نقش زنان در دفاع از مملکت و انقلاب اسلامی از دیدگاه و سیرۀ عملی حضرت امام خمینی(ره)

نقش زنان در دفاع از مملکت و انقلاب اسلامی از دیدگاه و سیرۀ عملی حضرت امام خمینی(ره)

  دکتر فضل الله  صلواتی

 در میان رهبران سیاسی و فکری جهان مطلقاً شخصیتی را پیدا نمی کنیم که به اندازۀ رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران حضرت امام خمینی(ره) از بانوان تجلیل و تکریم نموده باشد. پیشوایان ادیان الهی کلیاتی دربارۀ زنان و احترام به آنها بیان کرده اند که در جای خود بسیار ارزشمند و گرامی است، و دیگران هرچه دارند از آن منابع فیض و سرچشمه های الهی است؛ و همۀ خوبیها و فضیلتها از آن دریاهای خروشان و جوشان است که هرگز پایانی ندارد و کم و کاستی برای آنها نیست. امام خمینی(ره) که شاگرد لایقی در مکتب اسلام بوده و از تعالیم انبیا و اولیای خدا بهرۀ کافی برده، به اندازۀ استعداد سرشارش از منبع عنایتهای ربّانی درک فیض نموده و کلماتش، بیاناتش، نوشته هایش نمایانگر حقایق دین است. او هرچه می گوید از آگاهی به منابع وحی، کتاب و سنت، است و براساس عقل و اجماع مسائل را تحلیل می کند و پس از عمری که به تحصیل و تدریس آنها پرداخته، استنباط خویشتن را باز می گوید. و چه دلپذیر است که تشنگان وادی فلسفه و عرفان و فقه به چنین منبعی دست یابند و از چنین مرجعی تقلید کنند و روح و روان خود را سیراب نمایند. او تنها رهبری سیاسی نبود، در اخلاق، فلسفه، فقه، عرفان، ادبیات، کلام، مردم شناسی و... نیز بی نظیر بود. خدایش رحمت کند و مردم را توفیق پیروی از او را عنایت فرماید.

     حضرت امام(ره) در هر شرایطی که با بانوان ملاقاتی داشت و یا در مورد آنها سخن می گفتند، زیباترین و شیواترین کلمات را برای آنها به کار می برد. ایشان شایسته ترین احترامات را در شأن مقام زن دانسته و در هر موقعیتی آن را یادآور می شدند؛ بخصوص زنان ایران را که در جریان پیروزی انقلاب اسلامی، در برنامه های سازندگی پس از پیروزی و در دوران دفاع مقدس نقش فعالی داشتند، به نیکوترین وجه می ستایند و برای آنها احترام فوق العاده قائل است. الگوی زن از نظر امام، حضرت زهرای مرضیه ـ سلام الله علیها ـ و دخت بزرگوارشان حضرت زینب کبریٰ است. چنانکه با بهترین بیان آنها را توصیف می کند:

     «تمام ابعادی که برای زن متصور است و برای یک انسان متصور است، در فاطمۀ زهرا ـ سلام الله علیها ـ جلوه کرده و بوده است. او یک زن معمولی نبوده است؛ یک زن روحانی، یک زن ملکوتی، یک انسان به تمام معنا انسان، تمام نسخۀ انسانیت، تمام حقیقت زن، تمام حقیقت انسان، او زن معمولی نیست. او موجود ملکوتی است که در عالم به صورت انسان ظاهر شده است. بلکه موجود الهی جبروتی در صورت یک زن ظاهر شده است. پس، فردا روز زن است. تمام هویتهای کمالی که در انسان متصور است و در زن تصور دارد، تمام در این زن است. و فردا همچو زنی متولد می شود. زنی که تمام خاصه های انبیا در اوست... معنویات، جلوه های ملکوتی، جلوه های الهی، جلوه های جبروتی، جلوه های ملکی و ناسوتی، همه در این موجود مجتمع است، انسانی است به تمام معنا انسان. زنی است به تمام معنا زن. از برای زن ابعاد مختلفه است، چنانچه برای مرد و برای انسان. این ورق صوری طبیعی نازلترین مرتبۀ انسان است و نازلترین مرتبۀ زن است و نازلترین مرتبۀ مرد است لکن از همین مرتبۀ نازل، حرکت به سوی کمال است. انسان موجود متحرک است. از مرتبۀ طبیعت تا مرتبۀ غیب، تا فنا بر الوهیت. برای صدیقۀ طاهره این مسائل، این معانی حاصل است، از مرتبۀ طبیعت شروع کرده است، حرکت کرده است، حرکت معنوی با قدرت الهی، با دست غیبی با تربیت رسول الله (ص) مراحل را طی کرده است تا رسیده است به مرتبه ای که دست همه از او کوتاه است. پس، فردا تمام جلوۀ زن تحقق پیدا کرده است و زن به تمام معنا متحقق است. فردا روز زن است ... روز زنی است که عالم به او افتخار دارد. روز زنی است که دخترش در مقابل حکومتهای جبار ایستاد آن خطبه را خواند ... آن حرفها را زد زنی که در مقابل یک جباری ایستاد که اگر نفس، مردهامی کشیدند، همه را می کشتند و نترسید ... یزید را محکوم کرد فرمود: تو قابل آدم نیستی. تو انسان نیستی. زن یک همچو مقامی باید داشته باشد. زنهای عصر ما بحمدلله  شبیه به همانها هستند؛ ایستادند در مقابل جبار با مشت گره کرده، بچه ها در آغوششان و به نهضت کمک کردند».[1]

