جشنواره سینمایی
سینما و تلویزیون ایران در طول سال های پس از انقلاب بارها به عطر نفس امام خمینی (س) عطر آگین شده است. «صنوبر» ساخته مجتبی راعی، «آفتاب و زمین» ساخته جواد شمقدری، «از کرخه تا راین» ساخته ابراهیم حاتمی کیا، «ماه و خورشید» ساخته محمد حسین لطیفی و... برخی آثاری هستند که با پرداختن به شخصیت و زندگی امام خمینی، تصویری از این بزرگ مرد تاریخ معاصر ارائه داده اند. حالا با برگزاری جشنواره ای سینمایی، رویکرد تازه ای در حوزه سینما نسبت به امام خمینی شکل گرفته است.
آغاز راه
به گزارش خبرنگار ما، «آیینه و آفتاب» جشنواره ای با شش دوره قدمت است که در طول سال های گذشته به همت معاونت فرهنگی، هنری و اطلاع رسانی موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) برگزار شده است. این جشنواره در آستانه برگزاری هفتمین دوره خود ـ سال 88 ـ به دبیری«عبدالله اسفندیاری»به دلیل برخی مشکلات متوقف شد.خسروشکیبایی،رسول صدر عاملی، دکتر احمد الستی، حسن دزواره، سید رضا صافی، سید جواد هاشمی، رامبد جوان، حبیب رضایی، پروانه معصومی، پوران درخشنده، مهشید افشار زاده، سید مهدی برقعی، محمدرضا دلپاک، سعید عقیقی، مرحوم زاون قوکاسیان، نقی نعمتی، عبدالله اسفندیاری، هومن بهمنش، روح اله حجازی، حامد کمیلی، پریوش نظریه و... برخی چهره های حاضر در هیات های مختلف داوری و انتخاب این رویداد بوده اند که به این واسطه آن را تبدیل به رویدادی مهم و قابل تأمل کرده اند.
تغییر تازه
با فرا رسیدن سال 1394 و تصمیم مسوولان جشنواره برای برگزاری این رویداد، مقرر شد با
[[page 207]]توجه به فاصله زمانی نسبتاً طولانی از برگزاری آخرین دوره و همچنین تغییرات اجتماعی ـ فرهنگی رخ داده در جامعه ایران، این رویداد با برنامه ریزی جدید، در شکل و شمایلی متفاوت برگزار شود. «جوان گرایی» مهم ترین هدف این دوره عنوان شد و مقرر شد در قالب «فیلم کوتاه و عکس» نیز تجدید نظر صورت گیرد.
پیش به سوی فضای مجازی
پس از بحث و بررسی های گوناگون در شورای سیاست گذاری جشنواره، مقرر شد جشنواره فیلم «آیینه و آفتاب» در دور جدید برگزاری، به رقابت میان فیلم های 60 و 180 ثانیه ای اختصاص یابد. این تصمیم باهدف ایجاد زمینه ای برای مشارکت هرچه بیشتر علاقه مندان در این رویداد اتخاذ گردید و مسئولان جشنواره با در نظر گرفتن اقتضاءهای فضای رسانه ای امروز که نمود پُر رنگی در فضاهای مجازی، شبکه های اجتماعی و موبایلی دارد، برای ایجاد زمینه مشارکت هرچه بیشتر علاقه مندان به فیلم سازی، جشنواره مذکور را به عرصه ای برای رقابت فیلم های 60 ثانیه ای تبدیل کردند. مقرر شد در کنار رقابت این آثار، جشنواره پذیرای «طرح فیلم» به صورت مکتوب نیز باشد.
تغییر نام
در ادامه جلسات شورای سیاست گذاری، با تصمیم برگزار کنندگان هفتمین جشنواره فیلم «آیینه و آفتاب»، این رویداد به «جشنواره روح الله» تغییر نام داد.
