الگوهای تربیتی - اجتماعی قابل استنباط از
نهضت عاشورا برای هدایت جامعۀ امروز
اکرم روشنفکر
جامعۀ بشری امروز تشنۀ برنامۀ متکاملی است که بتواند به نیازهای فردی و اجتماعی پاسخ گوید. مجموعه ای را می طلبد که اعضای آن رابطه ای همگون داشته باشند.
آنچه امروز روان شناسان کمال گرا تحت عنوان «تحقق خود»(Self –Realization)
مطرح می کنند، در نتیجۀ مشاهدۀ یک طیف عملکردی است که قانونمندی اجتماعی نیز انسانها را ملزم به انجام آن ننموده است. در آدمی استعدادهایی وجود دارد که توسط هنجارهایی ورای چارچوب قانونمند اجتماع شکوفا می گردد. این هنجارها با برآوردن نیازهای مترقی انسان، زمینۀ مشترکی را فراسوی جسم، احساس و عقل افراد مهیا می کند و اعضای همگون یک مجموعه را گردهم می آورد.
همگونی اعضای مجموعه، یا داشتن سنخیت، رکن اصلی نهضت امام حسین(ع) است، آنچه یاران عاشورا را در سنخ واحد و در کنار سیدالشهدا(ع) قرار داد، تولی به اباعبدالله(ع) است. این هم سنخی فراتر از تنوع نژادی، قومی و طبقاتی اصحاب ایشان بود.
همسویی و همگونی یاران عاشورا و عکس العملهای لطیف ایشان در تمایلات عاطفی و آموخته ها، بروز همین رکن است.
علیرغم تأکید نهضت عاشورا برتمایلات مترقی یاران، نکته سنجیها، تذکرات، پیش بینی ها و پیش نهادهای به موقع مربی الهی نهضت; گام اول نظام تربیتی عاشورا را
[[page 82]]تحریر می کند و آن «همراهی»دلسوزانۀ مربی است که قصد می کند، منش متربیان خود را تا مافوق «اخلاص»که قله تربیت فردی و آرزوی هر موحدی است، ارتقا دهد و به آن صبغۀ اجتماعی بخشد.
در گامی دیگر، امام(ع) با ترتیب دادن مناجات شب عاشورا، در آن ساعات گرانبهای عمر، یاران عاشورا را برای حکومت توانمند یکروزۀ «مواسات» آماده می کند و به این ترتیب، هم توانایی انجام تکلیف را به یاران خود می بخشد و هم تکلیف جوامع بشری را معلوم می نماید.
اقامۀ اصل «مواسات» هدف نظام تربیتی– اجتماعی عاشورا است.
[[page 83]]