    کسی که بدین سان نسبت به مقام شامخ دختر پیامبراکرم ـ صلوات الله  علیه ـ شناخت داشته باشد، زنهای با تقوا و با فضیلت را نیکو می ستاید. و از اینکه در دوران حکومت طاغوت، زن را به فساد و تباهی می کشانیدند به بهانۀ آزادی از وجود او سوءاستفاده می کردند، رنج می برد. امام امت(ره) و دیگر مصلحان اجتماع نگران بودند، همان وقت نیز زنان انقلابی در برابر انحرافات رژیم می ایستادند و با او درگیر می شدند و مبارزه می کردند. امام می فرماید: آزادی زن در منطق شاه یعنی به انحطاط کشانیدن زن از مقام انسانی او و درحد یک وسیله با او رفتار کردن؛ آزادی زن در منطق شاه یعنی پر کردن زندانها از زنان ایرانی که حاضر نیستند به پستیهای اخلاقی شاهانه تن بدهند[2] و بالاخره خشونت زیاد و فشار فوق العاده حکومت ایستادگی همگانی را باعث شد؛ که توده ها به خیابانها ریختند، فریاد از ظلم برآوردند و علیه ظالم قیام کردند. و به گفتۀ امام(ره) «زنان همدوش مردان به پا خاستند و آزادی و استقلال خود را تقاضا کردند و شاه را محکوم نمودند و در جمعۀ سیاه آنچه مشهور است ششصد تن از زنان آزادۀ ما به دست عمّال شاه کشته شدند. این است درک شاه از آزادی زنان و تمدن بزرگ!»[3]

    انقلاب را زنان و مردان ایران به وجود آوردند. و دستی دیگر و یا پشتوانۀ خارجی در کار نبود، هرچه بود خود مردم بودند که از اختناق و ستم به ستوه آمده بودند وظیفۀ خود را قیام دانستند، هدایت آگاهان و روشنفکران و رهبری امام خمینی نیز پیروزی را ممکن ساخت. نیت، خدا بود و هدف، حکومت عدل اسلامی، و رهبری با اخلاص و مؤمن این کاروان را هدایت کرد تا به سر منزل مقصود رسانید.

     سالیان درازی که زندانها و شکنجه گاههای شاه از آزادیخواهان پر بود، سرنوشت اکثر دانشجویان و طلبه های جوان در سیاهچالهای زندان بود. چه رنجهای بسیاری که مادران و همسران بازداشت شده ها تحمل می کردند.

     و بالاخره پایان رنجها فرا رسید و مردم ایران که یک پارچه شعار آزادی، استقلال، جمهوری اسلامی سر می دادند به هدف خود رسیدند؛ طاغوت را راندند و ستمگران را از کشور بیرون کردند. در زمان جنگ تحمیلی باز هم همین زنها بودند که باید مشکلات را به جان می خریدند. غم از دست دادن عزیزی و یا پرستاری معلولی و یا در انتظار اسیری، سالهای سال را گذراندند؛ و همواره پشت جبهه را به نحو احسن گرم نگه داشتند، که تاریخ و جهان در برابر عظمت اینان شگفت زده شد. امام امت آنقدر مقام آنان را بالا برد که در سخنانی می فرماید: شما رهبران نهضت هستید، بانوان رهبر نهضت ما هستند ما دنبالۀ آنها هستیم؛ من شما را به رهبری قبول دارم و خدمتگزار شمایم.[4]

    کدام حاکم، قَدَر قدرت، فرمانده، پیشوا، زمامدار و صاحب نفوذی را در طول تاریخ سراغ داریم که بدین سان با ملت خود برخورد کرده باشد؟ و بدین گونه برای مردم کشور خویش ارزش قائل شده باشد، خود را خدمتگزار و زنان را رهبر جامعه بداند؟

