ضامن بودن مستأجر و اجیر در صورت تعدی و تفریط
[سؤال 7462] 3849
بسمه تعالی 15 / 9 / 1361
قم، دفتر امام، قسمت مسائل شرعی، محترماً تقاضامند است جواب سؤال زیر را طبق فتاوی حضرت امام خمینی ذیلاً لطف فرمایید.
طبق معمول متعارف بازرگانان مال التجاره خود را به بنگاه های باربری تحویل داده که باربری آن را با سایر محمولات طبق ظرفیت در کامیون بارگیری نموده و به مقصد حمل نماید.
چنانچه گاراژ باربری کامیونی را در گاراژ از محمولات بارگیری نموده و پس از چادر و طناب کشی و سایر وسایل حفاظت آن ها طبق صورت حساب گاراژ راننده با کامیون مزبور که از حیث فنی مطمئن و همه روزه در سرویس بوده است از گاراژ مبدأ به مقصد شهرستان حرکت و متوالیاً در راه و حرکت بوده حدود یک صد کیلومتر که از شهر خارج شده و در جاده اصلی در حرکت بوده راننده متوجه می شود که محمولات در عقب ماشین مشتعل شده و می سوزد که فوراً پیاده و با وسایل خود و کمک رانندگانی که از راه رسیده آتش را خاموش نموده ولی اکثر محمولات کامیون و اتاق عقب آن سوخته و قسمتی از محمولات نیز نیمه سوز شده است که ما با اطلاع به نزدیک ترین پاسگاه ژاندارمری و معاینه ماشین و محمولات توسط آن ها مراتب را ضمن تنظیم صورت جلسه قانونی گواهی نموده و تصریح نموده که آتش گرفتن کامیون به علت نامعلومی بوده است و محمولات نیمه سوز نیز به صاحبانش تحویل شده است؛ (حال سؤال این است که) با توجه به این که گاراژ باربری مبدأ، نهایت دقت و مراقبت های لازم را نسبت به سالم بودن کامیون و بار زدن آن و این که محمولات از مواد آتش زا نبوده است و وظایف معموله را کاملاً و با دقت انجام داده و این پیشامد
[[page 344]]پس از طی 100 کیلومتر در جاده اصلی راه در بیابان بوده است محمولاتی که در بیابان به این صورت سوخته است آیا ضمانتی برای گاراژ باربری در مقابل بازرگانان صاحب بار هست یا خیر؟ جواب مرقوم فرمایید.
بسمه تعالی، اگر کوتاهی در حفظ بار نشده و بدون تعدّی و تفریط مسئول گاراژ یا راننده تلف شده کسی ضامن نیست.
[سؤال 7463] ----> 2065
3. در مدتی که در آن مغازه کار کرده ام به یک مشتری ضرر زده ام (روکش ماشین او را سوراخ کرده ام) و بعد، آن شخص به صاحب مغازه مراجعه کرده و گفت که ضرر او مبلغ شش صد تومان بوده است، ولی بعد از صحبت هایی که با هم کردند، صاحب مغازه از پول خود صد تومان به آن شخص داد و او رفت؛ آیا من نسبت به آن فرد مدیون هستم؟ اگر هستم چه باید بکنم؟
بسمه تعالی، اگر صاحب ماشین گذشت کرده، چیزی بر شما نیست.
[سؤال 7464] 3850
بسمه تعالی 4 / 10 / 1361
دفتر حضرت امام خمینی
1. این جانب کشاورز و دامدار هستم چون این منطقه باغات است در و باغ آن به وسیلۀ حصار گل محافظت می شود و خود این جانب به کارها رسیدگی می نمودم. چون پادرد داشتم شخصی را فرستادم که یک باغ را در مقابل دادن مزد آبیاری نماید. و به او گفته بودم که در روز برو. اما در موقع هرز آب شبانه رفته و باغ را آبیاری نموده و چون احساس مسئولیت نکرده، مقداری از دیوار باغ را به وسیله آب بیش از حد خراب کرده و خسارتی وارد ساخته است آیا این شخص در مقابل گرفتن مزد مسئول بوده یا خیر، چون مزد را بعد از آبیاری قرار بوده بگیرد؟
بسمه تعالی، اگر تعدّی کرده و خسارت وارد نموده ضامن است.
