علت ایجاد فضای باز سیاسی
در سال 1355 جیمی کارتر از حزب دموکرات، زمام امور را در امریکا به دست گرفت. حزب دموکرات که از وجهه آزادیخواهانه بیشتری نسبت به حزب جمهوریخواه برخوردار بود به عللی رژیم ایران را وادار به ایجاد فضای باز سیاسی نمود که یکی از آن علل، کاستن از فشارهای داخلی و خارجی بر رژیم استبدادی پهلوی بود. از سوی دیگر فشارهایی نیز بر خود دولت امریکا به جهت حمایتش از رژیم ایران وارد می شد ولی از همه مهمتر این بود که سردمداران امریکا و دو حزب عمده این کشور به این نتیجه رسیده بودند که استبداد و خفقان زیاد در کشورهای تحت نفوذشان باعث می شود که یک انفجار سیاسی کمونیستی در این نوع کشورها به وجود آید و موجب غلتیدن این کشورها به دامن شوروی شود. به همین جهت امریکا ایران را برای فضای باز سیاسی تحت فشار قرار داد اما شاه ابتدا از قبول این خواسته سرباز زد ولی هنگامی که با جدیت و پافشاری امریکا در این مورد و بی اعتنایی امریکایی ها نسبت به خودش رو به رو شد مجبور به پذیرش خواست امریکا مبنی بر ایجاد فضای باز سیاسی شد. در مدتی که شاه از قبول خواسته امریکا امتناع می ورزید، رئیس جمهور امریکا نیز از پذیرش شاه و دادن اجازه ملاقات به وی خودداری می کرد و حتی فرح به امریکا رفت و مدتی در آنجا ماند تا شاید
[[page 389]]بتواند از کارتر برای شاه وقت ملاقات بگیرد ولی از آنجا که کارتر به خاطر حمایت از شاه مستبد ایران حیثیتش را در خطر می دید باز هم اجازه ملاقات نداد و این امر را موکول به انجام بعضی از اصلاحات و تحقق فضای باز سیاسی در ایران نمود و در نهایت شاه مجبور شد درخواست امریکا را بپذیرد تا بتواند با سردمداران کاخ سفید ملاقات کند ولی با این حال به هنگام سفر شاه به امریکا ایرانیان مقیم امریکا برخورد خیلی تندی با وی و همراهانش و رئیس جمهور امریکا داشتند و با پرتاب موادی به طرف اینها باعث سوزش چشم فرح و همسر کارتر و خود او شدند. به هر حال بر اثر فشارهای امریکا برای انجام یک سری اصلاحات ظاهری و صوری، فضای نسبتاً بازی در کشور ایجاد شد و زمینه اقدامات مخالفین رژیم تا حدودی فراهم شد. در همین زمان بود که بعضی از گروههای مبارز که سابقه ای طولانی در زمینه فعالیتهای سیاسی داشتند و در زمره شناخته شده ترین گروههای سیاسی به شمار می آمدند مثل جبهه ملی و نهضت آزادی از فرصت به دست آمده بهره برداری کردند و جمعیت دفاع از حقوق بشر را در ایران تأسیس نمودند.
[[page 390]]