رابطه بین دردهای قلبی حضرت امام و مسائل مختلف روز
با وجود آنکه کارهای اجرایی در سطح بالا را به عهده داشتم (رئیس دانشگاه تهران، وزیر علوم و آموزش عالی) مع الوصف همیشه روزهای جمعه و در موارد ضروری غیر از جمعه‌ها در سر کشیک‌های خود حاضر بودم. ظاهر شدن دردهای قلبی به علت کم خونی عضله قلب در اکثر موارد ارتباط نزدیک با عصبانیتها و نگرانیها و اضطرابها داشت، اتفاقات و سانحه‌های سیاسی و جنگ و جبهه به گونه‌های دیگر مؤثر بود. درگیریهای مرحوم «شهید رجایی» با «بنی صدر» تأثیر
[[page 132]]عمیقی در روحیه حضرت امام عزیز داشت، زیرا اختلافات بین افراد یک حکومت بود.
روزی بنی صدر و مرحوم شهید رجائی و اشخاص دیگری در حضور امام بودند و حضرت امام در ارتباط با اختلافات آنها با یکدیگر عصبانی شدند و درد قفسه صدری حضرت امام عود کرد.
بروز جنگ تحمیلی و بمباران شهرها و فرودگاهها توسط صدامیان بظاهر تأثیری روی فشار خون و ضربان قلب و کم خونی عضله قلب امام نداشت، زیرا قدر مسلم این است که حضرت امام خود را برای مبارزه و تا سر حد شهادت آماده کرده بودند و از قبل می‌دانستند که از صدر اسلام اعتلای کلمه «لا اله الا الله» و مبارزه با کفر جهانی احتیاج به از دست دادن فرزند، خانه، خانواده و خویش است. در حادثه بمب گذاری حزب جمهوری اسلامی ایران با آنکه طرفداران و مبارزین ثابت قدم و مردان شایسته و بزرگی چون بهشتی‌ها را از دست دادند ولی چون کشته شدن در راه هدف مقدس و پیروزی خدا بر اهرمن و حق بر باطل بود به صورت ظاهر ناراحت نمی‌شدند.
من کیستم و اصلم از کجـاست
جایم شده این خاکدان چراست
در این مدت طولانی (حدود 10 سال) به تجربه دریافتم در مواردی که اختلافات داخلی بروز می‌کند یا درگیریهای محلی بین مثلاً فرماندار با امام جمعه یک شهر آشکار می‌شود؟ یا بدتر از همه بین دو روحانی یک شهر اختلافی بروز می کند و قضیه به کوچه و بازار می‌کشد وضعیت عضله قلب امام بعلت تنگ تر شدن رگهای عضله قلب، افزایش قدرت انقباضی و احتیاج عضله قلب به اکسیژن و خون بیشتر، کم خون تر و دردهای قلبی مکررتر و شدیدتر و طولانی تر می‌شود. به همین دلیل مجبور می‌شدیم یافته‌های خود را با مسئولین دفتر و حاج احمد آقای
[[page 133]]خمینی در میان بگذاریم و تا می‌توانیم از بروز دردهای قلبی امام بکاهیم.
