تأثیر فرهنگ عاشورا در نگاهی به چند نسخۀ خطی
بتول احترامی
در ادبیات فارسی به دیوان هر شاعر دلسوخته که بنگریم، تأثیر فرهنگ عاشورا را درمراثی و اشعارآن به روشنی می بینیم. دربررسی اشعار عاشورایی که دراین دیوانها موجوداست به برخی از نسخه های خطی بر می خوریم که با وجود اشعار بسیار ارزشمند و نفیسی که دراین مورد داشته اند، عملاً در لابلای قفسۀ کتابخانه ها محبوس مانده اند، ازآنها یادی نمی شود و در بخش ادبیات عاشورا مورد بحث، تحقیق و بررسی قرار نمی گیرند.
یکی ازاین دیوانها، اثر مؤذن خراسانی است که درقرن یازدهم هجری می زیسته است. این دیوان، ترکیب بند بسیار بدیعی درتوحید باریتعالی ومرح و منقبت چهارده معصوم(ع) دارد که ردیف هرترکیب بندی به نام یکی از ایشان می باشد .
نسخۀ خطی دیگر، اشعار محمد کاظم تبریزی ملقب به«اسرار»است.وی از شاعران قرن سیزدهم بوده که مطلع شعرخود را چنین سروده است:
ای منزوی به گوشۀ وحدت سرای عشق ای گشته همنشین به محبت سرای عشق
«مشتاقی» شاعردیگری است که هفت بندی زیبا در رثای عاشورا وشهیدان کربلا دارد.
شاعرانی دیگرچون، پرغم،خاموش یزدی، سر خوش هروی، شرر بیگدلی و ضیاء الدوله دارای آثاری دراین باب هستند و تحت تأثیر فرهنگ عاشورا، اشعار زیبایی سروده اند که متأسفانه این آثار، کماکان به صورت نسخۀ خطی باقی مانده اند.
[[page 5]]