مجله نوجوان 21 صفحه 30

امیر نوذری ورزش درمانی! به ورزش با زاویه­های متفاوتی می­شود نگاه کرد. اگرچه ورزش در نگاه کلی، مجموعه فعالیت­های هیجان انگیزی است که در ظاهر برای کسب عنوان یا مقامی انجام می­شود، اما با توجهی به تحقیقات سال­های اخیر محققان می­شود به راحتی نتیجه گرفت که ورزش کاربرد فراوانی در حل مسایل مختلف انسان­ها دارد که می­شود با دید علم به آن نگاه کرد. ورزش اصولاً از آن جهت که با حرکت بدنی انسان همراه است، نمی­تواند فاقد وجهه علمی باشد چراکه قانون­های بسیار پیچیده­ای بر فعالیت عضلات و مفاصل و نیز سیستم اعصاب که آنها را کنترل می­کند، حاکم است و هرچه حرکت بدن انسان ماهرانه­تر باشد - که در ورزش چنین است - این پیچیدگی بیشتر می­شود. آشنایی واقعی با هر ورزشی به معنای آشنایی با علوم و فنونی نظیر آناتومی، فیزیولوژی، فیزیک، شیمی و روانشناسی افراد است. در ظاهر امور ورزشی هم حتماً تا به حال در موارد بسیاری این جملات را شنیده­اید که مثلاً «فلان مربی، تاکتیک و یا استراتژی خاص خودش را دارد» این قبیل جملات نشانگر این است که ورزش چه در امر پرورش عضلات و چه اعصاب و چه در امر انجام حرفه­ای آن، دارای ابعاد علمی است. به زبان دیگر امروزه ورزش به صورت علمی مورد بررسی قرار می­گیرد. اما در مورد نقش درمانی ورزش، به نکات جالبی می­شود اشاره کرد. از آنجا که بسیاری از بیماری­ها مربوط به سیستم عضلانی، اسکلتی وعصبی انسان است و در این بیماری­ها، ورزش­های خاص نقش بسیار مهمی در بازگرداندن افراد بیمار به شرایط طبیعی در حد ممکن را دارد و نیز از طرف دیگر برخی از بیماری­ها به خاطر عدم انجام حرکات ورزشی ایجاد می­شود، حرکات و ورزش­های مناسب و علمی و برنامه­ریزی شده، امروزه در پزشکی برای پیشگیری و درمان بسیار مورد استفاده قرار می­گیرد. کاربرد ورزش در درمان بیماری­ها و یا اصطلاحاً «حرکت درمانی» یک بخش مهم ازکار علم فیزیوتراپی است. به همین جهت لااقل می­شود گفت که در کلیه بیماری­ها که توسط فیزیوتراپیست (از جمله ضعف عضلات، مفاصل و عصب­های حرکتی و استخوان­ها) درمان می­شوند، بخشی از کار حرکت درمانی است. ضمناً این نکته را فراموش نکنیم که امروزه بخشی از درمان­های بیماری­های قلب و عروق، ریه و اعصاب نیز به کمک ورزش انجام می­شود. به عبارت دیگر جایگاه ورزش در درمان بیماری­ها همان جایگاه نسبتاً شناخته شده فیزیوتراپی است که کم و بیش همگی با آن آشنایی داریم. در ورزش حرفه­ای هم امروزه به ندرت می­شود تیم ورزشی­ای را یافت که هنگام تمرینات و یا انجام مسابقات و یا برای رساندن یک بازیکن به شرایط ایده­آل، از مشاوره وکمک­های مستقیم یک پزشک و فیزیوتراپیست، بی بهره باشد. اما در مورد نقش ورزش در پیشگیری از بروز امراض و بیماری­ها می­شود به این نکته اشاره کرد که امروزه به خوبی ثابت شده است که بسیاری از بیماری­ها نظیر سکته­ها، افزایش چربی و یا اوره خون، فشار خون بالا و غیره، به دلیل به وجود آمدن یک زندگی ماشینی و نیز بی­حرکتی­های مزمن ناشی از آن است. به همین دلیل بهتر است قبل از آنکه مجبور شویم از ورزش یا حرکت­های خاص ورزشی برای درمان این عوارض استفاده کنیم. از بروز آنها با انجام ورزش­های مناسب و برنامه­ریزی شده و نیز مراعات رژیم غذایی، پیشگیری کنیم. کاملاً روشن است که انجام ورزش قبل از مبتلا شدن به یک بیماری، بسیار نشاط­آورتر از موقعی است که مجبوریم آن را برای درمان بیماری مورداستفاده قرار دهیم. یادمان باشد که پیشگیری همیشه بهتر از درمان است. پس اگر سرحال هستید، از همین حالا شروع کنید.