معابر و راه ها
[سؤال 9588] 5350
بسمه تعالی
اگر کسی مقداری از جاده عمومی ده را جزو خانۀ خودش قرار دهد و به همین مقدار از زمین خانه خودش را جزو جادۀ عمومی قرار دهد آیا ذمه اش بری ء می شود، یا خیر؟ و بر فرض این که لازم باشد زمین گرفته شده را برگرداند و جزو جاده کند اگر تمام اهل محل رضایت دادند باز هم لازم است که برگرداند یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر جاده عمومی است تغییر آن جایز نیست و چنانچه ملک یا مورد حق اشخاص است با رضایت آن ها مانع ندارد.
[سؤال 9589] 5351
بسمه تعالی
دفتر آیت الله العظمی نایب الامام حضرت آقای خمینی دامت برکاته، با احترامات به عرض عالی می رساند:
1. سه نفر برادر قطعه زمینی در کنار قلعه به نام ایور که وصل به حوالی سابق شان بود خریده و برای استفاده خودشان خانه ساخته اند، از سمت بیرون زمین به طرف
[[page 328]]بیابان یعنی مزرعه برای رفت و آمد خودشان درب گذاشته در زمین خود کوچه جدا کرده برای رفت و آمد و گاهی هم شب درب را بسته در این چند سال اخیر بعضی از نزدیکان برای رفت و آمد از کوچه عام قدیم قلعه نرفته برای نزدیک شدن به صحرا از این کوچه و درب رفت و آمد می کنند و گاهی به وسیله حیوانات یا وسائط موتوری اسباب ناراحتی زن و بچه مالکین را فراهم می نمایند، استدعا داریم بیان فرمایید دیگران که مالک کوچه و درب نیستند حق رفت و آمد دارند یا خیر؟
بسمه تعالی، حق ندارند.
[سؤال 9590]
2. در شهر ما رانندگانی هستند که اغلب دارای ماشین های سنگین بوده و غالباً ماشین های خود را در جلو خانه های خویش پارک می کنند ضمناً هر موقع از شب دلشان بخواهد ماشین را روشن کرده و یا احیاناً مشغول شست و شوی آن شده، خیابان و کوچه را کثیف می کنند، آیا در شرع مطهر چنین حقّی دارند؟ در صورتی که می توانند ماشین های خود را در گاراژ و یا پارکینگ پارک کنند. لطفاً بیان فرمایید.
والسلام علیکم ورحمة الله و برکاته
بسمه تعالی، مزاحمت عابرین و همسایگان نباید بکنند.
[سؤال 9591] 5352
بسمه تعالی 6 / 6 / 1361
حضرت مستطاب، رهبر کبیر انقلاب و مرجع عالی قدر عالم تشیع، امام خمینی، مدظله العالی
پس از تهنیت و سلام، کوچۀ بن بست 5 / 1 متری، دارای سه منزل شش دانگ و سند اختصاصی سه منزل، آیا می توانند کوچه را قسمت نمایند یا خیر؟ حکم الله را بیان فرمایید.
بسمه تعالی، اگر مشترک است بین منازل، می توانند قسمت کنند.
[[page 329]][سؤال 9592] 5353
بسمه تعالی 20 / 10 / 1361
محضر محترم حضرت امام، آیت الله العظمی خمینی، عضدالاسلام بطول بقائه الشریف، السلام علیکم ورحمة الله ایّدکم الله و ایّانا لما یرضیه
باعث تصدیع آن که: شخصی دو قطعه زمین در نزدیک هم دارد. حد یک قطعه به گذرگاهِ کم عرض است، لذا می خواهد قدری از آن زمین را واگذارد تا جاده، عرض بیشتری پیدا کند و در عوض آن، کمتر از این مقدار واگذاری را از جاده یا کنارۀ جادۀ حد زمین دیگر بگیرد. صورت شرعی این عمل را بیان فرمایید.
بسمه تعالی، زمین دادن شما برای توسعه راه اشکال ندارد، ولی نمی توانید از راه دیگر به زمین خود ملحق کنید.
