اهمیت توبه
توبه از اهمیت ویژه ای برخوردار است؛ زیرا تا بازگشت و رجوع نباشد سیر صعودی
حاصل نمی شود. بنابراین، توبه در آغاز سیر و سلوک قرار می گیرد و قوام بخش حرکت سالک می شود و ساختار فکری سالک را مستحکم می کند. پیر هرات در اهمیت توبه می نویسد.
راه سفر معنوی، پیموده نمی شود مگر اینکه مقدمات به طور صحیح
[[page 166]]طی شود همان گونه که ساختمان جز بر پایه های محکم استوار نمی ایستد.
شستشویی کن و آنگه به خرابات درآی تانگردد ز تو این دیر خراب آلوده
(حافظ)
هجویری توبه را برای سالک طریق، لازم و ضروری می داند و معتقد است توبه موجب طهارت باطن می شود و بدون طهارت باطن، نَیل به قرب حضرت دوست میسّر نمی شود.
پیر هرات در بیان منزل توبه ـ به شیوۀ خود از آیات شریفۀ قرآن مدد می جوید و با اشاره به کریمۀ شریفۀ: و من لم یتب فاولئک هم الظالمون چنین بهره می گیرد که ظلم، صفت کسی است که توبه نکند، و راه رهایی از انحراف و ظلمت گناه که نفس را آلوده می کند، توبه است. پس، عدم توجه به توبه، ظلم به نفس است؛ و توجه به آیۀ شریفه انگیزۀ توبه را در انسان تقویت می کند و برای گریز از اینکه مبادا در زمرۀ ستمکاران قرار گیرد روی به توبه می آورد، زیرا پیام خداوند دلالت دارد که غیر تائب، ظالم است.
[[page 167]]