     خمینی، خودبزرگ بود و برای خدمتگزاران بزرگ ارزش قائل می شد. او از روی احساسات و هوا و هوس، و به خاطر حبّ و بغض حرف نمی زد. برخوردهایش براساس انصاف و عدالت بود. اگر چیزی یا کسی را خوب تشخیص می داد از آن تمجید می کرد. شعارگونه با مسائل برخورد نداشت؛ او طرفدار جدی حق، و مسؤولیت را در خدمتگزاری مردم می دانست. ریاست و پُست و مقام را در اسلام، خدمت کردن به مردم به حساب می آورد. او که پایه گذار یک جمهوری اسلامی عظیم است، خویشتن را پیرو و دنباله روی زنان مجاهد و مبارز، با ایمان و پاکدامن به حساب می آورد. حق را در چهرۀ بانوانی مشاهده می کند که ثابت کردند در دژ محکم عفت و عصمت هستند و جوانان صحیح و نیرومند و دختران عفیف و متعهد به این کشور تحویل خواهند داد.[5] و یا ابراز می نمایند: زن عضو مؤثر جامعه تا حدودی مقام خود را یافته است ... زنان شیردل و متعهد همدوش مردان عزیز به ساختن ایران عزیز پرداخته، چنانکه به ساختن خود در علم و فرهنگ پرداخته اند.[6] امام امت بدون آنکه بخواهد خود را مطرح کند و رهبری خود را در انقلاب عنوان نماید به خانمها می گوید: رحمت خدا بر شما شیردلانی که به همّت والای شما اسلام از قید اسارت بیگانه بیرون آمد. شما خواهران عزیز و شجاع دوشادوش مردان پیروزی را برای اسلام بیمه کردید. من از شما زنان ایران و ... تشکر می کنم. خداوند و امام عصر(عج) از شما راضی باشد. شما با بچه های کوچک خودتان در خیابانها آمدید و با تظاهرات پرشورتان از اسلام پشتیبانی کردید ... من از شجاعتهای زنان ایران ... احساس غرور می کنم. شما زنان دلیر در این پیروزی پیشقدم بودید و هستید. شما مردان را تشجیع کردید. ما همگی مرهون شجاعتهای شما زنان شیردل هستیم.[7] حضرت امام در اظهارات گوناگون همۀ تلاشها وحرکتها را مرهون بانوان می داند. مبنای همه چیز در انقلاب اسلامی را خانمها می داند. خود و جامعه را مرهون زحمات آنها محسوب می دارد از آنها تشکر می کند کدام رهبر و یا پیشوایی از مردمش بدین سان سپاس داشته است؟ جز مردان خدا چه کسی می تواند حقایق را بدین صراحت بیان کند؟ مگر همۀ قدرتمندان عالم مردم را نردبان ترقی و پیشرفت خود قرار ندادند و چون بر اریکۀ قدرت سوار شدند، اول چیزی که فراموش کردند مردم بودند. و دیدیم که در کلیۀ تحولات همۀ سردمداران پلهای پشت سر خود را خراب کردند و یاران خود را رها کردند و همگام و همراه با متملقان و چاپلوسان، مؤثران در حرکت و تحول را خانه نشین کردند، حبس نمودند و یا آنکه آنها را به تیغ جلاد سپردند؛ چه رسد به زنها که آنان را در کل به حساب نمی آوردند. آنها می خواستند که همه مطلق العنان باشند و خودشان خودکامه و سرکش «اِنَّ الاِْنسانَ لَیَطغی، أن رَاهُ اسْتَغْنی». روی همین حساب همیشه حکومتها را بی رحم و عاطفه بیان می کردند. زیرا همه چیز را فقط برای خود می خواستند. مردم محلی از اِعراب نداشتند. و آنها را تنها برای جنگ کردن، کار کردن، بردگی و بندگی قدرتمندان می خواستند. ولی حق گراها، طرفداران انقلاب اسلامی، پیروان اسلام ناب محمدی به گونه ای دیگر عمل می کنند؛ آنها حکومت را برای خدمت به مردم، اسلام را برای سعادت مردم و قدرت را برای اجرای حدود و احکام اسلامی می خواهند. خداست که حاکم علی الاطلاق است. و این مردم هستند که بر سرنوشت خود حاکمند. حق هیچکس پایمال نمی شود و حق ضعیف از بین نمی رود «لن تُقَدَّسَ اُمَةٌ حَتّی یُؤَخَذَ لِلْضَعیفِ حَقُّهُ مِنَ القَوِیّ غَیَرَ مُتَعتَعِ». پیامبر ـ صلوات الله  علیه ـ می فرماید: جامعه ای به مقام قِداست و پاکی و موفقیت می رسد که در آن حق ضعیف از قوی بدون لکنت زبان و ترس و واهمه گرفته شود.[8] و در جامعۀ الهی حق هر ضعیفی به نحو احسن ادا می شود و دیگر مرد و زن ندارد، کوچک و بزرگ ندارد. آنها طاغوتیند که حق را زیر پا می گذارند و پای بر دوش خلق می گذارند و بر گردۀ آنها سوار می شوند. ملت مسلمان از آنها بیزاری می جوید؛ و اگر در نظامی به طور شایسته از همۀ اقشار متناسب با فعالیتهایشان تشکر شود، این نشانۀ درستی راه و حقیقت گرایی رهبران آن نظام است. امام(ره) در همان آغاز پیروزی انقلاب، (1357 ه . ش .) ضمن گفتاری فرمودند: شما بانوان اثبات کردید که در صف جلو هستید؛ شما اثبات کردید که مقدم بر مردها هستید؛ مردها از شما الهام گرفتند؛ مردهای ایران از مخدّرات ایران، از بانوان ایران عبرت گرفتند و تعلیم گرفتند... شما در صف جلو نهضت هستید.[9] در تمام کتب تاریخی، تاریخ نهضتها، پیروزیها و انقلابها، پیشوایی و قدرت وجودی زنان را بدین گونه نمی بینیم. پایه گذار نهضت اسلامی، زنان را به این شکل می ستاید، در طول تاریخ بجز حکومت انبیا و جانشینان بر حق آنها، هرچه از حاکمان دیده ایم ریا و دورویی و خودمحوری و خودخواهی بوده است. در جاودانگی و اعجاز اسلام همین بس که پس از چهارده قرن، تربیت زنان و مردانش به گونه ای است که در برابر ظلم و بی عدالتی قیام می کنند و ستمکاران را از جامعۀ خود طرد می کنند و آشکارا از حق دفاع می نمایند؛ حق را می شناسند و بدان عمل می کنند؛ جان و مال و زندگی خویش را در سر راه استقلال و آزادی و اسلام فدا می کنند. شناخت استقلال و آزادی از داشتن استقلال و آزادی مهمتر است. زنان ایران بر اثر انقلاب اسلامی و مبارزات مداوم با استعمار، نسبت به آزادی و استقلال شناخت پیدا کردنده اند، آنها با زنان هیچ کشوری قابل مقایسه نیستند، وقتی آزادی را شناختند به دنبال آن راه افتادند. در راه به دست آوردن آزادی فداکاری کردند. شهید دادند و بالاخره آزادی واقعی را که آزادی انسانی است کسب کردند. امام(ره) بارها اعلام کردند که زنان ما آزادی کامل دارند. و فرموده اند: در اسلام اختناق نیست؛ در اسلام آزادی است برای همۀ طبقات، برای زن، برای مرد، برای سفید، برای سیاه، برای همه.[10] در ایران، در اسلام، در انقلاب ما، فقط فحشا آزاد نیست، تجاهر به فسق آزاد نیست، و الاّ انتخاباتها، مالکیتها، شغلها، رفت و آمدها، دانشگاهها، ازدواجها و... برای همه آزاد آزاد است. کسی که آزادی را بشناسد توان نگهداری از آن را نیز دارد. و زنان ما همچنان که انقلاب را ایجاد کردند، توان حفظش را نیز دارند. زنانی که در کنار مردان، بلکه جلوتر از آنان در پیروزی انقلاب اسلامی نقش اساسی داشتند توجه داشته باشند که با شرکت فعالانۀ خود، پیروزی ملت ایران را هرچه بیشتر تضمین کنند. شرکت در این امر برای مرد و زن از وظایف ملی و اسلامی است.[11]