[سؤال 9593] 5354
بسمه تعالی
حضرت آیت الله العظمی رهبر انقلاب اسلامی ایران
با نهایت احترام به استحضار آن حضرت، رهبری انقلاب اسلامی ایران عرضه می دارد که نقطه نظری از نظر شرعی مورد نظر این جانب است که برای حل این مشکل به آن حضرت رهبری توسل استدعا دارد از نظر شرع مقدس بنده را راهنمایی تا این راهنمایی الگوی راهگشای کسانی باشد که قصدی و نظری دارند.
روستایی دارای میدانی است که برابر نقشه مهندسی تعبیه گشته است که البته از این میدان خیابان هایی منشعب شده است و این میدان در بدو برای میدان عمومی و فضای سبز در نظر گرفته شده است ولی از این که اشخاصی در نظر دارند نسبت به این میدان اجحافاتی صورت بدهند تا بلکه مالکیت شخصی پیدا بشود. در صورتی که اگر مالکیت عمومی باشد که مورد نظر اهالی است عیبی نیست. بنابراین از حضرت رهبری این استدعا را دارد که آیا تفکیک آن و خرید و فروش در این میدان از نظر
[[page 330]]شرعی چگونه است در ضمن در اطراف این میدان زمین هایی از نظر موات هست و اگر اقداماتی برای اهالی از نظر عمومی باشد عیب نیست، ولی اگر اشخاصی برای رابطه شخصی نسبت به آن اقدامی بدارند آیا از نظر شرع صحیح است یا خیر؟ و این را به آن حضرت تقدیم تا راهنمایی فرمایند از نظر شرع به چه صورتی است؟
بسمه تعالی، تفکیک و خرید و فروش میدان عمومی جایز نیست.
[سؤال 9594] ----> 6632
5. رفت و آمد و سایر تصرفات آقایان اهل علم را به قراء معلوم الحال جهت نشر احکام مقدسه اجازه می فرمایید یا خیر؟ و همچنین استفاده از آب های آن ها را؟
بسمه تعالی، رفت وآمد در مرافق عمومی مانع ندارد و از انهار کبار نیز استفاده به مقدار متعارف مانع ندارد و در منازل اشخاص با عدم علم به غصبیت مانع ندارد و رفت وآمد در اراضی وسیعه مانع ندارد.
[سؤال 9595] 5355
بسمه تعالی 4 / 3 / 1361
محضر مبارک آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی
کوچۀ باریک و بن بستی است متعلق به سه نفر. مالکین منازل حول کوچۀ مزبور چون از نقاط دیگر منازلشان معبر دارند، احتیاج به عبور از کوچۀ مزبور را ندارند؛ آیا با توافق هم شرعاً مجازند کوچۀ بن بست مزبور را ضمیمه منازلشان نمایند یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر شرعاً ملک خود آن ها است مانع ندارد.
[سؤال 9596] ----> 91
4. پارک کردن وسائط نقلیه در کوچه و خیابان و نیز کاه گل درست کردن و یا ریختن مصالح بنایی در آن ها چه حکمی دارد؟
بسمه تعالی، اگر موجب سد معبر یا مزاحمت عابرین نباشد اشکال ندارد، وگرنه جایز نیست.
[[page 331]][سؤال 9597] 5356
بسمه تعالی
برخی از مغازه ها برای عرضۀ بیشتر، قسمتی از اجناس مغازه شان را در کنار پیاده رو یا خیابان قرار می دهند و همچنین برخی از دست فروشان گاری دستی یا چرخ یا وانت بار و امثال آن را در محل عبور مردم در پیاده رو یا کنار خیابان یا کوچه مستقر می کنند؛ چنانچه این کار مغایر با مقررات شهرداری باشد یا مزاحم عبور مردم یا موجب سدّ معبر شده از نظر شرعی چه حکمی دارد؟
بسمه تعالی، در فرض مذکور جایز نیست.