همچنین مقرر شد «برداشت آزاد و هنرمندانه از شخصیت امام خمینی (ره) موضوع محوری جشنواره باشد. علت این تغییر نام گذاری هم این بود که با توجه به تغییرات محتوایی این دوره، نام جشنواره نیز متناسب با این تغییرات باید تغییر می کرد. از آنجا که جشنوارها و دیگر رویدادهای این موسسه همچون «سمفونی موسیقی» نیز تحت عنوان «روح الله» برگزار می شود، مقرر شد تا این رویداد نیز با نام جدید «جشنواره فیلم های یک دقیقه ای روح الله» برگزار شود.
بخش های اصلی
این جشنواره در دو بخش «اصلی» و «ویژه» برگزار می شود. بخش اصلی به مسابقه فیلم های 60
[[page 208]]ثانیه ای در قالب «داستانی، انیمیشن و نماهنگ» اختصاص دارد. در بخش ویژه نیز فیلم های 60 تا 180 ثانیه ای در قالب «داستانی، انیمیشن و نماهنگ» با یکدیگر رقابت خواهند کرد.
انتخاب دبیر
تغییر و تحول دیگر رخ داده در جشنواره حضور «محمد آفریدن» در مقام دبیر بود. وی که از چهره های فعال مدیریت سینمای ایران پس از انقلاب بود، شناخته شده ترین مدیر فرهنگی در حوزه فیلم کوتاه است و حضور وی در این رویداد، با استقبال فراوان اهالی حوزه فیلم کوتاه همراه شد. «حضور در عملیات های فتح المبین و مرصاد به عنوان نیروی فرهنگی ـ مردمی»، «عضو هیات مؤسس کانون فیلم نامه نویسان سینمای ایران»، «همکاری در نگارش فیلم نامه آثاری همچون: «کودتای نوژه» ساخته شده توسط مرحوم جهانگیر جهانگیری، «بازگشت قهرمان» ساخته شاپور قریب، «یک شب یک غریبه» ساخته حسین قاسمی جامی و «عاشقانه» ساخت علیرضا داوود نژاد»، «نگارش فیلم نامه سریال «سیمرغ» با موضوع زندگی شهیدان کشوری و شیرودی که در زمان پخش با استقبال خوب مخاطبان مواجه شد»، «ساخت فیلمی تلویزیونی با نام «بادیه های شیر» ویژه ضربت خوردن حضرت علی (ع) که برای 15 سال به صورت پیوسته در شب های شهادت حضرت علی (ع) از شبکه دو سیما نمایش داده می شد.»، «همکاری با «رضا مقصودی» در نگارش فیلم نامه سریالی با موضوع علاقه مردم برای شرکت در مراسم چهلم حضرت امام» و... برخی از فعالیت های آفریده در این حوزه است.
دبیر جشنواره روح الله که سابقه برگزاری جشنواره های متعدد از جمله: جشنواره فیلم کوتاه تهران، سینما حقیقت، جایزه بزرگ آوینی، همایش تصویر عاشورا و... را در کارنامه کاری خود دارد و از سال 1358 در بدنه سینمای ایران حضوری فعال داشته است، درخصوص ضرورت برگزاری این رویداد می گوید: «انقلاب اسلامی پنجره ای تازه و بدیع به روی مردم گشود و موج خودباوری و سرزندگی را به جامعه اهدا نمود. امام خمینی(ره) در جایی فرمودند "انقلاب ما انقلابی فرهنگی است" و ما هر لحظه و هر روز بیشتر نیازمند کار مستمر فرهنگی در جامعه هستیم، مخصوصاً در اوضاع و احوال متنوع و متکثر دوران حاضر که باید با درایت، آگاهی و شناخت فرصت ها را غنیمت بشماریم تا بتوانیم دیدگاه و خمیر مایه معرفتی ایشان را
[[page 209]]در جامعه تسری بدهیم. به همین دلیل باید ابعاد معرفتی حضرت امام را در جامعه و به خصوص میان نسل جوان با قالب های نوین مطرح کنیم.»