    پس برای مبارزۀ در راه حق باید با سختیها روبه رو شد؛ زندانها، شکنجه ها، تبعیدها، محدودیتها، بند و بستها را تحمل کرد. رنج بسیار، ایمان قوی، پایداری و مقاومت زیاد می خواهد تا ظالمانی برداشته شوند و انقلابی به پیروزی برسد، و مردم نفسی به راحتی بکشند. در انقلاب ما زنان نیز همۀ مشکلات را به جان خریدند، امام امت(ره) فرمود: این پیروزی را ما از بانوان داریم، قبل از اینکه از مردها داشته باشیم، بانوان محترم مادر صف جلو واقع بودند. بانوان عزیز ما اسباب این شدند که مردها هم جرأت و شجاعت پیدا کنند. ما مرهون زحمات شما خانمها هستیم و همیشه دعا به همه و همۀ ملت و  شماها می کنیم.[12] این ... یک معجزۀ بزرگ است، که شما خواهران و برادران با هم همصدا و با مشتهای گره کرده در مقابل قدرتهای شیطانی ایستاده اید. معجزۀ اسلام است. ... این معجزه است که خانمها را در مقابل تانک و توپ، در مقابل ... برقرار کرد و از هیچ چیز نهراسیدید. این نور قرآن و اسلام است که در دلهای شما و در قلوب همۀ ملت ایران جلوه کرده است. این نور ایمان است که شما خانمها هم از شهادت نمی هراسید ... شما سهم بزرگی در این نهضت دارید و داشته اید، این نهضت را شماها باید به ثمر برسانید و می رسانید.[13]

