احکام عهد
[سؤال 8949] 4928
بسمه تعالی 20 / 10 / 1361
حضور مسئولین محترم دفتر رهبر کبیر انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی ادام الله ظله، محترماً معروض می دارم:
1. این جانب در دوران دانشجویی خود تصمیم گرفتم که چند ساعتی در یکی از دبیرستان های جنوب شهر تهران تدریس نمایم و در ضمن بتوانم خدمتی به انقلاب اسلامی نمایم و دانش آموزان را تا آن جایی که بتوانم در جهت انقلاب اسلامی ارشاد نمایم و در ابتدا قصد دریافت حقوقی نداشتم، ولی بعداً به تمام کسانی که در آن جا به صورت دبیر آزاد تدریس می کردند حقوق دادند، لذا من تصمیم گرفتم که 500 تومان آن را کتاب برای آن دبیرستان بخرم، ولی بعد از تحقیق مشخص شد که آن جا از نظر کتاب نیازی ندارند، و این پول صرف نشد، حال سؤالم این است که آیا این 500 تومان را می توانم برای دبیرستان دیگری که بعداً در آن جا مشغول تدریس هستم و در شهر قزوین است صرف نمایم؟
بسمه تعالی، مجرّد تصمیم عهد نیست و اختیار با خود شما است.
[سؤال 8950]
2. باقی آن پولی را که به عنوان حقوق دریافت کرده ام به خاطر ندارم که عهد کرده باشم که این را صرف خودم بکنم، ولی در این مورد شک دارم آیا من حق تصرف در باقی این پول را دارم یا خیر؟ و اگر حق تصرف ندارم و جای اشکال است ـ چون به خاطر ندارم که موردی را برای صرف آن مشخص کرده باشم ـ آیا این پول را می توانم برای جبهه ها پرداخت نمایم؟
بسمه تعالی، مانع ندارد و تصرف شما جایز است.
[[page 563]][سؤال 8951] 4929
بسمه تعالی 26 / 6 / 1361
محضر مبارک رهبر عالی قدر، حضرت آیت الله امام خمینی، دامت برکاته
محترماً به استحضار آن جناب می رسانم: این جانب کارگر شرکت تولیدی ایران تایر یا جنرال تایر سابق، مرکز توزیع لاستیک شیراز که یکی از مقلدین آن جناب می باشم، در آن هنگامی که جناب عالی در کشور فرانسه تشریف داشتید، با خدای متعال عهد نمودم که خداوندا، خودت رهبر ما را از هرگونه گزند ارضی و سماوی و از دست دشمنان اسلام محفوظ بدار و صحیح و سالم به وطن عزیزمان ایران برگردان و به دست توانای ایشان جمهوری اسلامی را برقرار گردان تا بنده جهت شادی و سرور معادل یک برج حقوق خود را شیرینی بگیرم و بین کارکنان شرکت توزیع نمایم؛ بحمدالله تعالی خدای بزرگ نه تنها دعای این حقیر را اجابت فرمودند، بلکه خواست های کلیه مسلمین و مستضعفین جهان را اجابت فرمودند؛ ولی بنده تاکنون به علت گرفتاری شخصی که داشتم، نتوانستم دین خود را ادا نمایم و هم اکنون به حسن نیت آن جناب، رفع گرفتاری شده، بحمدالله قادر هستم که دین خود را ادا نمایم؛ باتوجه به این که از محتوای رسالۀ آن جناب با اطلاع هستم، و از طرفی موقعیت حساس کنونی مملکت را دریافته ام که مورد تهاجم بیگانگان قرار گرفته و مملکت و رزمندگان، نیاز به کمک های نقدی و جنسی و جانی دارند، تصمیم گرفتم از جناب عالی استفسار نمایم که آیا می توانم وجه مذکور ـ که حدود پنج هزار تومان در ماه می باشد ـ را به جبهه ها کمک نمایم یا خیر؟
مستدعی هستم ـ با کمال بی صبری ـ جواب را به هر وسیله که صلاح می دانید مرقوم فرمایید. از این که مصدّع اوقات شریف شما شدم معذرت می خواهم.
بسمه تعالی، اگر در عهد، صیغۀ شرعی مخصوص به آن را نخوانده اید، اختیار با خود شما است؛ والاّ باید بر طبق عهد عمل کنید.