آفریده در ادامه افزود: «امام یعنی حرکت، تلاش، امید و نشاط فرهنگی و همه باید برای یک ایران آباد تلاش کنیم. ما نیازمند فعالیت های متنوع برای آشنایی و درک هرچه بیشتر نسل سوم و چهارم با امام و انقلاب اسلامی هستیم. بر همین اساس سینما کلید این حرکت است. زمانی که در انجمن سینمای جوانان بودم، طی همکاری با موسسه تنظیم و نشر، حدود 20 فیلم کوتاه با موضوع امام خمینی (ره) به کارگردانی چهره های جوان ساختم که بارها از شبکه های مختلف سیما پخش شد، و البته فعالیت های فراوانی هم در این حوزه صورت پذیرفته است اما نیاز جامعه مخصوصاً جوانان و گستره ابعاد شخصیتی امام (ره) تلاشی جهادی را می طلبد.»
وی همچنین در پاسخ به این سؤال که «این روزها افراد زیادی داعیه پیروی از خط و اندیشه های امام را دارند. برای شما که در سال های جوانی محضر ایشان را درک کرده اید، خط و راه امام چه مشخصه هایی دارد؟» گفت: «مقام معظم رهبری می فرمایند بهترین راه مبارزه با دشمن، خدمت به مردم است. به نظر من هم برای شناساندن و گسترش اندیشه امام و انقلاب در جامعه و گسترش فرهنگ تعهد، باید کار و خدمت کنیم و از اشتباه هم نترسیم چرا که بسیاری از مسئولان و مدیران به خاطر ترس از اشتباه و به خطر افتادن جایگاهشان، فعالیت و کار سازمان خود را تعطیل کرده اند. ما ضمن فعالیت در سنگر نظام، باید خودمان را هم نقد کنیم.»
وی در پاسخ به این سؤال که «جمله معروف امام (ره) فرموده اند: «نگذارید انقلاب به دست نااهلان و نامحرمان بیفتد. به نظر شما این افراد چه کسانی هستند؟» گفت: «نااهلان کسانی هستند که پشت ارزش ها، آگاهانه یا ناآگاهانه، تیشه به ریشه انقلاب می زنند.»
تغییر زمان برگزاری
دی ماه 1394 به عنوان زمان برگزاری جشنواره روح الله انتخاب شده بود اما استقبال فیلم سازان سبب شد این رویداد، به روزهای آغازین خرداد ماه سال 1395 منتقل شود.
به واسطه حضور این جشنواره نوپا در حاشیه رویدادهایی همچون «جشنواره فیلم کوتاه تهران» و معرفی این جشنواره به علاقه مندان، فیلم سازان مختلفی به شرکت در این رویداد علاقه نشان
[[page 210]]دادند و بر همین مبنا، مسئولان جشنواره ضمن تمدید مدت دریافت فیلم تا پایان بهمن ماه امسال، زمان برگزاری را نیز به اول تا سوم خردادماه سال 1395 موکول کردند.
انتخاب این زمان برای برگزاری، به دلیل همزمانی این ایام با جشن سالروز تولد امام علی (ع) است و اختتامیه جشنواره نیز با روز آزادسازی خرمشهر همزمان است. آزادسازی خرمشهر با جمله زیبای «خرمشهر را خدا آزاد کرد» از امام خمینی، در ذهن مردم ایران ثبت شده و این روز ملی، یکی از برکاتی است که با حضور بنیان گذار انقلاب اسلامی در جامعه ایران محقق شد.
