الگوهای تربیتی نهضت عاشورا
حجةالاسلام سید محمدرضا هاشم زاده
یکی از برکات و ابعاد مهم انقلاب با عظمت و شکوهمند اسلامی، انقلاب فرهنگی آنست که موجب تحول و دگرگونی عمیق فکری گردیده و جامعه اسلامی را در مسیر تفکر و تعمق در موضوعات دینی سوق داده است. یکی از آن موضوعات مهم، رویداد پرشکوه و بی نظیر عاشورای حسینی می باشد.
به گونه ای که در میان همۀ رویدادها و حوادث شورانگیز و تکاندهندۀ تاریخ انسان، به حادثه ای درس آموزو ترتیبی همچون عاشورا که همۀ ارزشهای والای الهی و انسانی را داشته باشد، نمی توان برخورد!
این رویداد بی نظیر از سویی مرزهای قرون و اعصار را در هم نوردیده، اشعه های تابناک و انوار مقدسش تا دورترین وتاریک ترین افقها را نورباران ساخته و همچنان فراتر از زمان و مکان، با نور افشانی و درخشندگی و تابش بیشتری به راه افتخارآفرین و انسان ساز و جامعه پرداز خویش ادامه می دهد.
از دگر سو مرزهای جغرافیایی را در هم شکسته و اینک به جای جای گیتی راه یافته و انبوه انبوه دلها و جانها را از هر کیش و مذهب و از هر مرام و مسلکی مجذوب زیباییها و شیفتۀ ارزشهای والا و جاودانۀ خویش ساخته و حق جویان و آزادی خواهان و ستم ستیزان عصرها را به راه افتخار آفرین خویش می برد.
از طرفی این رخداد بی نظیر که جانسوزترین و غمبارترین فرازآن، در ظرف نیم روز رخ داد، به صورت آموزشگاه بزرگ فضیلتها و دانشگاه پرشکوه ارزشها و به صورت مکتب و برنامۀ جامع و کاملی جلوه گر شده و خصیصۀ نهایت ناپذیری به خود
[[page 182]]گرفته است، به گونه ای که با وجود نگارش صدها اثر تحقیقی وعلمی و صدها مقاله و هزاران سخنرانی پیرامون ابعادو جلوه ها و درسهای انسان ساز آن، باز هم هرگاه اندیشوری ژرف نگر و حق جویی نکته سنج و حق طلبی ستم ستیز و خداجو، بسوی چشمۀ زلال و جوشان عاشورا برود، باطراوت، تازگی، شادابی، عمق، ژرفایی، زیبایی، محتوای جدید ودلنشین و انسان ساز آن روبرو می گردد. و به درسهای نوین و تاریخ سازی می رسد. از طرف دیگر جاذبۀ بی نظیر و کشش بی همانند این حادثۀ عظیم است که با تکرار هزارو چند سالۀ خویش، باز هم نه خستگی می آوردو نه ملال وافسردگی و شاید از همه شگفت انگیزتر، حرارت و شور وصف ناپذیر رخداد غمبار وعدالت خواهانۀ عاشورا و پیشوای بزرگ انسانیت آقا اباعبدالله الحسین(ع) است که کران تا کران دلها و قلبها را موج می زند. به هر حال مکتب عاشورا توانست در مهد خود شخصیتهایی تربیت کند که درعالم انسانیت بی نظیر می باشند. از جمله، آن سفر کرده که صدها قافلۀ دل همره اواست، حضرت امام خمینی(س) که با الهام از مکتب حسینی توانست انقلاب شکوهمند اسلامی را پایه گذاری کند، و همۀ نهضتها را(بعد از عاشورا) تحت الشعاع آن قرار دهد. او توانست با تحقق عینی این نهضت حسینی در این قرن، اهداف و حرکت عاشورا تبیین کند و آن قیام را سرلوحۀ مبارزات عدالت خواهان و سرمایۀ پیکار با ستمگران قرار دهد و بارها در بیانیه ها و سخنرانیهای خود، به مردم توصیه می کرد، در حفظ مکتب حسینی کوشش کنید.
ما می خواهیم با این هیاهو، با این گریه، با این نوحه خوانی، با این شعرخوانی، با این نثرخوانی این مکتب را حفظ کنیم، چنانچه تا حالا هم حفظ شده است. ایشان دربارۀ نقش آن در شکل دهی انقلاب اسلامی می فرمایند:
«شما گمان نکنید که اگر این مجالس عزا نبود و اگر این دستجات سینه زنی و نوحه سرایی نبود، 15 خرداد پیش می آمد! هیچ قدرتی نمی توانست 15خرداد را آنطور کند، مگر قدرت خون سیدالشهدا(ع) ...».
[[page 183]]