استفاده از اموال و امکانات عمومی و دولتی
[سؤال 12188] 7048
بسمه تعالی 12 / 3 / 1361
با عرض سلام و آرزوی موفقیت و سلامت روز افزون شما خواهشمندم به سؤالات زیر در صورت امکان پاسخ فرمایید، قبلاً از اظهار لطف شما متشکرم.
1. آیا استفاده از تلفن اداره برای استفاده شخصی و پرداخت مقداری از حقوق به حساب دولت در ازای این استفاده جایز است؟
بسمه تعالی، بستگی به مقررات اداره دارد.
2. آیا خونریزی دندان باعث ابطال وضو و نماز می شود؟
بسمه تعالی، موجب بطلان نمی شود.
3. مبتلا شدن به بیماری نظیر اسهال خونی احتیاج به غسل دارد؟
بسمه تعالی، غسل ندارد.
[سؤال 12189]
4. آیا استفادۀ غیر کارمند دولت از بلیط های مخصوص کارمندان جایز است؟
بسمه تعالی، تخلف از مقررات جایز نیست.
5. بدون وضو خطبه های نماز جمعه را گوش کنیم آیا باید نماز ظهر را بخوانیم یا لازم نیست؟
بسمه تعالی، احوط اولی آن است که در حال گوش کردن خطبه با طهارت باشند و در هر
[[page 463]]صورت اگر نماز جمعه را با وضو بخوانند مجزی و صحیح است.
6. پرداختن بهره پول به حساب دولت یا حساب جنگ زدگان جایز است یا حتماً باید به فردی صدقه داده شود؟
بسمه تعالی، بهرۀ پول، ربا و حرام است و اگر گرفت با یأس از صاحب واقعی آن از طرف او به فقرا صدقه دهند.
7. اگر کتاب یا جزوۀ شخصی نزدمان بماند و دسترسی به صاحب مال محال باشد تکلیف چیست؟
بسمه تعالی، باید آن را برای صاحبش حفظ کند یا به حاکم شرع تحویل دهد.
8. آیا نماز مسافر در خانه پدری اش شکسته است یا کامل؟
بسمه تعالی، خانه پدری اگر وطن او نیست یا از آن اعراض کرده در آن جا حکم مسافر دارد.
9. انزال مایعی بیرنگ و تقریباً غلیظ آیا در حکم منی است؟
بسمه تعالی، اگر یقین به منی بودن آن ندارد حکم منی بر آن مترتب نمی شود.
10. مدتی قبل دچار ناراحتی دندان شدم از یکی از دوستانم که دانشجوی دندانپزشکی است جهت رجوع به پزشک زن متخصص جویا شدم و همچنین پزشک مرد مسلمان مذهبی، ایشان گفتند: دندانپزشک زن خیلی کم است و پزشک مرد مسلمان هم سراغ ندارد. با توجه به مسیرهای طولانی در تهران و اهمیت معالجۀ صحیح دندان به دندانپزشک مرد مراجعه کردم آیا این رجوع امری جایز بوده و کلاً در این نوع موارد که اهمیت مهارت پزشک در تخصص مهم است و اغلب آقایان باتجربه تر هستند تکلیف چیست؟
بسمه تعالی، مراجعه به مرد اجنبی اگر مستلزم نظر و لمس حرام نباشد و یا ضرورت باشد مانع ندارد.
[سؤال 12190] 7049
بسمه تعالی 25 / 10 / 1358
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، دام ظله
به عرض عالی می رساند که در زمان طاغوت وقتی که قیمت بنزین از هشت ریال به ده ریال رسید، دولت وقت اعلان کرد که ماشین هایی که بنزین مصرف می کنند و نمرۀ کرایه دارند، در مقابل هر لیتر بنزینی که مصرف می کنند، دولت دو ریال به آن ها می پردازد. و فعلاً هم قانون همین طور است. چنین تخمین زدند که یک ماشین در روز
[[page 464]]حداکثر چهل لیتر بنزین مصرف می کند، پس در هر روز دولت چهل تا دو ریال به آن ها می پردازد. آیا کسانی که ماشین نمره کرایه دارند و بنزین مصرف می کنند، ولی فقیر نیستند (یعنی این ماشین به منزلۀ ماشین شخصی آنان است و با آن مسافربری نمی کنند) جایز است این پول را از دولت بگیرند یا نه؟ و اگر کسی مدتی گرفته باشد تکلیفش چیست؟
بسمه تعالی، میزان، قانون و مقررات دولت اسلامی است.
[سؤال 12191] 7050
بسمه تعالی 24 / 4 / 1361
با درود به امام عزیز و مهربان و با درود به شهیدان و با درود به رزمندگان پرتلاش و خستگی ناپذیر، با عرض سلام خدمت کارمندان محترم دفتر امام خمینی، دام ظله، با عرض معذرت از همۀ شما، من یک سؤالی را از شما دارم و آن سؤال این است که:
آیا استفاده از بلیط های دولتی که روی آن ها غیر قابل فروش نوشته شده که بعضی ها به رنگ سبز و بعضی به رنگ قرمز است، برای افرادی که دولتی نیستند مجاز است. مثلاً، برای من که یک دانش آموز سال سوم هنرستان هستم و برادرم عضو یکی از ارگان های انقلابی است و به او بلیط ماهیانه می دهند، البته بستۀ 100تای آن ها 250 ریال است و برای او اضافه می ماند. در صورتی که اضافۀ بلیط ها در منزل می ماند و هیچ استفاده ای از آن ها نمی شود، آیا من می توانم از آن بلیط ها استفاده کنم؟ می خواستم نظر امام خمینی، این مرجع عالی قدر را بدانم که چیست؟ آیا گناه دارد یا خیر؟
بسمه تعالی، تابع مقررات دولت اسلامی است.
[سؤال 12192] 7051
بسمه تعالی
محضر مقدس امام امت، حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، دامت برکاته
بدین وسیله از آن حضرت در مورد دو مسألۀ شرعی راجع به استفاده از اموال
[[page 465]]دولتی استفتا می گردد:
1. آیا می توان از بلیط های دولتی (ویژۀ کارکنان دولت جمهوری اسلامی ایران) به غیر از شخص کارمند، کس دیگری استفاده نماید؛ حتی افراد خانوادۀ نزدیک به آن کارمند؟
2. آیا می توان در موارد غیر ساعات اداری از این بلیط ها استفاده کرد؟
بسمه تعالی، تابع مقررات ادارۀ مربوطه است.
[سؤال 12193] 7052
بسمه تعالی 26 / 8 / 1361
محضر مبارک رهبر بزرگ انقلاب اسلامی، حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی، سلام علیکم ورحمة الله، و بعد از عرض سلام و ارادت محترماً؛ به عرض حضرت عالی می رساند که:
بنیاد مستضعفان اصفهان قریب به هزار دستگاه واحد مسکونی ساخته و در اختیار مردم قرار داده است، که تعداد زیادی از این منازل از شهر فاصله داشته و از امکانات شهری (مغازه، حمام و به خصوص مسجد) دور می باشند. حال از محضر مبارک می خواهیم سؤال نماییم که آیا بنیاد مستضعفان می تواند از امکانات و بودجه ای که در اختیار دارد، برای مستضعفین در کنار خانه هایشان مسجد و چند باب مغازه بنا کند و از عایدات مغازه ها، دوباره بودجۀ بیت المال را تأمین نماید.
بسمه تعالی، بستگی به مقررات بنیاد دارد.
