4 المکاسب المحرمة. جلد1. قم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار الامام الخمینی، 1373. 494 ص.
کتاب فوق به روش شیخ مرتضی انصاری در کتاب المکاسب به بررسی مباحث فقهی مکاسب می پردازد. تاریخ پایان تألیف جلد اول پس از 1377 ق و قبل از 1380 ق بوده و جلد دوم در جمادی الاولی 1380 ق بوده است، اولین چاپ در سال 1381 ق(قم، چاپ مهر) در دو جلد به انجام رسید. ترتیب مجلدات دوگانه این کتاب و موضوعات مندرج در آن به شرح ذیل است:
جلد اول شامل بحث های تقسیم المکاسب، فی الاکتساب بالاعیان النجسة، فی الاکتساب بما یکون المقصود منه حراماً، فی الاکتساب بما لا منفعة فیه معتدّاً بها عن العقلا، فی الاکتساب بما هو حرام فی نفسه، ینبغی التنبیه علی امور می باشد.
جلد 2، قم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار الامام الخمینی، 1374. 543 ص.
جلد دوم شامل بحث های: فی حرمة القمار و انه من الکبائر، حرمة الکذب فی الجملة من الضروریات، التنبیه، حرمة معونة الظالم، حرمة الولایة من قبل الجائر، مسوّغات الولایة من قبل الجائر: جواز الدخول فی اعمالهم بنّیة القیام بمصالح العباد، جواز الدخول فی اعمالهم لعذر کالاضطرار، التنبیه، الاکتساب بما یجب علی الانسان فعله، خاتمه و فیها مسألتان، المسألة الاولی: جوائز السلطان الجائر و عمّاله، المسألة الثانیة: حکم الخراج و المقاسمة اذا أخذهما السلطان الجائر، التنبیه.
امام خمینی در جلد دوم این کتاب از صفحه 142 تا آخر آن به بحث پیرامون چگونگی برخورد با نظامهای سیاسی ظالم پرداخته و ورود به دستگاه حکومتی و شرایطی را که می توان بواسطه اضطرار یا احقاق حقوق مسلمانان و یا اقامه حدود الهی با نظام غیر مشروح همکاری نمود را بیان می کنند. سپس به جواز و هدایایی که دستگاه ظلمه می دهد و همۀ اموالی که با عوض و یا بلا عوض از طرف آنان پرداخت می شود و شرایطی که جایز است به اخذ آن مال پرداخته و یا حرمت گرفتن آن و همچنین مالیاتهائی که به آنان پرداخت می شود را مورد بررسی قرار می دهند. در مجموع این اثر، ملاک های مشروعیت یا عدم مشروعیت یک دولت و نحوه و مقدار همکاری با حکومت های غیر مشروع از دیدگاه امام خمینی به عنوان یکی از مباحث مهم اندیشه حکومتی ایشان را ارائه نموده است.
این کتاب از سوی انتشارات مهر در قم و به سال 1380 ق به چاپ رسیده است. آقای مجتبی طهرانی تصحیح این اثر را بعهده داشته و محققانه به استخراج احادیث و نقل قول ها و پیدا کردن نام قائلین و ذکر دیگر ارجاعات پرداخته اند.
[[page 25]]چاپ های دیگر
دو جلد در یک مجلد. چاپ سوم: قم، اسماعیلیان،1410 ق. 330+300 ص.
[[page 26]]