[[page 345]]2. این جا روستایی است که در دهه محرم الحرام خرج برای حضرت ابا عبدالله الحسین در روزها یا شب ها می دهند. به طور عموم یک نفر سر گروه شده و پول خرجی را از یک عده راضی یا ناراضی می گیرد و مسئولیت به عهده خودش هست که یا کمتر خرج نماید یا بیشتر. چنانچه یک نفر یا دو نفر یا چند نفر جمع شوند و این پول را به رضایت طرفین جمع کنند و خرج بدهند؛ آیا از بابت سهم امام یا خمس حساب می شود یا خیر؟
بسمه تعالی، محسوب نمی شود.
[سؤال 7465] 3851
بسمه تعالی
محضر حضرت آیت الله العظمی خمینی مدّ ظله العالی
اسب را کرایه می کند برای چند روز سفر کردن هر وقت از سفر برگشت اسب سالم است می برد در خانه صاحبش می بندد در آن جا عرق اسب را باد می گیرد و می میرد آیا صاحب اسب جایز است تاوان بگیرد؟
بسمه تعالی، اگر مردن اسب از جهت تعدّی کرایه کننده نباشد ضامن نیست.
[سؤال 7466] 3852
بسمه تعالی
محضر حضرت آیت الله العظمی خمینی مدّ ظله العالی
یک نفر کسی را کرایه می کند به یک مبلغ، مال به دست این می دهد که به فلان جا برسان این نفر آمد در راه به دست دزد افتاد اگر حفظ مال کند جان در خطر است اگر حفظ جان کند مال در خطر است ولی این حفظ جان کرد مال را از دست داد و صاحب مال حق دارد تاوان مال خود را بگیرد؟
طول عمر حضرت عالی را از خداوند خواستارم. خدایا خدایا تا انقلاب مهدی خمینی را نگهدار
بسمه تعالی، ضامن نیست.
[[page 346]][سؤال 7467] 3853
بسمه تعالی
محضر حضرت آیت الله العظمی خمینی مدّ ظله العالی
یک آدم یک آدم دیگر را اجیر می کند و روانه می کند برای یک کاری از قریه خودش یا کابل یا قندهار یا جایی نزدیک تر باشد یا با ماشین یا پیاده، این نفر در راه تلف می شود آن را یا گرگ می خورد یا یخ می کشد یا دزد می کشد یا ماشین می کشد، وارث این نفرِ تلف شده می تواند از کسی که آن را کرایه کرده مطالبه دیه کند؟
سلامتی و سعادتمندی جناب عالی را در خدمت به اسلام و مسلمین از خداوند متعال خواستاریم. والسلام علی عباد الله الصالحین
بسمه تعالی، ضامن نیست.
[سؤال 7468] ----> 4946
2. شخصی مبلغی به زید می دهد که آن را به منزل او برساند. زید در راه کشته می شود و مبلغی پول هم در جیب او یافت می شود؛ ولی معلوم نیست که عین پول آن شخص باشد و محتمل است که پول آن شخص کلاً یا بعضاً تلف شده باشد آیا ورثه مقتول ضامنند که به صاحب پول بدهند یا خیر؟
بسمه تعالی، ورثه ضامن نیستند و چنانچه جداً تلف محتمل است، لازم نیست به او بدهند.
[سؤال 7469] ----> 465
2. فردی که مستأجر است و صاحب ماشین لباسشویی، آیا می تواند لباس های دوست یا فامیل را بشوید؟ از نظر این که مستأجر است چه مانعی ایجاد می کند؟
بسمه تعالی، اگر خارج از حد متعارف است، برای آب ریزی باید از صاحب منزل استجازه کند.
[[page 347]]