[سؤال 12194] 7053
بسمه تعالی
کسی که بر خلاف مقررات قانونی، از اموال دولتی استفادۀ شخصی یا غیر شخصی نموده است، تکلیف شرعی او چیست؟
بسمه تعالی، استفاده از اموال دولتی بر خلاف مقررات، موجب ضمان است و باید عوض آن را به صندوق همان بخش واریز نماید.
[[page 466]][سؤال 12195] 7054
بسمه تعالی 8 / 2 / 1361
محضر مبارک حضرت امام خمینی، السلام علیکم
در ادارات دولتی جهت نظافت کارکنان حمامی دایر نموده اند. غسل کردن در آن محل جایز است یا خیر؟ والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته
بسمه تعالی، اگر خلاف مقررات ادارۀ مربوطه نباشد، با اجازۀ مسئولین غسل صحیح است.
[سؤال 12196] 7055
بسمه تعالی
1. آیا استفاده از ماشین دولتی، به منظور شرکت در سمینارهای انجمن های اسلامی، مجاز است؟
2. استفاده از وسایل چاپ و تکثیر اداره، جهت انجام اهداف انجمن اسلامی چطور؟
3. می شود مدتی از وقت اداری یک کارمند، در امور انجمن اسلامی صرف شود؟
توضیح: تا کنون هیچ یک از مسائل فوق، استفاده نگردیده است.
بسمه تعالی، رعایت مقررات اداری و غیر آن، در دولت اسلامی لازم است.
[سؤال 12197] 7056
بسمه تعالی
دفتر حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، دامت افاضاته، پس از عرض سلام به برادران ایمانی؛ مسائلی که از چندی قبل برای بعضی از برادران مطرح و نتوانستند به نتیجه برسند، حضورتان تقدیم و امید است که با تأیید خداوند بزرگ، راه گشای راهمان باشد:
1. آیا از امکانات ادارۀ آموزش و پرورش ـ که عبارتند از چلوار و ماشین سواری،
[[page 467]]استنسیل و وسایل تبلیغاتی دیگر ـ جهت شهدای عزیز می توان استفاده نمود؟
بسمه تعالی، تابع مقررات است.
[سؤال 12198]
2. می توان از امکانات بالا جهت انجمن های اسلامی و کتابخانه های اطراف اداره استفاده نمود؟
بسمه تعالی، تابع مقررات است.
3. اگر کسی در گذشته، ندانسته دندان طلایی گذاشت و حالا فهمید که اشکال دارد، به دکتر رجوع نمود و در جواب گفتند: اگر دندان هایت را عوض کنم، بقیه هوا می کشد و از بین می رود، تکلیف چیست؟
بسمه تعالی، در فرض مذکور اشکال ندارد.
4. اگر فردی در گذشته، ندانسته به بدن خود؛ مخصوصاً جاهای طهارت (وضو) خالکوبی نمود، تکلیفش در حال حاضر چیست؟
بسمه تعالی، اگر زیر پوست است اشکال ندارد.
[سؤال 12199] 7057
بسمه تعالی 5 / 3 / 1361
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، لطفاً پاسخ استفتائات ذیل را مرقوم فرمایید:
1. غیر از مرخصی سالیانه که برای هر یک از پرسنل منظور شده، مرخصی ای به عنوان «مرخصی موقت»، پرسنل نیرو استفاده می نمایند؛ آیا این مدت که هر یک از پرسنل به مرخصی موقت می روند، باید به ساعت اداری فرد اضافه شود و یا این که چون استفادۀ کلی پرسنل می باشد، جبران نکردنش اشکالی ندارد؟
بسمه تعالی، استفاده از اموال دولتی در جهات شخصی، بدون اجازۀ قانونی مسئولین مربوطه جایز نیست و موجب ضمان است.
2. قبل از انقلاب، نیروی دریایی برای پرسنل، کفش فرم از امریکا تهیه می نمود که جنس این کفش ها چرم می باشد و تعدادی از قبل مانده که به پرسنل فروخته می شود؛ با توجه به این که قبلاً فرمودید: «اگر
[[page 468]]کفش از کشورهایی تهیه شود که ذبح اسلامی ندارد، چرم آن نجس است» آیا استفاده از این کفش ها که توسط ارتش جمهوری اسلامی فروخته می شود همین حکم را پیدا می کند؟
بسمه تعالی، جایز نیست، علی الاحوط.
[سؤال 12200]
3. در نیروی دریایی، شرکت تعاونی مصرف، با سهام تعدادی از پرسنل تأسیس شده، آیا استفاده از امکانات ارتش از قبیل هزینه های پرسنلی، استفاده از محل نیرو جهت تشکیل شرکت تعاونی، هزینه های حمل و نقل و ترابری و آب و برق و دیگر تجهیزات تشکیل دهنده فروشگاه، جایز است یا خیر؟
بسمه تعالی، در حکم استفادۀ شخصی است و تابع مقررات دولت اسلامی است.
[سؤال 12201] 7058
بسمه تعالی
محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران، حضرت آیت الله العظمی، امام خمینی، مدّ ظله العالی، پس از عرض سلام، از حضور مبارک استدعا داریم پاسخ مسائل ذیل را مرقوم فرمایید:
1. مسئول امور مالی یک اداره می تواند برای مدتی کوتاه، مبلغی به عنوان قرض الحسنه به خود یا به شخص دیگری که احتیاج دارد، پرداخت نماید.
2. کسی که بیشتر ایام، علاوه بر ساعات موظف، در حال خدمت به سر می برد و اضافه کاری دریافت نمی دارد، می تواند از وسایل نقلیۀ اداره، جهت نیازهای ضروری خود استفاده کند یا خیر؟ با اجازۀ مسئول اداره چطور؟
بسمه تعالی، بدون اجازۀ قانونی مسئولین مربوطه، جایز نیست.
[سؤال 12202]
3. کسی که مسئول خرید اموال اداره می باشد، در صورتی که جنسی مثل شیشه،
[[page 469]]کاغذ، آهن و غیره را مازاد تشخیص داد، حق دارد به قیمت تمام شده، به افراد دیگر بفروشد؟ و در صورتی که خود مسئول خرید احتیاج داشته باشد، می تواند اجناس مازاد را به قیمت تمام شده، خریداری نماید؟
بسمه تعالی، منوط به اجازۀ قانونی مسئولین مربوطه است.
[سؤال 12203]
4. کسی که با وسیلۀ نقلیۀ اداری، در حال انجام مأموریت می باشد، می تواند در راه های کم وسیله مسافر سوار کند و در صورتی که بابت سوار کردن، پول دریافت نماید، وجه مأخوذه چطور مصرف گردد؟
بسمه تعالی، جایز نیست و چنانچه تخلف نمود، ضامن اجره المثل برای بیت المال است.
[سؤال 12204]
5. همراه داشتن اموال دولتی مثل پول، خودکار و کاغذ برای شخص نمازگزار چه صورت دارد؟
بسمه تعالی، در حد متعارف، برای کارمندان اشکال ندارد.
[سؤال 12205]
6. کسی که به مأموریت می رود و اضافه کار قانونی دریافت نمی دارد، هزینۀ سفر را می تواند از بودجه دولت برداشت نماید؟
بسمه تعالی، بدون اجازۀ قانونی مسئولین مربوطه، نمی تواند.
[سؤال 12206]
7. بودجه ای که مقرر گردیده فقط در شهر مصرف شود، آیا می توان با صرفه جویی بقیه پول را در محل دیگری، مانند روستا مصرف نمود و یا برعکس؟
بسمه تعالی، تابع مقررات دولت اسلامی است، و بدون اجازه جایز نیست.
