کسی که نماز جمعه بر او واجب است
مسأله 1 ـ در وجوب نماز جمعه اموری شرط است: مکلف بودن و مرد بودن و آزاد بودن و در حضر بودن (مسافر نبودن) و سالم بودن از نابینایی و بیماری و این که پیرمردی
[[page 268]]سالخورده نباشد و این که بین او و محل اقامۀ نماز جمعه، بیشتر از دو فرسخ نباشد، پس اگر گفتیم که نماز جمعه وجوب تعیینی دارد، بر این ها رفتن به نماز جمعه واجب نیست و اگرچه حضور برای این ها بدون حرج بوده و مشقّتی در آن نباشد نماز جمعه بر اینان واجب نیست.
مسأله 2 ـ همۀ این ها اگر اتفاقاً در نماز جمعه حاضر شوند و یا با زحمت در آن شرکت نمایند، نمازشان صحیح است و از نماز ظهر کفایت می کند و همچنین است هر کسی که به خاطر مانعی ـ مانند باران یا سرمای شدید یا نداشتن پا و مانند این ها از چیزهایی که حضور در نماز جمعه با آن موجب حرج بر او است ـ اجازۀ ترک جمعه به او داده شده. البته نماز جمعه از دیوانه صحیح نیست، ونماز بچه صحیح است ولی تکمیل عدد نصاب نماز جمعه با بچه جایز نیست و همچنین نماز جمعه تنها با بچه ها منعقد نمی شود.
مسأله 3 ـ برای مسافر جایز است در نماز جمعه شرکت کند واز او منعقد می شود و از نماز ظهر کفایت می کند، لکن اگر مسافرین بخواهند بدون تبعیّت از حاضرین، نماز جمعه اقامه نمایند، منعقد نمی شود و بر آنان نماز ظهر واجب است. و اگر مسافرین قصد اقامه (ده روز) کنند، جایز است که نماز جمعه را اقامه نمایند. و جایز نیست که مسافر عدد نصاب نماز جمعه را تکمیل کند.
مسأله 4 ـ برای زن جایز است در نماز جمعه شرکت کند و از او صحیح است و از نماز ظهر کفایت می کند در صورتی که عدد نصاب نماز جمعه ـ یعنی پنج نفر ـ مرد باشند، اما اقامۀ نماز جمعه برای خود زنان یا این که زنان جزء پنج نفر باشند، جایز نیست و نماز جمعه به جز با مردان منعقد نمی شود.
مسأله 5 ـ همچنان که نماز جمعه بر اهالی شهرها و نواحی واجب است بر روستاها وحومه ها هم با کامل بودن شرایط واجب می باشد، و همچنین بر چادرنشینان و بیابان نشین ها در صورتی که آن جا را محل سکونت خود قرار داده باشند واجب است.
مسأله 6 ـ نماز جمعه از خنثای مشکل صحیح است و صحیح نیست او را امام قرار
[[page 269]]دهند و یا با او عدد نصاب را تکمیل نمایند، پس اگر عدد نصاب جز با او تکمیل نشود، نماز جمعه منعقد نمی شود، و نماز ظهر واجب است.
[[page 270]]