بعثت پیامبر(ص) و نزول قرآن
نزول قرآن، انگیزه بعثت
قرآن آیات الهی است و انگیزۀ بعثت، آوردن این کتاب بزرگ است و تلاوت کردن این کتاب بزرگ و آیۀ عظیم الهی است. گرچه همۀ عالم آیات حق تعالی هستند، لکن قرآن کریم فشرده از تمام خلقت و تمام چیزهایی [است] که در بعثت باید انجام بگیرد. قرآن کریم یک سفره ای است که خدای تبارک و تعالی به وسیلۀ پیغمبر اکرم در بین بشر گسترده است.(84)
11 / 3 / 60
* * *
تزکیه، انگیزه تلاوت قرآن
انگیزه بعثت، بسط این سفره [است] در بین بشر از زمان نزول تا آخر. این یکی از انگیزه های کتاب است و انگیزۀ بعثت است، «بعث علیکم» رسولی را که تلاوت می کند بر شما قرآن را، آیات الهی را. وَ یُزَکِّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتٰابَ وَ الْحِکْمَة، این شاید غایت این تلاوت باشد؛ تلاوت می کند برای «تزکیه» و برای «تعلیم» و برای تعلیم همگانی؛ تعلیم همین کتاب و تعلیم حکمت که آن هم از
[[page 63]]
همین کتاب است. پس انگیزۀ بعثت نزول وحی است و نزول قرآن است و انگیزۀ تلاوتِ قرآن بر بشر این است که تزکیه پیدا بکنند و نفوس مصفا بشوند از این ظلماتی که در آنها موجود است تا اینکه بعد از اینکه مصفا شدند، ارواح و اذهان آنها، قابل این بشود که کتاب و حکمت را بفهمند.(85)
11 / 3 / 60
* * *
بهره برداری همگان از قرآن
انگیزۀ نزول این کتاب مقدس و انگیزۀ بعثت نبی اکرم برای این است که این کتاب در دسترس همه قرار بگیرد و همه از او به اندازۀ سعۀ وجودی و فکری خودشان استفاده کنند.(86)
11 / 3 / 60
* * *
ظهور ابعاد قرآن به وسیلۀ تنزّل
قرآن دارای ابعادی است که تا رسول اکرم ـ صلی اللّه علیه و آله و سلم ـ مبعوث نشده بودند و قرآن متنزل نشده بود از آن مقام غیب، نازل نشده بود از آنجا، و با آن جلوۀ نزولی اش در قلب رسول خدا جلوه نکرده بود، برای احدی از موجودات ملک و ملکوت ظاهر نبود. بعد از آنکه اتصال پیدا کرد مقام مقدّس نبوی ولی اعظم با مبدأ فیض به آن اندازه ای که قابل اتصال بود، قرآن را نازلتاً و مُنزَّلاً کسب کرد، در قلب مبارکش جلوه کرد و با نزول به مراتب هفتگانه به زبان مبارکش جاری شد. قرآنی که الآن در دست ماست نازلۀ هفتم قرآن است.(87)
21 / 2 / 62
[[page 64]]
بعثت، تبدیل کننده فلسفۀ یونانی به
مسأله بعثت یک تحول علمی ـ عرفانی در عالم ایجاد کرد که آن فلسفه های خشک یونانی را که به دست یونانیها تحقق پیدا کرده بود و ارزش هم داشت و دارد، لکن مبدل کرد به یک عرفان عینی و یک شهود واقعی برای ارباب شهود.(88)
21 / 2 / 62
* * *
تحوّل معارف بشری در پرتو بعثت
من باید عرض کنم که این ولادت که دنبالش برکات پی در پی بود و منتهی شد به بعثت و نزول وحی از جانب خدای تبارک و تعالی بر قلب مبارک آن سرور، ابعادش برای بشر تاکنون معلوم نشده است. آنکه قرآن کریم دنبالش بوده است حتی برای متعمّقان آخر الزمان هم به آنطوری که باید کشف نشده است و همین مقداری که معلوم شده است و کشف شده است، وقتی که ملاحظه کنید باقبل از اسلام و معارف قبل از اسلام و فلسفه قبل از اسلام و عدالتهای اجتماعی قبل الاسلام می بینید که همین مقدار هم یک تحول عظیمی در دنیا پیش آورده است که سابقه نداشته است و لاحقه هم ندارد.(89)
1 / 10 / 62
* * *
تصور انسان از درک اسرار بعثت
مسائلی که در اطراف بعثت و بعدهای مختلفی که این پدیده دارد، امکان ندارد که ما حتی آن مقدار ضعیفی که فهمیدیم، بتوانیم در این مجالس بیان کنیم. اصل بعثت چی هست؟ نزول وحی یعنی چه؟ کیفیت نزول وحی چی هست؟ اینها از اموری است که سربسته و دربسته باقی می ماند. آنچه که ما از بعثت می توانیم
[[page 65]]
بفهمیم برکاتی است که از این پدیده حاصل شده است.(90)
9 / 2 / 63
* * *
لزوم نزدیکی بشر به آرمانهای وحی
مسأله بعثت بعض از ابعادش برای احدی غیر از خود رسول اکرم حقیقتش حاصل نشده است. مسأله چه بوده است؟ این فشاری که از روح بزرگ به ایشان وارد شده، این چه صنف فشاری بوده است و چه حالی دست داده است در این باب؟ و کیفیت نزول وحی و نازل شدن روح اعظم برای رسول خدا وضعیتش چه بوده است، دست ما کوتاه از آن است؛ و ما یک چیزی از دور، از خیلی دور می شنویم و ادراکش را نمی توانیم بکنیم و اعتراف به عجز هم خودش یک مسأله ای است. ما بعد از اینکه دستمان از آن قلۀ حقیقت وحی کوتاه است، باید کوشش کنیم که تا اندازه که وسع ما هست، ما ضعفا هست، به این مطلب نزدیک بشویم؛ و آن مقصدی که انبیا عموماً داشتند و رسول خداـ صلی اللّه علیه وآله وسلم ـ خصوصاً داشتند، به آن مقصد نزدیک بشویم. این وظیفه ای است از برای بشر که نزدیک بشود به آرمانهای وحی، حالا که نمی تواند ماهیت وحی را ادراک کند، به آرمانهای وحی نزدیک بشود. این هم کمال بسیار زیادی است، اگر بتوانیم.(91)
29 / 1 / 64
* * *
[[page 66]]