[[page 470]][سؤال 12207] 7059
بسمه تعالی 16 / 3 / 1361
خواهشمند است از امام امت، مسألۀ زیر را که برای کلیۀ مسئولین و برادران پاسدار مطرح است، سؤال نمایید و جواب آن را ارسال نمایید:
استفادۀ شخصی از وسایط نقلیه (موتور، ماشین) و وسایل دیگر سپاه و دیگر ارگان های انقلابی و دولتی جایز است یا نه؟ و در چه شرایطی می توان از آن ها استفاده نمود.
بسمه تعالی، بستگی به مقررات دارد و تا معلوم نباشد که از نظر مقررات، استفاده های شخصی بلامانع است، نباید استفاده کنند.
[سؤال 12208] 7060
بسمه تعالی
دفتر امام خمینی، پس از ابلاغ سلام
1. ماشین هایی که خرج بنزین آن ها با دولت است مانند ارتش و سپاه و جهاد سازندگی و برای مأموریت ها و یا امور جنگی سفر می کنند و یا در خود شهرها از جایی به جایی می روند و گاهی از اوقات در بین راه توقف می کنند و افراد را سوار می کنند و به مقصدشان می رسانند، آیا جایز است این مقدار بنزین که برای توقف و برای رسیدن به مقصد آن مسافر مصرف می شود، آیا رانندگان مسئول هستند پول آن مقدار بنزین را به آن ارگان دولتی بدهند یا خیر؟ و اگر دولت جمهوری اسلامی اذن نداد که در بین راه افرادی را سوار کنند، آیا حضرت عالی اذن می فرمایید سوار کنند؟ و آیا رانندگان می توانند کرایه بگیرند و آن کرایه را خرج آن ارگان کنند یا خیر؟ و اگر افرادی تا به حال گرفته اند، آن کرایه و پول را چه کار کنند؟
بسمه تعالی، میزان، مقررات دولت اسلامی است و تخلف از آن جایز نیست و موجب ضمان است.
[[page 471]]2. پوشاندن وجه و کفین را واجب نمی دانید البته با عدم تلذّذ و ریبه؛ حال اگر زن یا دختر، زیبا و وجیهه بودند و احتمال می دهند و یا می دانند که به صورتشان نگاه می کنند، آیا باز هم نباید بپوشانند؟ و اگر زن و یا دختر از روی لذّت، وجه و کفین خود را نپوشانند چطور؟ لطفاً مشروحاً توضیح دهید.
بسمه تعالی، پوشاندن وجه و کفین واجب نیست مگر در مورد خوف فساد و ریبه و تلذّذ.
3. شخصی منزلش در ساوه است و محل کارش تهران؛ حال برای ماه رمضان می خواهد بیاید نزدیک محل کارش، که از منزلی که کرایه می کند برای یک ماه تا محل کارش 4 الی 6 کیلومتر فاصله دارد. آیا می تواند قصد اقامه کند که روزه بگیرد و هر روز سرکارش هم برود و عصر برگردد یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر منزل و محل کارش در یک محله باشد مانع ندارد؛ ولی اگر در دو محله است، در صورتی می تواند روزه بگیرد که ده روز در یکی از دو محل قصد ده روز کند، که در این صورت بعد از ده روز می تواند هر روز فاصلۀ مزبور را طی کند.
4. شخصی از منزل تا محل کارش 25 کیلومتر است و هر روز این مسافت را طی می کند و باید نماز را شکسته بخواند. یک روز از محل کارش آمد به محل دیگری که فاصلۀ آن محل تا منزلش تقریباً 5 الی 7 کیلومتر است؛ حال وقتی به آن محل آمده نمازش را آن روز باید شکسته بخواند یا تمام؟
بسمه تعالی، شکسته است.
[سؤال 12209] 7061
بسمه تعالی 6 / 7 / 1361
به نام خداوندی که جانم در گرو اوست
محضر عالی قدر رهبر انقلاب و پدر دلسوز امت، حضرت امام خمینی، پس از تقدیم عرض سلام و خواست سلامتی دنیوی و سعادت اخروی شما از بارگاه حضرت باری تعالی، بدون طول کلام، به منظور صرفه جویی در وقت شما دو سؤال خود را مطرح می کنم.
1. در محل کار (کارمند راه آهن جمهوری اسلامی ایران) دارای حمام هستیم. کار ما در 5 ماه از سال (زمستان و 2 ماه آخر پاییز) به صورت نوبتی در 24 ساعت است. آیا غسل کردن در این حمام جایز است یا خیر؟
بسمه تعالی، چنانچه از طرف مسئولین منعی نباشد، اشکال ندارد.
[[page 472]]2. همان طور که آن رهبری عالی قدر متذکر شده اند، بایست سعی شود که نماز یومیه در پنج نوبت خوانده شود. در کنار محل کار ما مسجد وجود دارد و چون من وقت کافی دارم که نماز خود را در پنج نوبت بخوانم، آیا می توانم نماز عصر خود را در محل کار با جماعت بر پا نکنم؟
بسمه تعالی، اشکال ندارد.
[سؤال 12210] 7062
بسمه تعالی
حضرت امام، دام عزّه، سلام علیکم
من از کارکنان ستاد نماز جمعه تهران هستم و به ناچار از امکانات این ستاد، امثال تلفن، قلم، کاغذ و خوراکی ها، استفادۀ شخصی می کنم، و مبلغی که مطمئن شوم ارزش یا قیمت استفاده از امکانات مورد مصرف را دارد، می پردازم؛ آیا اشکال شرعی دارد یا خیر؟ و اگر اشکال شرعی دارد، آنچه که تا به حال مصرف نموده ام، چه حکمی دارد؟
بسمه تعالی، بستگی به مقررات ستاد مذکور دارد.
[سؤال 12211] 7063
بسمه تعالی
محضر رهبر کبیرمان، امام خمینی، با عرض سلام، و آرزوی فرج امام زمان و سلامتی شما رهبر عزیز
اگر شخصی جهت ملاقات یکی از دوستانش به ادارۀ محل خدمت دوستش برود و از آب یا برق یا لوازم تحریر یا وسایل نقلیه یا وسایل دیگر ـ که متعلق به آن اداره است ـ استفاده کند، آیا از نظر شرعی اشکال دارد یا نه؟ و آیا نماز خواندن و وضو گرفتن با آب آن جا، دچار اشکال می شود یا نه؟
با آرزوی فرج امام زمان (عج)، و پیروزی رزمندگانمان در جبهه های حق علیه باطل، و درود فراوان به روان پاک شهدا
بسمه تعالی، تابع مقررات اداره است و چنانچه خلاف مقررات باشد، جایز نیست.
[[page 473]][سؤال 12212] 7064
بسمه تعالی
با درود فراوان بر محمد صلی الله علیه و آله و آل او، و بر فرزند پاک و نستوه او خمینی بت شکن و با درود فراوان به روح شهدای پاک اسلام، و نیز شما خدمتگزاران صدیق انقلاب و اسلام، که همه برای تحقق قانون قرآن، زحمت می کشید. مسأله ای را که اکثریت قریب به اتفاق کارمندان جمهوری اسلامی با آن مواجه هستند، بیان می کنیم.
مسأله ای که مطرح است این است که کارمندان در محل کار، برای نوشیدن چای، از آب یا نفت یا برق و از امکانات دولتی، استفاده می کنند؛ لذا از شما استدعا می کنیم که از امام در مورد جایز بودن استفاده از این امکانات، سؤال شود.