[سؤال 9598] 5357
بسمه تعالی
قم، محضر مبارک مسئول دفتر امام خمینی
ضمن سلام و دعا و آرزوی طول عمر امام، پیرو نامه ای که قبلاً در مورد یک مسأله شرعی حضورتان تقدیم شده و آن دفتر مبارک درخواست توضیح بیشتری را نموده بودند، معروض می دارد که آیا رفت و آمد اهل یک خانه ای از حیاط خانۀ چسبیده به آن، در حالی که اکنون برای آن خانۀ اول امکان باز نمودن محل عبوری از حیاط خودشان به کوچۀ مشرف بر دیوار حیاطشان وجود دارد، شرعی است یا نه؟ توضیح این که فرض نمایید اهل این خانه از مدت ها پیش به علت نداشتن محل عبور از حیاط خانۀ مزبور رفت و آمد می کردند، ولی اکنون به علت احداث کوچه ای مشرف بر دیوار حیاط این خانه، امکان باز نمودن دربی به این کوچه وجود داشته و صاحب خانه ای که از حیاط آن رفت و آمد می شود، حاضر به پرداخت کلیۀ هزینه های حاصله است. با امید به پیروزی رزمندگان اسلام بر قوای کفر صدامی
بسمه تعالی، اگر حق عبور در خانه دیگری داشته تا اسقاط نکند، حق عبور ساقط نمی شود و مجرد امکان احداث راه از جای دیگر موجب سقوط حق نمی گردد.
[[page 332]][سؤال 9599] 5358
بسمه تعالی 2 / 4 / 1361
محضر مبارک رهبر عالی قدر اسلام و مرجع بزرگوار شیعیان جهان، حضرت آیت الله العظمی، امام روح الله الموسوی الخمینی
احتراماً؛ بعضی از افراد به معاذیری ـ از قبیل بیکاری و یا عدم توانایی در انجام کارهای سنگین و یا مفلوج بودن و عدم داشتن سرمایۀ کافی ـ در معبر عمومی، بساط اجناس و اثاثیه خود را پهن نموده و به فروش می رسانند. همچنین تعدادی از کسبه، مقداری از اجناس و یا ویترین مغازۀ خود را خارج از محدودۀ مغازه خود گذاشته و به حریم پیاده رو تجاوز می نمایند، که البته با توجه به زوّاری بودن شهر مقدس مشهد، در بیشتر مواقع اسباب مزاحمت عبور و مرور مردم را فراهم نموده و به علت تراکم جمعیت نیز، گاهی جیب بری ها و مبادله مواد مخدر هم انجام گرفته است، که لزوماً کلانتری در رابطه با وظیفۀ قانونی نسبت به جمع آوری بساط، و رفع تجاوز متجاوزین اقدام می نماید. لکن بساطی ها و متجاوزین و حتی بعضی از عابرین، نه تنها دایر نمودن بساط و تجاوز به حریم پیاده رو را تخلف نمی دانند، بلکه با ذکر معاذیر یاد شدۀ فوق، حق شرعی و قانونی خود می دانند، استدعا می شود نظر مبارک را نسبت به موارد فوق، و وظیفۀ شرعی کلانتری اعلام فرمایید.
بسمه تعالی، محل بساط برای خرید و فروش، و همچنین حد بیرون کشیدن ویترین، اگر جزو خیابان محسوب باشد و مزاحم عابرین شود حق ندارند و در هر صورت مراعات مقررات دولت اسلامی لازم است.
[سؤال 9600] ----> 2885
4. در بعضی مواقع مردم برای دریافت وسیله ای جمع شده اند و ازدحام جمعیت به قدری است که کنترل جمعیت برای گردانندگان میسر نیست، به طوری که احیاناً کسی که نوبت او نیست خارج از نوبت وسیله را دریافت می نماید، اما دیگری که در صف
[[page 333]]می باشد تا نوبت او شود وسیله تمام می شود، تکلیف انسان در این مواقع چیست؟
بسمه تعالی، مراعات نوبت اخلاقاً بسیار مطلوب است ولی چنانچه حقی از کسی تضییع نشود الزام شرعی ندارد.
[[page 334]]