    همانطور که حضرت امام(ره) فرمودند، زنان پیشاپیش همگان در حرکت بودند؛ در تظاهرات روز 17 شهریور 57 بیش از همه دختران و زنان جوان به دست عمال استعمار به خاک و خون کشیده شدند؛ و میدان شهدای تهران شاهد به خون غلطیدن این عزیزان بود. همۀ مردم ایران، همصدا با رهبرش می گوید: زن مبدأ همۀ خیرات است. شما دیدید، ما دیدیم که زن در این نهضت چه کرد. تاریخ دیده است که چه زنهایی در دنیا بوده است  و زن چیست. تاریخ دور است، و ما خود دیدیم که چه زنهایی تربیت کرده است اسلام. چه زنهایی در این عصر اخیر قیام کردند ... اینهایی که تربیت اسلامی داشتند خون دادند، کشته دادند، به خیابانها ریختند، نهضت را پیروز کردند، ما نهضت خودمان را مدیون زنها می دانیم. مردها به تبع زنها درخیابانها می ریختند؛ تشویق می کردند زنها، مردان را، خودشان در صفهای جلو بودند.[14]

    تربیت اسلامی، محیط اسلامی، رهبر اسلامی، تفکر اسلامی بود که زنان ایران را به قهرمانان تاریخ تبدیل کرد. زندگی و بینش زنان ایران یکطرف و دیگر زنان جهان در طرف دیگر. زنان همه جای دنیا چه درگذشته و چه حال وسیله ای در دست مردان بوده اند؛ و هرطور که آنها می خواستند مثل یک عروسک، یک ماشین کوکی یا یک حیوان دست آموز، برای کار کردن و امیال نفسانی از آنها استفاده می شد و می شود ولی زن در اسلام خود صاحبنظر و تصمیم گیرنده است؛ می تواند صاحب مقام و قدرت باشد، حرفهایی برای گفتن داشته باشد، فتوا بدهد، اظهارنظر کند، هرچه را حق تشخیص می دهد بدان عمل کند؛ هیچ کس نمی تواند عقیدۀ خود را بر او تحمیل کند. براساس تخصص خودش می تواند قاطعانه در مسائل سیاسی، علمی، هنری، ادبی و ... حرف خود را بزند و در هر نشریه و یا روزنامه ای بنویسد و در هر مجمعی که مناسب دید، سخن بگوید و برداشتهای خود را بیان کند. امام(ره) می فرماید: زنان در عصر ما ثابت کردند که در مجاهده همدوش مردان بلکه مقدم بر آنانند، زنان ایران هم مجاهدات انسانی عظیم کردند و هم مجاهدات مالی ... همین خانمهای محجبه، همینها که مظهر عفاف هستند، در نهضت پیشقدم بودند، و در ایثار مال هم پیشقدم ایثار کردند. جواهرات و طلاهایی که دادند برای مستضعفین، عمده در این امور، آن قصد پاک است. خداوند ... برای چند قرص نان که حضرت امیر ـ سلام الله علیه ـ و عائله اش صدقه دادند چندین آیه ... نازل فرمود. این آیات برای قرص نان نیست؛ این آیات برای اخلاص ... برای خدا بود، ارزش اعمال به معنویت اعمال است. خواهرهای ما که در اصل نهضت شرکت داشتند ارزش اعمال آنها بیشتر بود از ارزش اعمال مردها؛ آنها از پرده های عفاف بیرون آمدند و با پردۀ عفاف با مردان همصدا شدند و پیروزی را تحصیل کردند، و حالا هم با قصد خالص آنچه که در ایام عمر تهیه کرده اند برای مستمندان دادند؛ این ارزش دارد؛ متمکنین اگر میلیونها بدهند، به قدر ارزش این نیست.[15] زنان لایق ایران آنقدر ارزش پیدا کرده اند که بزرگترین اسلام شناس زمان، شایسته ترین بندۀ خدا، مؤفقترین انقلابی قرن، آنها را بدین گونه می ستاید. کمتر کسی مانند امام خمینی(ره) بدون نقطۀ ضعفی در صحنۀ انقلاب و سیاست جهان پیدا شده که قاطعانه سخنش را بگوید و مورد توجه همۀ مردم جهان قرار گرفته باشد و تا این حد به ارزش کار و تلاش زنان جامعه پی برده باشد. ایشان فرموده اند: می شود گفت که این نهضت را بانوان پیش بردند، برای اینکه بانوان ریختند توی خیابانها، در صورتی که بانوان بنابر این نبود که بریزند در خیابان، ریختند توی خیابانها. مردها اگر یک سستی هم احتمال می رفت در آنها باشد، همان معنا آنها را شجاع کرد، مرد وقتی دید زنها آمده اند مشغول یک عملی هستند مردها شجاع می شوند، شما بودید این پیروزی را نصیب اسلام کردید.[16]