خدایا، خدایا تا انقلاب مهدی خمینی را نگهدار، از عمر ما بکاه و به عمر او بیفزا
بسمه تعالی، تابع مقررات ادارۀ مربوطه است. اگر استفاده های مزبوره، متعارف آن اداره است، اشکال ندارد.
[سؤال 12213] 7065
بسمه تعالی
سلاح تبلیغات، برنده تر از کاربر سلاح در میدان جنگ است. (امام خمینی)
دفتر امام خمینی، رهبر کبیر انقلاب اسلامی، ضمن سلام و آرزوی توفیق روزافزون شما، سلامتی شما را از درگاه خداوند متعال خواستارم.
به اطلاع می رسانم که آیا کارمندان ادارات دولتی می توانند از کاغذ و پاکت دولت که در ادارات هست، استفاده کنند یا نه؟ این کار در بسیاری از ادارات انجام می شود. جواب این مسأله را کامل روشن فرمایید.
به امید پیروزی رزمندگان اسلام و نابودی کفر، والسلام
بسمه تعالی، استفاده های شخصی از اموال و وسایل ادارات دولتی، بدون مراعات مقررات جایز نیست.
[[page 474]][سؤال 12214] 7066
بسمه تعالی 17 / 1 / 1362
دفتر امام، با سلام به امام امت، خمینی بت شکن و برادران عزیز دفتر امام، مسأله ای به شرح زیر پیش آمده، که خواهشمند است هرچه زودتر ـ جهت روشن شدن آن، و آگاهی ما کارگران ـ پاسخ عنایت فرمایید. توفیق شما را از خداوند متعال می خواهیم.
در کارخانۀ صنایع بسته بندی ایران ـ که ملی شده و عده ای هم سهام دار هستند ـ اخیراً جهت بردن عده ای از برادران کارگر، به شهرستان قم، برای زیارت مرقد حضرت معصومه علیهاالسلام و مسجد جمکران، هر هفته از اتوبوس های شرکت استفاده می شود. چون این عمل مستلزم مقداری هزینه به عهده شرکت می باشد، از قبیل مزد راننده، سوخت اتومبیل، استهلاک اتومبیل، و اضافه بر این ها به جای این اتوبوس جهت ایاب و ذهاب برادران کارگر در ساعت ورود و خروج از منزل به کارخانه و برعکس، ناچارند از اتوبوس های کرایه استفاده کنند. با توجه به توضیحات فوق، آیا استفاده از این وسیلۀ نقلیه، اشکال شرعی دارد یا خیر؟ والسلام
بسمه تعالی، چنانچه طبق مقررات شرکت باشد، اشکال ندارد.
[سؤال 12215] 7067
بسمه تعالی
دفتر امام خمینی، رهبر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، خواهشمند است در صورت امکان، مطالب زیر را از امام امت استفسار نمایید.
1. آیا از وسیلۀ اداری و دولتی، می توان جهت انجام کار مردم در تعاونی های مساجد و شوراهای اسلامی مساجد، استفاده نمود یا خیر؟ این وسایل از قبیل ماشین تایپ، میز و صندلی، موتورسیکلت، اتومبیل و غیره می باشد.
بسمه تعالی، تصرف در اموال دولتی برای استفاده های شخصی، باید مطابق مقررات باشد، و در غیر این صورت، جایز نیست.
[[page 475]][سؤال 12216]
2. آیا می شود از وسایل دولتی، در قبال پرداخت هزینۀ استهلاک در مدت استفاده در انجام امور شخصی، و یا در خدمت مردم و تعاونی ها و شوراهای مساجد، استفاده نمود یا خیر؟
بسمه تعالی، حکم مسأله قبل را دارد.
[سؤال 12217]
3. در صورتی که از اتومبیل یا وسیلۀ نقلیۀ شخصی، جهت انجام امور اداری استفاده نمود، آیا می شود در عوض، بعضی مواقع از وسیلۀ دولتی استفاده شخصی کرد یا خیر؟
بسمه تعالی، حکم همان است که در مسأله قبل ذکر شد.
[سؤال 12218]
4. آیا کارمند مجاز می باشد در ساعات اداری، کارهای شورای مساجد و یا تعاونی ها را در مسجد انجام دهد و به صورت مأمور خدمت، در محل های مذکور خدمت نماید؟
بسمه تعالی، بستگی به مقررات اداره دارد.
[سؤال 12219] 7068
بسمه تعالی
حضور محترم مرجع شیعیان جهان، رهبر عزیز انقلاب اسلامی ایران، حضرت امام روح الله موسوی خمینی، موارد زیر از نظر قانون مسکوت مانده و مقامات قانونی مافوق نیز از نظر مقررات موجود اجازۀ اعطای مجوز ندارند. لذا مستدعی است به عنوان اعطای جواز شرعی نظر مبارک عنوان شود.
1. مسئول آموزش و پرورش با توجه به این که اکثر اوقاتش را برای امور اداری و اجتماعی صرف می کند؛ آیا می تواند از اتومبیل دولتی برای انجام امور شخصی و
[[page 476]]خانوادگی خود استفاده کند و بدین ترتیب در وقتش صرفه جویی کرده و به امور اداری و اجتماعی بپردازد؟
2. آیا مسئولین می توانند جهت حفظ جان و مسائل امنیتی، از امکانات دولتی، مثلاً از کارمند به عنوان محافظ یا اتومبیل و غیره استفاده کنند؟
بسمه تعالی، منوط به اجازۀ مسئولین و مقررات دولت اسلامی است.
[سؤال 12220]
3. کارمندی که به طور طبیعی از امکانات دولتی، مثلاً از تلفن اداره برای تماس با اقوام خود یا در حین خدمت از نوشت افزار به مقدار جزیی استفاده می کند؛ آیا اشکال ندارد؟
بسمه تعالی، استفاده شخصی منوط به مقررات است.
[سؤال 12221]
4. برخی از اموال مصرف نشدنی دولتی در انبار اداره بلا استفاده مانده؛ آیا مسئولین اداره مجازند به طور امانت از آن ها استفاده کنند؟
بسمه تعالی، جایز نیست.
[سؤال 12222]
5. آیا کارمند می تواند برخی از مطالبات قانونی خود را از دولت نگیرد؛ ولی معادلش از اموال دولت به طُرق مذکور استفاده کند؟
بسمه تعالی، بدون اجازه مسئولین جایز نیست.
[سؤال 12223]
6. اجرای مقررات در نظام جمهوری اسلامی واجب است؛ اما اجرای برخی از آن ها مقدمۀ فعل حرام می شود و خودداری از آن ها منجر به افزایش بار مالی دولت می شود. مثلاً در روستاها مدارس راهنمایی و دبیرستان مختلط است و باتوجه به
[[page 477]]کمبود دانش آموز نمی توان آن ها را تفکیک نمود و دو کلاس جداگانه تشکیل داد؛ زیرا از نظر دستورالعمل آماری دانش آموزان خلاف است. در چنین مواردی سه راه وجود دارد:
الف. کلاس ها و مدارس طبق مقررات قانونی به شکل مختلط تشکیل شود.
ب. کلاس ها تفکیک شود و با توجه به این که آمار دانش آموزان هر کلاس به حد نصاب مقرر نرسیده آن ها را تشکیل داد.