حمایت از تولید فیلم با موضوع اندیشه های امام خمینی
در ادامه برگزاری، نخستین جشنواره فیلم روح الله تصمیم گرفت از 114 فیلم ساز برای ساخت فیلم با موضوع «اندیشه های امام خمینی» حمایت کند. پس از آغاز فعالیت های اطلاع رسانی و راه اندازی سایت رسمی جشنواره به نشانی www.masf.ir، فیلم سازان مختلفی اقدام به ارسال اثر به دبیرخانه جشنواره کردند. این جشنواره باهدف رونق بخشیدن به فضای تولید، از 114 فیلم ساز که در چهارچوب موضوعی جشنواره طرح فیلم دارند، حمایت خواهد کرد. انتخاب این عدد نیز به این دلیل صورت گرفته که سال 1395 به عنوان زمان برگزاری جشنواره، صد و چهاردهمین سال تولد بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران است. کلیه حقوق مادی و معنوی این آثار نیز خریداری می گردد تا این آثار در شبکه های مختلف تلویزیونی و اجتماعی به نمایش درآید.
همکاری شبکه مستند و موسسه در حاشیه جشنواره
جشنواره روح الله طی رایزنی با بخش های مختلف فرهنگی ـ هنری، موفق به امضای تفاهم نامه با شبکه مستند شد. بر اساس این تفاهم نامه، شبکه مستند مسئولیت ساخت فیلم های مستند با موضوع زندگی بنیان گذار انقلاب اسلامی بر اساس آرشیو غنی این موسسه را به عهده گرفت. این تفاهم نامه که همزمان با مقدمات برگزاری جشنواره فیلم روح الله مبادله شده، امکانی را فراهم آورده تا ضمن حمایت این شبکه از این رویداد حوزه فیلم کوتاه و مستند، منابع آرشیوی غنی و دیده نشده موسسه نیز جهت تولید محتوا و فیلم های ارزشمند با موضوع زندگی امام خمینی(ره) در اختیار شبکه مستند سیما قرار گیرد.
حجت الاسلام کمساری معاون فرهنگی، هنری و ارتباطات این موسسه، در جلسه امضای
[[page 211]]تفاهم نامه مذکور، با تمجید از فعالیت های رو به رشد شبکه مستند خطاب به «امیر تاجیک» مدیر جوان و فعال این شبکه گفت: «شبکه مستند سیما در این یک سال با تغییر رویکردها و پخش متنوع و جذاب آثار، مخاطب خاص خودش را پیدا کرده و امید است با مدیریت رسانه ای مناسب، باعث جذب اعتماد مخاطبان شده و به سمت مقبولیت بیشتر پیش رود. این موسسه هم داشته های ارزشمندی در آرشیو دارد که با گشاده دستی آنها را در راستای اعتلای بیشتر در اختیار شبکه قرار می دهیم.» وی افزود: اگر حرکت حساب شده ای برای معرفی حضرت امام انجام شود، حقایق اصیل به نمایش درمی آید. تاکنون نه در رسانه ملی و نه در مدیوم های دیگر آنطور که باید و شاید، جنبه های مختلف شخصیت حضرت امام معرفی نشده و این عرصه همچنان جای ساخت کار جذاب، اثر گذار و اقناعی دارد.
نگاه عملیاتی به تفاهم نامه ها
تاجیک نیز عنوان کرد: «همواره تلاش کرده ایم به صورت عملیاتی جلو برویم، گرچه هنوز با ایده آل ها فاصله داریم. همواره می کوشیم تصویر صادقانه ای از جامعه امروز کشور ارائه کنیم و به تفاهم نامه هایی از این دست نیز به صورت عملیاتی نگاه می کنیم.»
هیات انتخاب
در آخرین لحظات تنظیم این گزارش باخبر شدیم جشنواره در حال بررسی گزینه های مختلف جهت انتخاب اعضای هیات انتخاب است تا از اوایل سال 1395، بررسی حجم عظیم آثار ارسالی را آغاز نماید. امید است این حرکت گام مثبتی در جهت تداوم حضور اندیشه های امام خمینی در جامعه و آشنایی هرچه بیشتر نسل جوان با ایشان باشد.
اعضای شورای سیاست گذاری:
دبیر: محمد آفریده
مدیر اجرایی: مصطفی صادقی
مدیر روابط عمومی و اطلاع رسانی: رضا استادی
مسوول دبیرخانه: استاد جهانی
[[page 212]]