف برای مخلوقات ، از سوی خداوند یک برنامه ریزی یک ساله صورت می گیرد .
چیزی که باید به آن توجه کنیم این است که انسان می تواند به وسیله ی دعا کردن سرنوشت و تقدیر خود را عوض کند و از خدا بخواهد که مثلاً در سالی که تا شب قدر سال بعد پیش رو دارد ، تمام اتفاقات و پیشامدها به گونه ای آسان و به دور از سختی و مشکلات بر او بگذرد .
چرا که در حدیث داریم که دعا می تواند قضا و قدر را تغییر دهد ، حتی اگر آن سرنوشت و تقدیر ، نزد خدا محکم شده باشد (الدعاء یرد القضاء حتی بیوم ابراما) . بنابراین بنده ی عاقل و مطبیع خداوند کسی است که در این فرصت به دست آمده ، دست به دعا بردارد و با طلب عفو و بخشش گناهان گذشته از درگاه حضرت احدیت ، خیر و عافیت آینده ی خود را از خداوند متعال درخواست کند . دراین مورد می توان گفت که یکی از مواقف یا به قول ساده تر ایستگاه های توبه در نزد خدا همین شب قدر است و بنا به
[[page 30]]
انتهای پیام /*