ج. کلاس های مختلط را کلاً منحل نمود و دانش آموزان مایل به تحصیل را روانه شهر نمود. شرعاً چه باید کرد؟
بسمه تعالی، با مراعات حجاب و مقررات، کلاس ها را اداره کنند.
7. آیا مقامات اداری، مانند رئیس و مدیر کل و استاندار شرعاً می توانند در مواردی که صلاح جامعه اقتضا می کند برای این که اختلافی در نظام اجتماعی پیش نیاید بر خلاف مقررات صادره اقدام نمایند؟
بسمه تعالی، دستورات خلاف مقررات دولت اسلامی فاقد اعتبار است.
[سؤال 12224] 7069
بسمه تعالی 21 / 5 / 1361
حضور مبارک برادران مسئول و متعهد در دفتر امام خمینی، دامت افاضاته
ضمن عرض سلام، تندرستی و طول عمر امام عزیز را تا انقلاب مهدی (عج)، از درگاه خداوند باری تعالی مسئلت می نمایم و توفیق خدمتگزاری شما برادران را به اسلام از خداوند منان خواهانم. خواهشمند است دستور فرمایید نظرات امام امت را نسبت به موارد مشروحه ذیل، اعلام فرمایند.
1. آیا کسانی که وسیلۀ نقلیه دولتی در اختیار دارند، می توانند جهت خود و خانواده هایشان استفادۀ شخصی نمایند؟ و حدود آن چه مقدار است؟ و یا آیا می توان در مسیر کارهای دولتی، جهت رساندن خانوادۀ خود به محلی دیگر، استفاده نمایند؟
بسمه تعالی، تابع مقررات دولت اسلامی است، و بدون اجازۀ قانونی مسئولین مربوطه، جایز نیست.
[[page 478]]2. آیا می توان از کوپن بنزین دولتی، جهت وسیلۀ نقلیه شخصی خود یا دیگران، استفاده نمود؟ و اگر مجاز باشد، در چه مواردی؟
بسمه تعالی، جایز نیست.
[سؤال 12225]
3. لطفاً به طور وضوح و مشخص ما را راهنمایی فرمایید، که نقاط ضعف و سوء استفاده های بعضی از مسئولین را در سطح استان، آن هم در زمان حکومت اسلامی، جهت رسیدگی، با چه مقامی باید در میان گذاشت. در این مورد مدیر کلی را می شناسیم که:
اولاً: معاون و محرم اسرار مدیریت کل زمان طاغوت در رژیم گذشته بوده و در رژیم گذشته، مسئول حفاظت آن اداره بوده و روابط نامشروع با یک دختر بهایی کارمند خود داشته و دارد (البته این دختر اخیراً به علت بهایی بودن اخراج شده است).
ثانیاً: سندسازی و سوء استفاده های مالی فراوان دارد و تعدادی بهایی همه روزه به اتاق وی رفت و آمد دارند.
ثالثاً: حقوق ماهیانه اش بین 25 الی 30 هزار تومان می باشد و بدون این که به مأموریتی یا به شهرستانی برود، همه ماهه مبالغی به عنوان مأموریت و حق کارشناسی جهت خود برمی دارد؛ و بسیاری موارد سوء استفادۀ دیگر، که مدارک و اسنادی در این زمینه موجود است.
البته تمام این مسائل را اغلب کارمندانش می دانند، ولی چون این کارمندان همگی از فامیل هایش هستند، و یک محیط کوچک و محدود کاری است، و به آن ها نظر لطف دارد، از ترس او چیزی نمی گویند، به جز یک نفر از این کارمندان که نسبتی با او ندارد و همیشه مورد غضب او بوده، حاضر است با کلیۀ مدارک و اسناد موجود، در حضور یک هیأت بازرسی بدون نظر و صلاحیت دار، این مسائل را اثبات نماید.
[[page 479]]در ضمن این موارد را به طور غیر مستقیم به اغلب مقامات در سطح استان و غیر استان رسانده، ولی تا کنون به این مسأله حاد و این اداره پردرآمد که یک فرد ضد انقلاب در رأس آن قرار دارد، و این همه جرأت جسارت به خود داده، تا در زمان حکومت اسلامی چنین خلافکاری هایی داشته باشد، رسیدگی نشده و این بسی عجیب است! البته فرزندان این شخص، گرایش کمونیستی نیز دارند، همچنین بازنشستگی وی نزدیک است، ولی بحث بر سر این مسأله است که تا دیرتر نشده، پس از رسیدگی دقیق توسط افراد صلاحیت دار و صاحب نظر، اختلاس های این فرد مورد مؤاخذه، و از وی قصاص و پس گرفته شود، تا مثل مدیریت کل قبلی ـ دولتشاهی ـ این شرکت که در زمان دولت بازرگان، به خارج فرار کرد، نشود. البته جزئیات بیشتر، پس از ارشاد و راهنمایی شما و معرفی یک مقام مسئول و محرم ـ ان شاء الله ـ بیان خواهد شد.
بسمه تعالی، اگر مدارک منطقی در دست دارید، به مسئولین فوق یا به وزارتخانۀ مربوطه ارائه دهید، تا اقدامات قانونی به عمل آورند.
[سؤال 12226] 7070
بسمه تعالی
محضر مبارک زعیم عالی قدر و مرجع مسلمین جهان، حضرت امام خمینی، دامت برکاته، عاجزانه خواهشمندم به سؤالات این جانب، که ذیلاً به استحضارتان می رسد، جواب کافی مرحمت فرمایید. خداوند ان شاء الله تا ظهور حضرت ولی عصر(عج) شما را مصون و محفوظ نگه دارد.
1. این جانب آموزگار می باشم و در یکی از ارگان های انقلاب اسلامی، افتخاری خدمت می کنم و جهت معاش زندگی ام، حقوقم را فقط از آموزش و پرورش دریافت می دارم. چون محل خدمت فرهنگی ام در یکی از روستاهای اطراف ـ که تقریباً شش کیلومتر با مرکز فاصله دارد ـ می باشد و پس از انجام کار در این نهاد انقلابی ـ اسلامی،
[[page 480]]با ماشین این ارگان به محل کار می روم، آیا این استفاده اشکال دارد؟
بسمه تعالی، بستگی به مقررات نهاد دارد و تخلف جایز نیست.
2. تا کنون که حدود 26 سال سن دارم، مال خود را حساب نکرده ام و به دلیل مساعد نبودن وضع مالیم، موفق به ازدواج نشده ام. با توجه به این که مبلغی بالغ بر چهل هزار تومان بدهکار می باشم، آیا اقامۀ نماز در منزل و استفاده از وسایل خانه ام اشکال دارد؟ ضمناً جنگ زده هم می باشم.
بسمه تعالی، اگر از درآمدی که سال بر آن گذشته، منزل و وسایل مزبور را تهیه نکرده اید، اشکال ندارد.
[سؤال 12227] 7071
بسمه تعالی 25 / 6 / 1361
سلام علیکم، به حضور رهبر کبیر انقلاب، حضرت امام خمینی، دامت برکاته امیدوارم خداوند تعالی اسلام را بر کفر پیروز کند و از خداوند طول عمر و سلامتی حضرت عالی را تا انقلاب بقیة الله (عج) خواهانم.
یک مسأله ای که برای حقیر پیش آمده، این است که من در انبار بازرگانی همدان کار می کنم و هر مدتی مبلغی پول از اداره، جهت خرج انبار و دیگر کارهای اداره، دریافت می کنم و پول تا موقع حساب سال به سال، نزد من به امانت است. حال، اگر از این پول خرج کنم و یا جنس بخرم و بفروشم و استفاده بکنم، تکلیفم چیست؟
از خداوند پیروزی اسلام و مسلمین را خواهانم.
