فصل در علامتهای صحت یقین است
در این حدیث شریف دو چیز را علامت صحت و سلامت یقین قرار داده. یکی آنکه سخط و غضب حق را به رضای مردم نفروشد. و دیگر آنکه مردم را ملامت نکند به آنچه خدا به آنها نداده. و این دو از ثمرات کمال یقین است، چنانچه مقابل آنها از ضعف یقین و علت و مرض ایمان است. و ما در این اوراق هر جا که مناسب بود شرح ایمان و یقین و ثمرات آنها را به قدر مقدور دادیم، و اکنون نیز به طریق اجمال ترتب این دو صفت را بر صحت و سلامت یقین و مقابلات آنها را بر مقابل آن ذکر می کنیم.
باید دانست که انسان که طالب رضا و خشنودی مردم است و توجه به جلب نظر و قلوب مردم دارد، برای آن است که آنها را مؤثر در اموری می داند که مورد طمع اوست. مثلا کسانی که پولپرست و مالدوست هستند، خاضع پیش ارباب ثروت هستند و از آنها تملق گویند و فروتنی از آنها نمایند. و کسانی که طالب ریاست و
[[page 560]]احترامات صوریه هستند، از مریدان تملقها گویند و فروتنیها نمایند، قلوب آنها را با هر ترتیبی هست جلب کنند. و همین طور این چرخ به طریق دور و تسلسل می چرخد. زیر دستان از ارباب ریاسات، و طالبان ریاست از زیر دستان فرو مایه تملق گویند، جز آنها که در طرفین قضیه به ریاضات نفسانیه تربیت خود کردند، و طالب رضای حق اند، و دنیا و زخارف آن آنها را نلرزانده، در ریاست طالب رضای حق باشند، و در مرئوسیت حق جو و حق خواه باشند.
[[page 561]]