[[page 564]][سؤال 8952] 4930
بسمه تعالی 5 / 6 / 1361
جماران، دفتر امام خمینی، حضور محترم حضرت امام خمینی، دام ظله
این جانب هجده ساله، قبلاً مشکلی برایم پیش آمده بود؛ و لذا با خدای خود عهد بستم که اگر مشکل من حل شود، روزهای دوشنبه و پنج شنبه را روزه بگیرم و به یاری خدای مهربان مشکلم حل گردید؛ ولی متأسفانه بعد از چند ماهی روزه گرفتن، به علت ضعف بینایی و ضعف بدنی نتوانستم این کار را ادامه دهم و مادرم نیز از این کار من راضی نیست؛ لازم به تذکر است که نمی توانم روزه ها را بگیرم؛ لذا از شما به عنوان نایب امام زمان (عج) خواهش می کنم که مرا راهنمایی کنید.
والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته
بسمه تعالی، در فرض مرقوم، عهد مزبور، وجوب وفا ندارد.
[سؤال 8953] 4931
بسمه تعالی
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، با عرض سلام و تحیّات فراوان به حضور آن رهبر عزیز و کلیۀ خدمتگزاران اسلام و مسلمین، تمنّا دارم لطف و عنایتی فرموده، به سؤال این جانب پاسخ گویید:
من امسال در ماه مبارک رمضان، با خداوند به زبان فارسی عهد کردم که خدایا با تو عهد می بندم که نمازهای واجبم را در اول وقت بخوانم و اگر نتوانستم، به شرط این که اگر عذر شرعی نداشتم، فردای آن روز را روزه بگیرم؛ حال به سبب مشکلاتی، از انجام این عهد عاجز شده ام و قادر به انجام آن نیستم؛ بفرمایید: آیا می شود عهدم را بشکنم و عمل ننمایم؟ و اگر کفاره دارد، می شود پول مهمانی شصت فقیر را حساب کرد و به حساب شما ریخت؟ و بفرمایید چقدر باید پول پرداخت؟ خلاصه، مرقوم بفرمایید چارۀ این مسأله به راه آسان چیست؟ قابل توجه است که من نمی توانم روزه
[[page 565]]بگیرم، و بنده ای هم نیست که بشود آزاد کرد.
بسمه تعالی، اگر قدرت بر وفای به عهد ندارید، تکلیف وفای به عهد ساقط است.
[سؤال 8954] ----> 7184
3. اگر کسی در یک حالت معصیت بوده، یک باره با خداوند متعال عهد می بندد که اگر از این تاریخ به بعد از او معصیت سر زند، دو روز روزه بگیرد. اما بعد متوجه می شود که مسأله بسیار بزرگ بوده، یعنی هر لحظه ممکن است از او یک گناه کوچک سر بزند این شخص باید چه کار کند؟
بسمه تعالی، اگر عهد شرعی نموده، باید طبق آن وفا نماید و در عهد صیغۀ مخصوص لازم است.
[سؤال 8955] 4932
بسمه تعالی 2 / 12 / 1361
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی، رهبر بزرگ انقلاب اسلامی ایران امام خمینی، با عرض سلام و آرزوی موفقیت آن جناب و مورد توجه بودن خاصۀ امام زمان (عج)، خواهشمند است نظر مبارک را پیرامون مسائلی که در ذیل خواهد آمد بیان فرمایید:
1. این که امام می فرمایند: نذر یا عهد بایستی از روی اختیار باشد، توضیح دهید؛ یعنی اگر مثلاً یک فردی خدای نکرده به زن نامحرم نگاه می کند و وقتی به خانه می رود فکر می کند و می بیند که این کار درستی نیست و به فکر آن می افتد که یک امری را پیش بگیرد که دیگر نگاه نکند و آن قدر فکر می کند که آتشی می شود و می گوید: بر من است برای هر دفعه که نگاه کردم، ده شب بیدار بمانم و عبادت کنم و پنج روز آن را روزه بگیرم، آیا با این نحو که بیان کردم، می شود گفت که از روی غضب نبوده و یا نه، بایستی گفت که از روی غضب بوده است؟
2. آیا در این گونه عهد کردنی که در سؤال 1 مطرح کردم، هیچ راه فراری هست؟
[[page 566]]یعنی می توان گفت وقتی که یک دفعه نگاه کرد و ده شب بیدار و پنج روز روزه گرفت، در دفعات بعد، دیگر نبایستی روزه بگیرد و شب بیدار باشد؛ بلکه همین که یک دفعه به عهد عمل کرد، تکلیف ساقط است و حال آن که در عهد گفته بود: برای هر دفعه که نگاه کردم، ده شب بیداری و پنج روز آن را روزه بگیرم؟