بسمه تعالی، تصرف و استفاده از پول و سایر اموال دولت، تابع مقررات دولت است.
[سؤال 12228] 7072
بسمه تعالی 21 / 6 / 1361
دفتر امام خمینی، حوزۀ استفتائات
حضرت امام! با توجه به این که امروز در اکثر ادارات و سازمان های وابسته به دولت جمهوری اسلامی ایران، انجمن اسلامی دایر است، آیا استفاده از امکانات
[[page 481]]اداری، جهت انجمن اسلامی همان اداره یا سازمان جایز است؟
بسمه تعالی، استفاده از امکانات، باید طبق ضوابط آن اداره و سازمان باشد.
[سؤال 12229] 7073
بسمه تعالی 16 / 4 / 1361
1. مسئولین بعضی از نهادها و ادارات، حدود معیّنی از استفادۀ شخصی را از وسایل دولتی اجازه داده اند. آیا اجازۀ مسئول، برای چنان استفاده هایی کافی است یا خیر؟
بسمه تعالی، استفاده از اموال دولتی، تابع مقررات دولت اسلامی است، و اجازۀ مسئولین مربوطه، در صورتی اعتبار دارد که مطابق مقررات دولت باشد و فرقی بین نهادها و ادارات دولتی نیست.
2. سودی که بانک ها به پس اندازها می دهند، حلال است یا حرام؟ و اگر حرام است، چرا دولت مردم را به گذاشتن پول در بانک ها تشویق می کند؟
در هر صورت، پول هایی را که بانک به عنوان سود به ما می دهد، چه باید کرد؟ آیا واریز کردن چنین پول هایی به حساب های خیریه عمومی، جایز است؟
بسمه تعالی، سپردن پول به بانک اشکال ندارد، ولی بهرۀ پول ربا و حرام است، گرفتن آن جایز نیست و اگر گرفته و از برگرداندن به صاحب واقعی آن مأیوس است، از طرف او به فقرا صدقه بدهد.
[سؤال 12230] 7074
بسمه تعالی
شوهر من در زمان طاغوت مقداری از اجناس دولت را به منزل آورده حال که تصمیم به عودت آن داریم آیا آن ها را حتماً باید به جای اولش برگردانیم یا این که به پیشنماز محل تحویل دهیم؟
بسمه تعالی، اگر از اموال دولتی است باید به دولت برگردد.
[[page 482]][سؤال 12231] 7075
بسمه تعالی 30 / 4 / 1361
دفتر حضرت امام خمینی، با عرض سلام، احتراماً؛ به استحضار می رساند:
اگر سرپرست یکی از نهادهای انقلابی از وسیله ای که متعلق به آن نهاد می باشد جهت رفت و آمد به محل سکونت خود دو بار در روز و در حدود ده کیلومتر استفاده نماید؛ آیا شرعاً جایز می باشد؟ ومن الله التوفیق، با تشکر و به امید پیروزی اسلام بر استکبار جهانی
بسمه تعالی، تابع مقررات است. باید بر طبق مقررات دولت اسلامی عمل شود.
[سؤال 12232] 7076
بسمه تعالی
دفتر حضرت امام امت، نایب الامام، روح الله الموسوی الخمینی، سلام علیکم، محترماً ضمن آرزوی طول عمر امام امت تا انقلاب حضرت مهدی (عج) استدعا دارد بفرمایند:
آیا از امکانات ارگان های اداری جهت مراسم شهدا و زخمی های جنگی می توان کمک دریافت داشته و یا از امکانات موجود در ادارات، جهت معرفی گروه های سیاسی و یا با این امکانات از مقام این عزیزان توسط گروه ها قدردانی به عمل آورد؟ اگر آری، حدود را مشخص فرمایید که ان شاء الله در عملکردها آنچه را که خلاف مسیر خدا است مرتکب نشویم. والسلام علی من اتّبع الهدی
بسمه تعالی، مراعات مقررات دولت اسلامی لازم است.
[سؤال 12233] 7077
بسمه تعالی 14 / 11 / 1361
دفتر محترم امام خمینی، مدّ ظله، سلام علیکم، از درگاه خداوند تبارک و تعالی
[[page 483]]بقای عمر بزرگ رهبر انقلاب اسلامی را تا ظهور حضرت بقیة الله الاعظم خواستاریم و امیدواریم رزمندگان اسلام با پیروزی هرچه سریع تر بر قوای متجاوز صدامیان کافر، ریشۀ ظلم و تجاوز را به نابودی بکشانند؛ ان شاء الله.
خواهشمند است سؤالات ذیل را پاسخ فرمایید و لازم به تذکر است که شرکت مخمل و ابریشم بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در زیر پوشش سازمان صنایع ملی قرار گرفته و اموال شرکت، همه جزو بیت المال است.
1. آیا مهندسین یا افرادی که به عنوان کارمند که سطح حقوق آن ها به حدود سه یا چهار برابر حقوق کارگران می رسد و استطاعت مالی در خور توجهی دارند، می توانند از خانه های سازمانی شرکت، بدون پرداخت کرایه یا هزینۀ آب و برق و تلفن وگازوییل و حقوق نگهبانان و همچنین تلفن چی، مجاناً استفاده نمایند؟ در صورتی که بسیاری از برادران شاغل در شرکت مایلند با پرداخت کرایۀ ماهیانه 35000 ریال از امکانات مذکور استفاده نمایند؛ از طرفی دیگر، بسیاری از کارکنان شرکت با درآمدی ناچیز که ماهیانه از شرکت می گیرند یک اتاق هم برای سکونت خانوادۀ خویش ندارند؟
بسمه تعالی، تابع مقررات شرکت مربوطه و ضوابط دولت اسلامی است.
[سؤال 12234]
2. آیا کارکنانی که خانۀ شخصی خود را فروخته اند و پولش را نزد بانک سپرده اند و از بهرۀ سپرده استفاده می کنند، می توانند باز از خانه های سازمانی بهره برداری نمایند؟
بسمه تعالی، حکم همان است که در بالا ذکر شد.
[سؤال 12235]
3. افراد بومی که محل زندگی و سکونت شخصی دارند آیا می توانند باز از خانه های سازمانی استفاده کنند؟
بسمه تعالی، حکم همان است که در بالا ذکر شد.
[[page 484]][سؤال 12236]
4. آیا افرادی که با اتومبیل شرکت در حال مأموریت و یا کار شخصی می باشند و در حین حرکت یا بین راه نقص فنی پیدا می کند و معمولاً هر راننده ای باید قبلاً اتومبیل را بازرسی نماید، خسارت وارده به عهدۀ کیست؟
بسمه تعالی، اگر راننده مجاز در استفاده از اتومبیل بوده و در ترک بازرسی مقصر نبوده ضامن نیست.
[سؤال 12237]
5. آیا افراد شاغل که حقوق بگیر می باشند، می توانند از اتومبیل، تلفن، برق، آب استفادۀ شخصی نمایند؟
بسمه تعالی، تابع مقررات کارخانه است و بدون اجازۀ قانونی مسئولین مربوطه جایز نیست.
[سؤال 12238] 7078
بسمه تعالی 9 / 11 / 1361
محضر مقدس حضرت امام خمینی، رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران، با سلام، احتراماً؛ به جواب مسأله ذیل شدیداً نیازمندیم.