    مگر پیروزی بزرگی را نصیب اسلام کردن کار کوچکی است؟ مگر به اسلام و مسلمین قدرت دادن کار ساده ای است؟ شیعیان به وجود حضرت زینب ـ سلام الله  علیها ـ افتخار می کنند که با پیام رسانی خود، نهضت کربلا را به پیروزی بزرگی تبدیل کرد، دشمن می خواست که واقعۀ عاشورا یک شکست باشد، ولی زینب آن را به یک پیروزی مبدل ساخت. ارادۀ خدا بر آن تعلق گرفت که به وسیلۀ حضرت زینب گامی بزرگ در راه اعتلای اسلام و مسلمین برداشته شود. به گفتۀ امام خمینی(ره) در انقلاب اسلامی ایران، این موفقیت به وسیلۀ زنها انجام گرفت. و بدان سان که پیام زینب کبری در تاریخ جاودانه ماند، حرکت شجاعانۀ زنان ایران در تاریخ ثبت گردید. وقتی افرادی، مردانی، زنانی، رشد یافته شدند، باید جامعه را هدایت کنند. وظیفۀ شما دعوت به راه خدا و صراط مستقیم است[17] و از این بالاتر؟ مگر این درخواستی نیست که هر نمازگزاری در شبانه روز چندین مرتبه از خدا طلب می کند که او را به راه راست هدایت نماید؟ (اهدنا الصراط المستقیم).

     حضرت امام(ره) در دوران طاغوت، از اینکه عده ای سعی داشتند زنان ایران را نیز به ابتذال بکشانند و وسیله ای قرار دهند تا به اهداف استعماری خود برسند، رنج می برد، و پیوسته در نوشته ها و گفته های خود هشدار می داد که آنها خانمها را بی عفت، فاسدالاخلاق، مثل یک شی ء، ننگجو، متاع، کالا، منحط، فریبا، لُعبت، فاسد، ملعبۀ دست اراذل، مظلوم، برای مجالس عیش و عشرت، عروسک و... می خواستند.[18]

    امام(ره) زنان را مبارز، مجاهد، جنگجو، حاکم بر سرنوشت خود و بر مقدرات کشور، انسان کامل، برتر از مردها، انسان ساز، شجاع، دارای معنویت، مربی جامعه، مربی انسانها، رهبر سعادت جامعه، دارای قدرت لایزال، عضو مؤثر در جامعه، ارزشمند، پایگاه عفت و عصمت و... می داند.[19] شما خواهران در این نهضت سهم بسزایی داشتید و در همه جا کمک کردید و پیشوا بودید نسبت به مردها و موجب قدرت شدید نسبت به آنها.[20]

    امام امت(ره) آیندۀ نهضت را به دست بانوان متعهد و آگاه ایران می سپارد و برای حفظ انقلاب و اسلام و ایران از آنان استمداد می جوید و می داند که برای حفظ نظام اسلامی خانمها از دیگر اقشار مؤثرترند. وقتی زنان باسواد، با ایمان و روشنفکر باشند به همه چیز توجه دارند، توطئه ها را می شناسند، ترفندهای دشمن را خنثی می کنند، زنها بودند که در روزگار سخت ستمشاهی، در دوران سازندگی، در هنگام جنگ تحمیلی، جوانها را بسیج کردند. آنها را به جلو فرستادند، و بدین وسیله عامل اصلی پشتوانۀ انقلاب اسلامی بودند. تا عوامل پشت جبهه قوی نباشند، از پیشروان خط مقدم کاری ساخته نیست، مخصوصاً در جنگ خانمها بودند که به رزمندگان روحیۀ سلحشوری می دادند، به فرمایش امام(ره) توجه فرمایید: ای خواهرهایی که جوانهای خودتان را از دست دادید و خودتان هم در بین مردم تظاهر کردید و الله  اکبر گفتید ... نهضت خودتان را حفظ کنید؛ ننشینید دیگران برای شما کار بکنند؛ اینها برای شما کار نمی کنند[21]

    حضرت امام(ره) همواره بر اسلامی بودن نهضت تکیه دارد، و می خواهد که ملت ایران همه به اسلام و اعتلای اسلام فکر کنند. همه چیز و همه کارها را برای اسلام می داند، تظاهرات، راهپیماییها، محرومیتها، مبارزات، زندانها و شهادتها همه برای تحقق اسلام بوده است و آزادی و استقلال وقتی ارزش فوق العاده دارد که متکی بر اسلام باشد. اینهمه زن و مرد کشور و خصوصاً این خانمها که در صف اول این نهضت و آنقدر، زحمت کشیدند برای اینکه اسلام تحقق پیدا بکند و همه نظرشان به این بود که یک جمهوری اسلامی، یک عدل الهی پیدا بشود.[22]