دردهای قلبی حضرت امام نیز ارتباط نزدیک با مسائل عاطفی داشت. یک روز ساعت 8 صبح شنبه خدمت حضرت امام رسیدم، حالشان کاملاً خوب و به هیچ‌وجه ناراحتی نداشتند. یک ساعت بعد بوسیله سیستم پیج (بیسیم شخصی) به من اطلاع دادند که فوراً به جماران برگردم. خدمت حضرت امام رسیدم و جویای حال ایشان شدم، معلوم شد از درد قفسه صدری شکایت دارند و با درمانهای انجام شده و نیتروگلیسرین زیر زبانی درد تقریباً برطرف شده است. با تغییر مختصر داروها و استراحت، حال ایشان کاملاً بهبود پیدا کرد. مثل همیشه در جستجوی عامل ایجاد کننده درد قلبی بودم. در آن روز دریافتم که خانمی تهیدست و شهید داده
عیب پیــراهن دریــدن می‌کننــدم دوستـان
بی وفا یارم که پیــراهن همی درم نه پـوست
بـا خردمندی و خوبی پارسـا و نیک خوست
صورتی هرگز ندیدم کین همه معنی در اوست
ژاکتی را برای حضرت امام بافته و با هر دانه‌ای که انداخته یک بار ذکر خدا گفته و بعد از اتمام همراه نامه‌ای تقدیم حضرت امام کرده است حضرت امام با خواندن نامه آن خانم و شرح زندگی او و شهیدانی که در راه انقلاب داده مبتلا به درد قلبی شده است. مطالب فوق و مشابه آن را فراوان داشتیم و در جستجویی راه حل، بارها با برادران دفتر حضرت امام و بویژه حاج احمدآقا و مسئولین عالیرتبه مملکتی این موضوع را مطرح می‌کردیم ولی راه حلی نمی‌یافتیم. زیرا نه می‌توانستیم حضرت امام را از مردم و نه مردم را از امام جدا کنیم. مردم طاقت یک لحظه فراق امام را نداشتند و این مهر نه تنها در مؤمنان بلکه در همه ملت ایران می‌جوشید.
می میـــرم از اشتیــاقت در آتشــم از فـــراغت
گبرو مسلمان خجل شد صد رخنه در ملک دل شد
[[page 134]]و گریزی نداشتند این دل هرگاه از امام کنده شود با مهر چه کسی آکنده شود...
گـر برکنم دل از تو و بردارم از تو مهر
این مهر بر که افکنم و این دل کجا برم
و در بعضی موارد اختلافات بین دو روحانی یا درگیری مثلاً استاندار با امام جمعه از طریق رسانه گروهی بیگانه (بی بی سی، رادیو آمریکا، رادیو اسرائیل) نیز به گوش امام هم می‌رسید. مسائل عاطفی مشخصاً برای حضرت امام دردهای قلبی ایجاد می‌کرد. و رابطه دقیق و مشخصی بین اینگونه مسائل با درد قلبی برقرار بود برای مثال سقوط هواپیمای مسافربری توسط آمریکا در آبهای خلیج فارس ضربه بزرگی به قلب و روح لطیف حضرت امام زد و ایجاد ناراحتی شدیدی در ایشان نمود. چند روزی بود که دردهای قفسه صدری و کم خونی عضله قلب حضرت امام مکرر تر و فاصله آنها نزدیک تر و مدت دردها طولانی تر و نسبت به درمانهای مرسوم مقاوم تر بود.
ما با امکاناتی که در این اواخر بوجود آورده بودیم و با تجهیزاتی که داشتیم (مبسوط آن را بعداً خواهم نگاشت) قادر بودیم در اطاق نشیمن، اطاق خواب و در چند متری محل زندگی امام بخش‌های مراقبتهای ویژه مجهز و مدرن برپا کنیم و بارها انجام دادیم.
آنچه ما بعنوان تیم پزشکی دریافتیم، ارتباط مسائل عاطفی، درگیریهای داخلی بین خودی‌ها عامل بروز دردهای قلبی بود. به همین دلیل تصمیم گرفتیم از بعضی داروهای خواب‌آور، و آرام بخش استفاده کنیم. گو اینکه حضرت امام هر شب بدون داروی خواب‌آور بخواب می‌رفتند ولی در درگیریهای اواخر سال 67 و اوائل 68 اغلب با داروهای خواب‌آور بخواب می‌رفتند ولی در ماه دوم بهار 68 که مسائل عاطفی و درگیریها کاهش یافت، میزان مصرف داروهای خواب آور هم به
[[page 135]]تدریج کم شد و تقریباً بعد از مدتی قطع شد.
[[page 136]]