3. عهد شکستن در این گونه مسائلی که گفته است: برای هر دفعه که نگاه کردم ـ یعنی قید هر دفعه را ذکر کرده ـ چگونه است؟ یعنی در چه صورت، کفاره بر او واجب می شود و می تواند نگاه کند؟ آیا وقتی که یک دفعه نگاه کرد و طبق عهد خود عمل کرد، اگر بخواهد عهد بشکند، بایستی در دفعۀ بعد که نگاه کرد، باز عمل را طبق عهد انجام بدهد و کفاره هم بدهد و یا مسأله، طوری دیگر است؟ توضیح دهید که خلاصه چگونه می تواند این عهد را از بین ببرد و در نگاه کردن آزاد باشد؟
4. اگر کسی عهد کند، طبق عهدی که در سؤال یک مطرح کردم؛ یعنی قید کند که برای هر دفعه که نگاه کردم، و قید کند که اگر نگاه عمدی کردم، بر من فلان عملی واجب می شود، آیا اگر نگاه عمدی بکند ولی از روی شهوت نباشد، باز بایستی عملی را که عهد کرده انجام دهد یا نه و حال آن که الآن یاد ندارد که منظور از این که گفته است: اگر نگاه عمدی کردم، این عمدی، با شهوت بوده و یا بدون شهوت منظورش بوده، خلاصه تکلیف چیست؟
امیدوارم که به این سؤالات، پاسخی دقیق دهید؛ چون بنده در این گونه مسائل ـ به قول معروف ـ وسواس دارم. خداوند ان شاء الله همه را از وسواس شیطان حفظ نماید. به امید پیروزی اسلام بر کفر صدامی و طول عمر برای رهبر انقلاب، خواهشمندم جواب را با سؤالاتی که برایتان ارسال می دارم ارسال نمایید، تا بتوانم جواب شما و سؤال خود را تطبیق نمایم. والسلام علی عباد الله الصالحین
بسمه تعالی، گفتن بر من است که برای هر دفعه نگاه کردن تا آخر...، صیغۀ عهد نیست و لزوم وفا ندارد و وسوسه حرام است و باید از آن اجتناب نمایید.
[[page 567]][سؤال 8956] 4933
بسمه تعالی
حضرت نایب الامام جناب آیت الله خمینی، زید عزّه، سلام علیکم
حمامی احداث نمودم و تعهد نمودم از درآمدِ هر 100 تومان، 5 تومان آن را خرج در راه حضرت ابوالفضل بنمایم. مدتی است هر سال 10 روز روضه به نام آن جناب برپا می نمایم و بعضی از آن پول در اختیار است؛ آیا می توانم در راه جنگ زدگان به امام جمعه شهرمان تقدیم کنم یا نه؟ هر نوع امر بفرمایید خرج می نمایم. خداوند به حق محمد صلی الله علیه و آله و آلش عمر و صحت مزاج به جناب عالی عطا نماید. دست جناب عالی را می بوسم و انتظار دعا دارم.
بسمه تعالی، در عزاداری صرف نمایید و اگر چیزی زیاد بماند می توانید در خیرات که بهترین آن در زمان حاضر کمک به جبهه و جنگ زدگان است، مصرف کنید.
[سؤال 8957] 4934
بسمه تعالی 6 / 11 / 1361
دفتر محترم حضرت نایب الامام روح الله الموسوی الخمینی
با سلام و دعای خیر، با توجه به این که مسأله شرعی مطرح بود که در رساله عملیه بدان اشاره ای نشده، در مورد آن از محضر مبارک حضرت امام خمینی سؤال بنمایید و جواب را ارسال نمایید. خداوند همه ما را در انجام امور محوّله یاری نماید. ان شاء الله
در سال 1358 توسط چندین نفر از جمله این جانب یک دستگاه تولید بلوک سیمانی خریداری و به مرحله بهره برداری رسید. و قبل از شروع کار تصمیم گرفتم که از محل درآمد حاصله از تولید بلوک های فوق الذکر نسبت به سهم خودم بر مبنای سود حاصله، به مقدار 10% به ایتام زلزله طبس اختصاص دهم، ولی پس از مدتی نتوانستیم به کار تولید ادامه دهیم و کار تعطیل شد تا کنون که تصمیم به فروش دستگاه
[[page 568]]بلوک زنی گرفتیم، ولی به علت وضع بازار به قیمتی بالاتر از قیمت خرید فروخته شده است. و ضمناً در بدو امر به هیچ وجه فکر فروش نداشته و طبعاً در مورد این که چنین وضعی پیش آید فکر نکردم و واضح است که هیچ گونه نیّتی در مورد 10% فوق الذکر در سود حاصل از فروش دستگاه نکرده بودم، چون که در شروع، نیّت اصلی از درآمد حاصل از تولید بود حال با توجه به این وضع جواب بفرمایید که 10% شامل سود حاصل از فروش دستگاه می شود یا خیر؟
بسمه تعالی، شامل نمی شود.
[[page 569]]
[[page 570]]