    این نهضت از نفس تودۀ مردم، از نفس تودۀ زن و مرد،مردم بلند شد ... چه وقت در ایران شماها و ما یادمان هست که اینطور انسجام باشد. بین گروههای مختلف ملت و اینطور در امور کشوری و سیاسی همه حضور داشته باشند ... حالا شما خانمها که خداوند تأییدتان کند ... با هم حاضرید در صحنه ... حالا همۀ خانه ها مرکز است. همۀ افراد ملت ما سپاه اسلام هستند. مسأله، مسألۀ عقیدتی است نه مسألۀ مادی ... این اسلام و قرآن است که خانمها را آورده است بیرون و همدوش مردها، بل جلوتر از مردها در وارد صحنۀ سیاست کرده، همۀ خانه های این ملت خانۀ امید ماست ... مرد و زن این کشور همه پاسدار اسلام هستند.[23] امام (ره) برای سازندگی کشور و برای مقاومت در برابر دشمنان ایران و اسلام، اتحاد و اتفاق را برای همه لازم می داند، تا کشور به اوج ترقی و تعالی برسد. ملتی که زن و مردش برای جانفشانی حاضرند و طلب شهادت می کنند، هیچ قدرتی با آن نمی تواند مقابله بکند، قدرت شما قدرت الهی است، شما بانوان محترم برای خدا قیام کردید و برای خدا در این قیام پایدار هستید، و آسیب نخواهید دید. هرچه ـ می دانید ـ و می توانید این صفهای خودتان را فشرده تر کنید و انقلاب را حفظ کنید و به پیش بروید[24] امیدوارم همین طور که تا حالا مصمم بودید که جمهوری اسلامی را به ثمر برسانید از حالا به بعد هم این تصمیم را داشته باشید و با صفوف فشرده جلوی مردها در پیشبرد اهداف اسلامی اقدام کنید ... شما بانوان حق بزرگی بر ایران دارید.[25] ایران و اسلام مال همه است، مسؤولیت دفاع از کشور برعهدۀ همۀ ملت است، کسی نمی تواند بر کسی منتی داشته باشد، بزرگواری و شرح صدر رهبر انقلاب است که به آحاد ملت و به همۀ افراد، جهت صحیح می دهد. او با این تشویقها و تقدیرهایش مردم را از پراکندگی نجات می دهد، به تمام اقشار وحدت می دهد، مبادا که گروه گروه شوند و انسجامشان گسسته شود، مبادا یک پارچگی شان را از دست بدهند که دشمن مترصد چنین فرصتی است. پس با بهترین بیان باید که مردم و انقلاب و کشور را نگه داشت. درود بر شما بانوان معظم که با نصیحتهای خودتان می خواهید ما را به راه راست وادارید. درود بر بانوان سراسر کشور که در این نهضت شریف معلم مردان بودند، و حالا هم به همان نحو باقی مانده اند بانوانی که زینب گونه شدند و تابع فاطمه ـ سلام الله  علیها ... امروز تابع مکتب هستند، و آنچه اسلام می پسندد مقبول است؛ و این یک تحولی است که بالاترین تحولات است در جامعۀ ما، نگه دارید این تحول را[26]

    حضرت امام(ره) در بیانی دیگر به نمایندگان مجلس شورای اسلامی توجه می دهند که خدمات بانوان در پشت جبهه های جنگ تحمیلی را مدنظر قرار دهند: آنها کارهایی که می کنند یک کارهایی است که دنبالش توقع اینکه یک مقامی داشته باشند، یا یک پُستی را اشغال کنند، یا یک چیزی را از مردم خواهش کنند، هیچ این مسائل نیست، بلکه سربازان گمنامی هستند که در جبهه ها باید گفت، مشغول به جهاد هستند ... ما باید قدر این نعمت را بدانیم و اقتدا کنیم به این زنها و بانوان ... ، و باید از اینها اخلاق اسلامی و ایمان و توجه به خدا را یاد بگیریم.[27]

