مجله نوجوان 171 صفحه 31

. رشد تعزیه از دوره صفویه به بعد شکل تعزیه هرچه بیشترنمایشی شد و به دلیل حمایتهای دولتی و مردمی، قدرت بیشتری پیدا کرد و جایگاههای ثابت دولتی و موقت مردمی به عنوان تکیه در دوران زندیه و قاجار برای تعزیه ساخته شد. جایگاههای دولتی که به شکل تماشاخانه ساخته شده بود از غرفه­های مختلف در اطراف ساخته می­شد که شکل ساختمانی آن از زورخانه­ها الهام گرفته شده بود. با این تفاوت که به جای گود زورخانه،سکّویی گرد در وسط ساخته می­شد که به عنوان صحنۀ نمایش کاربرد داشت. در سر کوی و برزن­ها هم مردم با برپا کردن چادر، تماشاخانه­هایی موقتی به نام حسینیه یا تکیه می­ساختند که بعد از ایام محرم جمع می­شد. دوران طلایی تعزیه در دورۀناصرالدین شاه بود که در همان دوران تکیه­های بزرگی همچون تکیه دولت ساخته شد. تکیه دولت در جنوب کاخ گلستان بود که امروز اگر به سبزه میدان بازار تهران بروید، می­توانید بانک ملی شعبۀبازار را ببینید که به جای تکیه دولت سبز شده است. در دوران ناصرالدین شاه در دهۀ اول محرم بیش از سیصد مجلس تعزیه برگزار می­شد شروع تعزیه تاریخ دقیق شروع تعزیه معلوم نیست ولی این مسئله روشن است که تعزیه از عزاداری­های نمادینی که در سوگ امام حسین انجام می­شد شکل گرفت. دسته­های سینه­زنی و زنجیرزنی در دورۀصفویه و بعد از رسمی شدن مذهب شیعه در ایران این اجازه را پیدا کردند که آزادانه در شهرهای مختلف به حرکت در بیایند و عزاداری کنند. در این میان افرادی با خواندن اشعاری به عنوان نوحه،حکایت و داستان روز عاشورا را برای مردم بازگو می­کردند. این دسته­ها کم کم به صورت متمرکز به انجام این کار پرداختند. در این میان اجرای نوحۀ مربوط به هریک از شخصیتها به فردی جداگانه سپرده شد و شکل نمایشی آن جدیّت بیشتری پیدا کرد. نقش زنان و دختران نیز به پسران نوجوان و جوانانی که صدایی نازک داشتند سپرده می­شد.