شهادت و ایثار در فرهنگ دینی
حجة الاسلام محمد علینی
در اسلام، آنچه منجر به شهادت، یعنی مرگ آگاهانه در راه هدف مقدس می گردد، به صورت یک اصل درآمده و نام آن «جهاد» است.
قرآن کریم سه مفهوم مقدس را در بسیاری از آیات خود، توأم با هم آورده است: «ایمان»، «هجرت» و«جهاد». انسان قرآن، موجودی وابسته به ایمان و وارسته از هر چیز دیگر است. این موجود وابسته به ایمان برای نجات ایمان خود «هجرت» می کند و برای نجات ایمان جامعه و در حقیقت برای نجات جامعه از چنگال اهریمن بی ایمانی، جهاد می نماید.
آنکه در طریق حق و حقیقت گام برمی دارد، در هر شرایطی قرار گیرد، برای او خیر است. مرد حق در هر شرایطی وظیفۀ خاص خویش را می شناسد و با انجام وظیفه و مسئولیت هیچ پیشامدی شر نیست.
در طریقت پیش سالک هر چه آید خیر اوست
در صراط المستقیم ای دل کسی گمراه نیست
بر در میخانه رفتن کار یکرنگان بود
خودفروشان را به کوی می فروشان راه نیست هرچه هست از قامت ناساز بی اندام ماست
ورنه تشریف تو بر بالای کس، کوتاه نیست
مجاهد فی سبیل الله که در راه انجام وظیفه و پاسداری از دین خدا و ارزشهای الهی گام برمی دارد و اگر در این راه به فیض عظمای شهادت نایل گردد، بسی مایۀ سعادت و
[[page 310]]خوشبختی برای او فراهم گردیده است، چه، شهید به سعادت ابدی و زندگی جاوید در محضر ربوبی حق رسیده است و هم با خون گلگون خویش به پیکر اجتماع، خون تزریق می کند و با ارزش دادن به خون خود، زمینۀ رفاه و سعادت بشریت را فراهم می سازد; در نتیجه شهید در جامعه پرتو افشانی می کند و حافظ و پاسدار ارزشهای اصیل دینی می گردد.
تلاش ما در این مقاله، بررسی جنبۀ فردی و جمعی شهادت به خصوص از دیدگاه شهید فرزانه، استاد مرتضی مطهری است و سپس نگاهی گذرا به شهادت امام حسین (ع) و قیام عاشورا به عنوان الگو و اسوۀ شهدا و نهضتهای دینی داریم و در انتها ضمن بیان رابطۀ انقلاب اسلامی ایران با نهضت حسینی به بیان ارزشها و نقش شهید و فرهنگ شهادت در پاسداری از ارزشهای دینی و الهی می پردازیم.
به امید آنکه بتوانیم با زنده نگهداشتن یاد و راه شهدای عزیز اسلام و انقلاب اسلامی در جهت حفظ و پاسداری از ارزشهای دینی و اخلاقی در جامعۀ خودمان گام برداریم و با گسترش این ارزشها در جهان، زمینه را برای ظهور منجی عالم بشریت حضرت مهدی(عج) فراهم کنیم.
[[page 311]]