فرمانداری یکی از شهرستان ها، وسیله ای را برای نهادی، مثلاً جهاد یا نهضت سواد آموزی خریداری می کند و خود فرماندار، اجازه استفاده از آن وسیله را در امور تبلیغات اسلامی نیز می دهد. آیا می توان از این وسیله جهت مجالس شهدا، دعای کمیل و دعای توسل در منازل شهدا، و تهیه عکس و پوستر برای شهدا، و یا تبلیغات اسلامی استفاده کرد؟ والسلام
به امید پیروزی نهایی رزمندگان اسلام و با آرزوی طول عمر امام امت.
بسمه تعالی، اگر مطابق مقررات اجازه داده شده است، مانع ندارد.
[[page 485]][سؤال 12239] 7079
بسمه تعالی
آیا کارمند می تواند برخی از مطالبات قانونی خود را از دولت نگیرد و معادل آن، از اموال دولتی ـ مانند تلفن و نوشت افزار و امثال آن ها ـ استفاده شخصی کند؟
بسمه تعالی، حق ندارد.
[سؤال 12240] 7080
بسمه تعالی 21 / 9 / 1361
محضر محترم رهبر معظم انقلاب اسلامی، حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی، لطفاً به سؤالات ذیل پاسخ فرمایید.
1. آیا از اموال و امکانات ادارات دولتی و ارگان های انقلاب اسلامی برای مساجد و حسینیه ها و امامزاده ها و امور خیریه می توان استفاده کرد؟
دعای خیر تمامی مظلومان بدرقۀ راه آن رهبر انقلاب و امید مستضعفان باد
بسمه تعالی، استفاده از اموال عمومی و دولتی باید مطابق مقررات دولت اسلامی باشد.
2. حکم اقتدای مسافر به غیر مسافر و بر عکس چگونه است؟
بسمه تعالی، مکروه است؛ ولی ضرر به صحت جماعت و رجحان آن ندارد.
[سؤال 12241] 7081
بسمه تعالی
آیا افراد شاغل در یک اداره یا مؤسسه می توانند از امکاناتی مانند اتومبیل، تلفن و امثال آن ها استفاده های شخصی نمایند؟
خداوند سایه مبارکتان را بر سر همه مسلمین جهان مستدام بدارد.
بسمه تعالی، موقوف به اجازۀ قانونی مسئولین مربوطه است و بدون اجازه، حکم غصب را دارد.
[[page 486]][سؤال 12242] 7082
بسمه تعالی
محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب، حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، ادام الله ظله علی رؤوس المسلمین
در صورتی که کسی از وسایل دولتی در ادارات و یا ارگان ها جهت تبلیغ اسلام و یا استفادۀ شخصی ـ از قبیل تلفن و یا ماشین ـ مصرف کرده باشد و یا از بودجه ای که دولت در اختیار او گذارده به علت وجود قوانین زمان سابق، در غیر آن موارد ـ مثلاً در موردی که بعداً تشخیص می داد ـ مصرف کرده است، آیا موجب ضمان است یا خیر؟ در صورت ضمان، چگونه باید ادا کند؟
بسمه تعالی، استفاده از اموال عمومی و صرف آن در غیر مورد نظر دولت جایز نیست و موجب ضمان است و باید به همان بخش رد شود.
[سؤال 12243] 7083
بسمه تعالی 10 / 11 / 1361
بیت محترم امام خمینی، مدّ ظله العالی
این جانب ساکن تهران، اینک مدت 38 ماه است که در مناطق کرد نشین در ارگان های جمهوری اسلامی مسئولیت دارم. در طول این مدت، ضمن انجام مسئولیت های محوّله، از تلفن و وسیلۀ نقلیۀ دولتی برای امور شخصیه نیز استفاده کرده ام (و متأسفانه مقدار و تعداد دفعات مورد استفاده را به طور دقیق نمی توانم مشخص نمایم؛ ولی حدود آن را می توانم تخمین بزنم). لذا عنایت نمایید در خصوص موضوع فوق، تکلیف شرعی حقیر را معلوم کرده تا به خواست خداوند موفق به انجام تکلیف شوم.
بسمه تعالی، اگر زاید بر مقدار متعارف که مقررات اجازه می دهد، تصرّف کرده اید، به مقداری که یقین دارید باید از عهدۀ آن برآیید و به ارگان مذکور بپردازید.
[[page 487]][سؤال 12244] 7084
بسمه تعالی
آیا استفاده شخصی از تلفن و وسایل ادارات و نهادها جایز است یا نه؟
بسمه تعالی، استفاده از اموال دولت باید طبق مقررات دولت باشد.
[سؤال 12245] 7085
بسمه تعالی 3 / 6 / 1361
پس از عرض سلام؛ خواهشمند است که جواب این سه سؤال را مرقوم فرمایید:
1. آیا از بلیط هایی که دولت به کارمندان می دهد، دیگران استفاده کنند اشکال دارد؟ یعنی به این صورت که برادر من، کارمند دولت است و بلیط دولتی به او می دهند، آیا اگر به من بدهد و استفاده کنم از همان سهمیه ای که به خودش می دهند، از لحاظ شرعی اشکال دارد یا نه؟
بسمه تعالی، تابع مقررات دولت اسلامی است؛ اگر مخصوص استفادۀ شخص کارمند است، برای دیگری جایز نیست.
2. آیا مانتو و روسری حجاب کامل است؟ ضمناً رانندگی خانم ها از لحاظ شرع برای مقلدین امام خمینی چه صورت دارد؟
بسمه تعالی، در حجاب واجب هرگونه لباسی که بدن را از نامحرم بپوشاند کفایت می کند؛ اگرچه بهتر است چادر انتخاب نمایند و رانندگی برای بانوان، با حفظ حجاب مانع ندارد؛ مگر آن که مفسده ای بر آن مترتّب باشد.
[سؤال 12246] 7086
بسمه تعالی 10 / 11 / 1361
دفتر امام خمینی، پس از عرض سلام خدمت آن رهبر بزرگ؛ سؤالی برای این جانب پیش آمده که تقاضای فتوای آن مرجع بزرگ را دارم:
آیا می توان بلیط های ارسالی که توسط دولت به کارکنان آن داده می شود، به کس دیگری داد؟ توضیح این که شخص تحویل گیرنده احتیاج چندانی به آن نداشته باشد و
[[page 488]]به کسی که احتیاج بیشتری دارد تحویل گردد.
بسمه تعالی، اگر برخلاف مقررات نباشد اشکال ندارد.
[سؤال 12247] 7087
بسمه تعالی
حضور امام خمینی، لطفاً جواب مسائل شرعی زیر را بدهید:
1. آیا بلیط های دولتی که در اختیار کارمندان دولت قرار گرفته، جایز است که افراد خانوادۀ آن شخص یا دوستانش استفاده کنند؟ در صورتی که آن افراد هم کارمند دولت باشند، باز هم از نظر شرعی اشکالی دارد؟ حکم آن چیست؟
بسمه تعالی، بستگی به مقررات دارد.
2. آیا ازدواج با معلولین، در صورتی که پدر و مادر راضی نباشند، صحیح است؟
بسمه تعالی، ازدواج دختر باکره باید با اذن پدر او باشد.
3. رفتن دختران امدادگر که وجودشان در جبهۀ جنگ بسیار ضروری است، اگر پدر و مادر راضی نباشند، چه حکمی دارد؟
بسمه تعالی، اگر موجب اذیت پدر و مادر است، رضایت ایشان را تحصیل کنند.
