نمی شوند و مواد تزئینی دیگری مثل پولک ، سنگ ، سکه و . . . نیز برای ایجاد نقش ها در آن به کار می رود . رودوزی هایی نظیر : "پولک دوزی ، سکه دوزی ، یراق دوزی ، مروارید دوزی ، منجوق دوزی ، سنگ دوزی ، زغره دوزی ، مرصع دوزی ، و پیله دوزی"
هنر رودوزی یک هنر پر طرفدار است به طوری که در حال حاضر صد و پانزده نوع رودوزی در کشورمان رایج است این هنر بیشتر بین خانم ها طرف دار دارد و یک سرگرمی برای اوقات فراغت مادران و دختران ایرانی به شمار آمده است .
همانطور که گفته شد هنر رودوزی تنها برای تزیین لباس هایمان کاربرد ندارد ، بلکه می توان با آن کارهای خلاقانه تر و متفاوت تر انجام داد . مثلاً تابلو های پارچه ای با نقوش رنگارنگ و جالب توجه درست کرد و حتی می توان آیات و اشعار را با رودوزی نوشته و به صورت یک تابلو درآورد . با آن پرده ها ، روتختی و رومیزی ها را تزیین کرد و سجاده و جا قرآنی ها را زینت داد .
به این ترتیب این هنر علاوه بر اینکه می تواند زیبایی بخش خانه ها باشد ، این امکان را می دهد که ده ها هدیه زیبا و ارزشمند برای دوستان و اعضای خانواده تهیه کرد .
ابزار و وسایل کار رودوزی بسیار ساده و ارزان قیمت است و به راحتی می توان آن ها را تهیه کرد . این ابزار معمولاً شامل این موارد است : پارچه و انواع نخ های رنگی و فلزی ، سوزن در اندازه ها و شکل های مخلتف ، قلاب قیچی ، انگشتانه و گاه دستگاهی به نام کارگاه که قابی دایره ای شکل و چوبی است . کارگاه را برای محکم و صاف نگه داشتن پارچه به کار می برند ، به این ترتیب که آن قسمت از پارچه را که قرار است بر روی آن نقشی دوخته شود در میان این قاب دایر های شکل قرار می دهند و محکم می کنند تا پارچه موقع رودوزی چروک نخورد و جمع نشود .
قدیمی ترین نمونه رودوزی های به دست آمده قطعاتی ملیله دوزی و قلاب دوزی متعلق به دوره اشکانی است که از شرقی ترین ناحیه ایران کشف شده است . ضمن اینکه شواهدی از قلاب دوزی بر روی پیراهن بانوان ساسانی نیز به دست آمده است .
بعد از این تاریخ نیز ، رودوزی های متنوع و نفیسی از هنرمندان کشورمان به جا مانده که همگی سند زیبایی ذهن و لطافت ذوق ایرانی هاست . مشهورترین رودوزی های ایران ، سوزن دوزی های بلوچ و اصفهان ، قلاب دوزی رشت ، پته دوزی ، کرمان و گلابتون دوزی بندر لنگه است .
در حاشیه :
- همان طور که گفته شد ، صد و پانزده گونه رودوزی در ایران شناخته شده است . فکرش را بکنید صد و پانزده گونۀ مختلف و تفکیک پذیر رودوزی ، آن هم تنها با دو ابزار ساده نخ و پارچه ، این نکته به خوبی گواه ابتکار و قوۀ خلاقیت فوق العاده هنرمندان این رشته است که با شیوه های دوخت ، مواد به کار رفته و بازی با تار و پود پارچه ها و عملیات دیگر نقش ها و طرح های پارچه را با صد و پانزده گونه متفاوت خلق می کنند .
- در بعضی نقاط ایران هنر رودوزی علاوه بر اینکه زینت بخش لباس ها و لوازم پارچه ای است برای تزیین کفش و گیوه ، کلاه و کمربند به کار می رود .
- برخی رودوزی ها با نخ های کاملاً ظریف و دوخت های ظریف ایجاد می شوند و برخی با نخ های درشت تر و بخیه های بزرگ تر ، مدل بخیه زدن ها نیز باعث ایجاد رودوزی های متفاوت می شود با شناختن چند مدل و شیوۀ متفاوت رودوزی و تلفیق آن ها با یکدیگر می توان تابلو های زیباتری به وجود آورد .
دوست نوجوانان
سال پنجم / شماره 23 پیاپی 235 / 28 شهریور 1388
[[page 21]]
انتهای پیام /*