مقدمه
عزت و اقتدار اسلام و مسلمین از محورهای عمده و بلکه اصلی ترین بنیان اندیشه ها و آمال حضرت امام خمینی(س) بود که در سراسر عمر با برکت خویش، بر آن پای اَفشرد و به مدد این ایستادگی توأم با خلوص بود که توانست از فطرت انسانهای مؤمن و خاموش، سیل خروشانی براه اندازد که بنیاد کفر و استکبار را بلرزاند و یکی از مقتدرترین حکومتهای جور را که با همۀ لوازم اِعمال سلطه جابرانه مجهز بود و از پشتیبانی و حمایت بی دریغ ابرقدرتهای زمان برخوردار بود، در میان بهت و حیرت و ناباوری تمام دستگاههای امنیتی و تحلیل گران زبده جهانی، از پای درآورد. این صاعقه مهیب آنچنان با سرعت و قدرت فرود آمد که طی ده سال پس از وقوع انقلاب اسلامی، حوزۀ شناخت ماهیت و مشخصه آن از اصلی ترین حوزه های کنجکاوی علمی و محمل سفارش طرحهای پژوهشی بی شماری بود که برای مقابله یا مهار اثرات آن در مجامع و محافل علمی ـ تحقیقاتی جهان شکل می گرفت.
امام خمینی به عنوان رهبر و بنیانگذار این رستاخیز عظیم، از ابعاد وجودی سترگ و منحصر بفردی برخوردار بود که تفصیل آن در این مجال منظور نیست امّا کشف رمز و قدرت اعجاز کیمیای «وحدت» و تأکید بر حصول، حضور و تداوم آن، از ارکان اندیشه و محور خط مشی عملی آن بزرگوار بود که در این مجموعه کوشیده ایم تصویری را از آن بنمایانیم.
[[page ا]] برخلاف تصور دوستان جاهل یا دشمنان مکار در مکتب نظری و عملی امام، وحدت یک تاکتیک یا ابزار مصلحتی برای پیشبرد اهداف و مقاصد سیاسی انقلاب اسلامی نبود. بلکه جوهرۀ درک وی از «عزت و اقتدار مسلمین» و ماهیت «اجتماعی و سیاسی بودن مکتب اسلام» و تعبّد معرفت شناسانه ایشان از اصول و کلمات تعالیم قرآنی و دستورالعملهایی چون وَاعتَصِمُوا بِحَبلِ الله جَمِیعاً ولَا تَفَرَّقُوا به مسأله وحدت آنچنان جایگاهی بخشیده بود که با همه اعتقاد و ایمان وصف ناپذیرش به حقانیت اهل بیت، هرگز حاضر نشد در محافل و مجامعی که به اسم حمایت از ولایت تشکیل شده و باعث تفرقه میان مسلمین می شوند شرکت کرده یا دیگران را تشویق به شرکت در آنها کند.
استمرار و گسترۀ زمانی تأکید بر اکسیر وحدت و نفی نگرش تاکتیکی یا مصلحتی به آن را نیز می توان از این موضوع استنباط کرد که جمع تفرقه علما و همراه کردن همۀ آنها در مقاصد اسلامی جوهره مهم پیامی است که در تاریخی ترین سند به جا مانده از ایشان بدست می آید. این سند که به تاریخ یازدهم جمادی الاول 1363 هجری قمری یعنی حدود چهل وچهار سال قبل از موضوعیت و موجودیت رهبری سیاسی ایشان نگاشته شده است، به وضوح نشان دهنده عمق اعتنای ایشان به عظمت و اهمیت مسأله وحدت است و همین نگرش است که باعث جسارت و روشن بینی لازم در صدور فتواهای فقهی به هنگام مبارزات سیاسی شده است.
برای امام وحدت از گسترده ترین عرصۀ آن که وحدت مستضعفان عالم در مقابل مستکبران است آغاز می شود و در مراتب بعدی آن، وحدت پیروان ادیان الهی در مقابل مشرکین و ملحدین، وحدت مسلمین، وحدت ملت و وحدت هر یک از اجزاء و اقشار آن موضوعیت می یابد و با دقت و موشکافی کم نظیر، عوامل و دلایل و روشهای تحقق هر یک از مراتب آن را بازگو نموده و نسبت به عوامل و دستهای آشکار و پنهان برهم زننده آن هشدار می دهد.
تفصیل بیشتر این وجوه را به خوشه چینی از خرمن اندیشه امام در این مجموعه می سپاریم و به توضیح نکاتی چند بسنده می نماییم.
[[page ب]] از آنجا که ترتیب و تفکیک موضوعات این مجموعه توسط خود حضرت امام صورت نگرفته، به ناچار جمع آوری و تنظیم آنها به صورت فعلی، دارای کاستیهایی اجتناب ناپذیر است که مسئولیت آن بر عهده تنظیم کنندگان است.
کوشیده ایم با حداقل تداخل و تکرار، مواضع حضرت امام را ذیل هریک از عناوین و فصول این مجموعه گردآوریم ولی به لحاظ ماهیت چندبعدی بودن و تفکیک ناپذیری بخشی از آثار، در موارد معدود از تکرار مطلب در فصول مختلف ناگزیر شده ایم ولی غالباً مطلب را در عمده ترین جایگاه خود آورده و در بقیه موضوعات به آن ارجاع داده ایم.
با عنایت به ملاحظه فوق، طالبان کلیت مواضع امام در خصوص هر یک از محورهای این مجموعه، نمی توانند به موارد مذکور، ذیل همان موضوع اکتفا نمایند و حسب مورد باید به فصول و محورهای مشابه در همین مجموعه و دیگر مجموعه های موضوعی که توسط مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام منتشر شده است مراجعه نمایند.
به منظور رعایت هماهنگی و نظمی مطلوب در ترتیب قطعات منتخب، به این صورت عمل شده است که قطعات منتخب ذیل هر یک از فصول و عناوین، بر اساس ترتیب تاریخ صدور یا نگارش آنها تنظیم شده است. در این خصوص، قطعات منتخب از وصیت نامه بر اساس تاریخ قرائت آن (15 / 3 / 1368) نه زمان نگارش، تنظیم یافته است.
هر یک از قطعات منتخب، بر اساس شماره ای که در انتهای آن آمده است، در پایان کتاب مأخذ نگاری شده است که طالبان مباحث قبل و بعد قطعات منتخب، می توانند به اصل منابع رجوع نمایند.
امیدواریم در پرتو انوار هدایت این مجموعه و گرمی خورشید «وحدت»، عزت و اقتدار مسلمین هرچه بیشتر محقق گشته و روح مطهر امام از نظارۀ آن احساس رضایت نموده، توفیق هرچه بیشتر راهیان مقصد وحدت را از حضرت حق مسئلت نماید.
گروه اجتماعی
معاونت پژوهشی
مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)
[[page ج]]
[[page د]]