    اگر آثار باقیمانده از حضرت امام(ره) را بررسی و تحلیل کنیم، چه بسیار نکته های ارزنده که از آنها به دست می آوریم؛ بخصوص عنایت حضرتش به بانوان که بسیار زیاد و خود دفتری بزرگ خواهد شد. تجلیلهای او از این قشر در این مقال نمی گنجد، که در این موضوع بسیار سخن باید گفته و نوشته شود و کنگره ها برگزار گردد. فداکاری خانواده های شهدا، همسران معلولان، همسرانی که چندین سال چشم به زندانهای عراق دوختند، تا آزادۀ سبکبالشان به خانه بازگردد. مقاومت و فداکاری این زنان بزرگ در جنگ تحمیلی آنقدر اعجاب آمیز است که قلم و بیان از ذکر آن عاجز بلکه شرمسار است. اینجانب در طول این جنگ، صحنه هایی از مادران و خواهران و همسران عزیز از دست داده، دیده ام که گمان ندارم در غیر این انقلاب، نظیری داشته باشد و آنچه برای من یک خاطرۀ فراموش نشدنی است ـ با اینکه تمام صحنه ها چنین است ـ ازدواج یک دختر جوان با یک پاسدار عزیز است که در جنگ هر دو دست خود را از دست داده و از هر دو چشم آسیب دیده بود. آن دختر شجاع با روحی بزرگ و سرشار از صفا و صمیمت گفت: حال که نتوانستم به جبهه بروم بگذار با این ازدواج دیْن خود را به انقلاب و به دینم ادا کرده باشم. عظمت روحانی این صحنه و ارزش انسانی و نغمۀ الهی آنان را نویسندگان، شاعران، گویندگان، نقاشان، هنرپیشگان، عارفان، فیلسوفان، فقیهان و هرکس را که شماها فرض کنید نمی توانند بیان و یا ترسیم کنند و فداکاری و خداجویی و معنویت این دختر بزرگ را هیچ کس نمی تواند با معیارهای رایج ارزیابی کند.[28]

    اینگونه توصیف و تجلیل از فداکاری زن، در طول تاریخ سابقه ندارد. رهبری در اوج قدرت با مردمش چنین صمیمانه سخن می گوید، از عمق وجود، از صمیم دل، حقیقتها را بیان می کند؛ او حرف دلش را می زند، نمی خواهد صحنه آرایی کند یا برای خوشامد کسی حرفی بزند؛ او به مردمش، به ملتش، به امت خداجویش، به زنان فداکار جامعه اش احترام می گذارد و به عنوان یک پیشوا، یک فیلسوف، یک مرجع آنچه را وظیفه احساس می کند، می گوید؛ او می خواهد نشان دهد که چقدر زن در خانه و در جامعه ارزش دارد، نشان دهد زنی را که در دنیای غرب به ابتذالش کشیده اند و وسیلۀ ارضای امیالشان قرار داده اند، در نظام تکوین در بالاترین مراحل انسانی قرار گرفته است، و چه کارهای مهمی که این زن می تواند انجام دهد! زن نقش بزرگی در اجتماع دارد. زن مظهر تحقق آمال بشر است. زن پرورش ده زنان و مردان ارجمند است. از دامن زن، مرد به معراج می رود. دامن زن محل تربیت بزرگ زنان و بزرگ مردان است.[29] مگر خود امام خمینی(ره) ـ کسی که تاریخ به عظمت او کمتر سراغ دارد و دوست و دشمن او را به بزرگی و عظمت می ستایند ـ تربیت شدۀ دامان زنی با ایمان و با تقوا نبود و نیز همسر ایشان در تمام مراحل زندگی و کلیۀ سختیها یار و مددکارشان نبودند.

     حضرت امام در واپسین ایام حیات و در وصیتنامه سیاسی الهی خود باز برای زنان ایران سخنی دارد: ما مفتخریم که بانوان و زنان پیر و جوان، و خرُد و کلان، در صحنه های فرهنگی و اقتصادی و نظامی حاضر و همدوش مردان، یا بهتر از آنان در راه تعالی اسلام و مقاصد قرآن کریم فعالیت دارند و آنان که توان جنگ دارند در آموزش نظامی که برای دفاع از اسلام و کشور اسلامی از واجبات مهم است، شرکت و از محرومیتهایی که توطئۀ دشمنان و ناآشنایی دوستان از احکام اسلام و قرآن بر آنها بلکه بر اسلام و مسلمانان تحمیل نمودند، شجاعانه و متعهدانه خود را رهانده و از قید خرافاتی که دشمنان برای منافع خود به دست نادانان و بعضی آخوندهای بی اطلاع از مصالح مسلمین به وجود آورده بودند، خارج نموده اند. و آنان که توان جنگ ندارند در خدمت پشت جبهه به نحو ارزشمندی که دل ملت را از شوق و شعف به لرزه در می آورد و دل دشمنان و جاهلان بدتر از دشمنان را از خشم و غضب می لرزاند، اشتغال دارند.[30]

    امید که راهش همچنان ادامه یابد و نامش در دلها و اندیشه ها جاودانه ماند. و راهش پر رهرو باشد و سلام بر او روزی که به دنیا آمد و روزی که از جهان رفت و روزی که برانگیخته خواهد شد.

والسلام علیکم و رحمة الله  وبرکاته

منبع: تأملی بر جایگاه زن، ج 1، ص 223.