بیع سلف
[سؤال 7261] 3691
بسمه تعالی
مسألۀ ذیل از محضر مبارکتان استفتا می شود:
کسی که معامله سلف نماید و وقت ادا قدرت پرداخت را نداشته باشد؛ این گندم ما فی الذمه را ـ که حلول اجل شد ـ به معاملۀ سلفی دیگری، مثلاً پنبه، تبدیل کنند آیا درست یا خیر؟
بسمه تعالی، خریدار حق ندارد فروشنده را الزام به معامله جدید بکند. و اگر با رضایت طرفین معامله شود، مانع ندارد.
[سؤال 7262] ----> 3431
5. معاملات سلف ـ اجناس گندم، پنبه و غیره ـ که به نرخ روز انجام گرفته صحیح است یا خیر؟
بسمه تعالی، معامله سلف صحیح است ولی هر نحو معامله که وسیلۀ رباخواری است باطل است.
[[page 217]][سؤال 7263] ----> 4010
2. شخصی جنس سلف می فروشد؛ موقع تحویل، بدهکار جنس را تحویل می دهد اما قدری با مورد معامله مغایرت دارد. پس از این که طلبکار جنس را تحویل می گیرد ادعا می کند که مابه التفاوت جنس را هم باید بدهکار بدهد؛ آیا بدهکار پس از تحویل جنس، مدیون مابه التفاوت می باشد؟
بسمه تعالی، اگر جنس مطابق مبیع به اوصافی که فروخته شده نیست، تبدیل، موقوف است به رضایت طرفین؛ به هر نحو هر دو راضی بشوند صحیح است.
[سؤال 7264] 3692
بسمه تعالی
محضر حضرت آیت الله العظمی خمینی مدّ ظله العالی
قیمت یک من گندم بیست افغانی است در وقت خرمن، ولی صاحب گندم قرض دار می باشد شش ماه قبل از خرمن از کسی پول می گیرد ده افغانی به یک من گندم، سر خرمن که شد این مرد گندم ندارد یا زراعت نشده کم شده یا قرض دیگر برده، به این صاحب پول گندم نمانده این می گوید من از تو گندم خریدم یک من ده افغانی حالا گندم یک من بیست افغانی است من از تو بیست افغانی می گیرم آیا جایز است ده افغانی داده بیست افغانی بگیرد؟ شما امر بفرمایید.
در پایان سلامتی و طول عمر آن رهبر عزیز را از درگاه خداوند متعال خواهانم و خواهشمندم در این مورد مرا راهنمایی فرمایید.
بسمه تعالی، در صورت تعذّر تسلیم مشتری گندم می تواند معامله را فسخ کند و قیمت اول را بگیرد یا صبر کند هر وقت ممکن شد گندم بگیرد و حق الزام بایع را به قیمت فعلی ندارد بلی با رضایت طرفین گرفتن قیمت فعلی مانع ندارد.
[[page 218]][سؤال 7265] 3693
بسمه تعالی 17 / 8 / 1361
محضر مقدس رهبر کبیر انقلاب، حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، دامت برکاته العالی، احتراماً؛ با تقدیم عرض سلام و تحیات، استدعا دارد عنایت فرموده، نظر مقدس عالی را نسبت به مسأله زیر مرقوم فرمایند.
چنانچه زارعی محصول چغندر خود را به کارخانۀ قندی بفروشد و از خریدار، بذر و سم و بهای چغندر را دریافت نموده و چغندر مورد معامله را با بذر و سم و پول دریافتی از خریدار، کشت نموده باشد، شرعاً می تواند همین چغندر را بدون رضایت خریدار به دیگری بفروشد یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر در ضمن معاملۀ بذر و سم و یا ضمن عقد دیگر، شرط عدم فروش چغندر نشده باشد، می تواند صاحب چغندر آن را به دیگری بفروشد؛ ولو فروشندۀ بذر و سم راضی نباشد.
[سؤال 7266] ----> 2006
6. در معاملۀ سلف، خریدار از اول شرط کند اگر جنس را به موقع تحویل نداد، فروشنده قیمت جنس را موقع تحویل بدهد، در صورتی که جنس در موقع تحویل چند برابر است آیا این شرط درست است یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر حیله برای گرفتن ربا نباشد اشکال ندارد.
[[page 219]]