4. گاهی اوقات نسبت به وجود خدا شک می کنم و ایمانم کمتر می شود، آیا در این مدت گناه می کنم، در صورتی که این شک دست خودم نیست؟
بسمه تعالی، از وسوسه بپرهیزید و سعی کنید با مطالعات، اعتقاد خود را بیشتر کنید.
[سؤال 12248] 7088
بسمه تعالی 20 / 8 / 1361
دفتر محترم امام خمینی، مدّ ظله العالی، سلام علیکم ورحمة الله
پس از به جا آوردن مراسم ادب و ارادت، بدین وسیله در مورد زیر استفتا می شود:
آیا استفاده از تلفن های اداره، در وقت اداری یا غیر اداری، در محدودۀ تهران جهت ضرورت های شخصی، مجاز است یا خیر؟
بسمه تعالی، بستگی به مقررات اداره دارد.
[[page 489]][سؤال 12249] 7089
بسمه تعالی
1. قبل از انقلاب کارمندان مخابرات با نشان دادن کارت شناسایی به مأمورین مخابرات در شهرستان های دیگر مجاناً از تلفن استفاده می کردند و با وجودی که اجازه ای رسمی در این مورد نداده بودند، طوری عمل می شد که در اذهان به طور قانونی جلوه گر شده بود و بعد از پیروزی انقلاب نیز تا مدتی کارمندان مخابرات از تلفن مجانی با شهرستان ها تماس می گرفتند. در صورتی که از مسأله غافل بوده اند با توجه به شرایط فوق، تکلیف آن ها چیست؟ در صورتی که مدیون باشند و مقدار آن را اصلاً نمی دانند چه باید بکنند؟ ضمناً در حال حاضر تلفن هایی که کارمندان هنگام کار، به منزل و غیره در شهر می زنند؛ آیا مدیون می شوند یا خیر؟
در خاتمه، دوام عمر آن یگانه رهبر انقلاب را از خداوند احدیت خواستارم.
بسمه تعالی، تصرفات معمولی و متعارف با اجازۀ قانونی مقامات مربوطه اشکال ندارد و در زاید بر آن و بدون اجازه، جایز نیست و اجرت را طرف ضامن است، و در صورت جهل به مقدار، باید قدر متیقن را بپردازد.
[سؤال 12250]
2. باتوجه به اطمینان از تعهد اسلامی رؤسا و مدیران مؤسساتی که از طرف دولت انتخاب می شوند اجازه آن ها در مورد کارهای جزیی برای کارمند حجت است یا خیر؟ مثلاً اجازۀ رئیس اداره در مورد استفاده از خودکار و کاغذ و تلفن شهری و غیره جهت کار شخصی، و یا اجازه چند دقیقه ای از وقت اداری جهت کار شخصی، حجت است یا خیر؟
بسمه تعالی، اعتبار دارد. مگر آن که معلوم شود که قانوناً حق اجازه نداشته است.
[[page 490]][سؤال 12251] 7090
بسمه تعالی 22 / 3 / 1361
دفتر محترم استفتا حضرت امام خمینی ادام الله ظله العالی
پس از عرض سلام و احترام و با آرزوی توفیق از خداوند متعال، خواهشمند است اعلام فرمایند:
1. آیا استفاده از امکانات و محیط ادارات جهت انجمن های اسلامی ادارات و مؤسسات مجوز شرعی دارد یا خیر؟ در صورت مثبت بودن جواب، تعیین حدود استفاده و نحوۀ آن با چه کسی است؟
2. استفاده از وسایل و لوازم آموزش و پرورش جهت نهادهای انقلابی چه صورتی دارد؟
3. آیا جهت تبلیغات و مراسم روز هفت تیر که روز شهادت 72 تن از یاران امام است، می توان از امکانات اداری امور تربیتی در رابطه با ستاد هفت تیر که نهادها و انجمن های اسلامی و ارگان های غیر دولتی در آن شرکت دارند استفاده نمود؟
بسمه تعالی، موکول به مقررات اداره و اجازۀ مسئولین مربوطه است.
[سؤال 12252] 7091
بسمه تعالی 2 / 11 / 1361
محضر مبارک حضرت امام روح الله الموسوی الخمینی، السلام علیکم
محترماً به استحضار می رساند: این جانب که یکی از پرسنل نیروی هوایی هستم. مستأجرم و در یکی از خانه هایی که فاقد حمام و آب گرم می باشد ساکن می باشم. در بعضی از مواقع غسل بر گردنمان می باشد و لازم است تا موقع ظهر غسل نماییم. ساعت کار ما از هفت صبح و خاتمۀ آن دو بعد از ظهر است، حال اگر از آب گرم و حمام اداره برای غسل استفاده بنماییم آیا غسل ما صحیح است یا خیر؟ اگر جواب منفی است نماز ظهر ما که با جماعت در اداره اقامه می گردد چه صورتی دارد؟
بسمه تعالی، اگر خلاف مقررات اداره نباشد غسل صحیح است و اگر
[[page 491]]امکان غسل کردن تا غروب داشته باشید اول وقت بدون غسل نماز صحیح نیست.
[سؤال 12253] ----> 235
2. کارگری که در کارخانه های راه آهن کار می کند، چاقویی در منزل دارد که دسته آن می شکند و این آقا در بازار هر کجا مراجعه می کند، برایش درست نمی کنند و مجبور می شود آن را به کارخانه بیاورد و خودش درست کند. آیا صحیح است یا خیر؟
بسمه تعالی، با اجازۀ مسئولین مربوطه، اشکال ندارد.
[سؤال 12254] ----> 861
13. آیا می توان از کاغذ نهادهای انقلابی یا ادارات دولتی به مقدار یک صفحه برداشت و استفاده شخصی نمود، همچنین خودکار و مداد و غیره؟
بسمه تعالی، تابع مقررات و اجازۀ مسئولین است.
[سؤال 12255] ----> 7200
3. آیا استفاده از تلفن غیر شخصی ـ اداری و تلفن مساجد ـ مجاز است یا خیر؟ و در صورت جایز نبودن، کسانی که تا کنون به این امر، مبادرت می ورزیدند، تکلیفشان چیست؟
بسمه تعالی، منوط به اجازۀ مسئولین مربوطه، با رعایت مقررات است و اگر بدون اجازه، تصرف کرده، ضامن اجرة المثل است.
[سؤال 12256] ----> 2972
2. در مورد وسایل نقلیۀ ارگان های انقلابی، آیا برادران می توانند استفاده شخصی نمایند؟
بسمه تعالی، استفاده شخصی از اموال عمومی، موکول به نظر قانونی مسئولین مربوطه است.
[[page 492]][سؤال 12257] ----> 3022
2. آیا از امکانات یک نهاد دولتی می توان در نهاد دیگر استفاده کرد؟
بسمه تعالی، اگر مختصّ به نهاد اول است، باید در همان نهاد، مورد استفاده قرار گیرد.
[سؤال 12258] ----> 6935
3. کارمندانی که شاغل در اداره می باشند، می توانند در حین ساعت کار در اداره، از پول اداره، چای صرف نمایند؟
بسمه تعالی، با اجازۀ قانونی مسئولین مربوطه مانع ندارد.
[سؤال 12259] ----> 5150
2. آیا خسارت وارده به اتومبیل شرکت ملی شده ـ که در اثر قصور استفاده کننده ایجاد شده است ـ به عهدۀ آن شرکت می باشد، یا شخص استفاده کننده؟
بسمه تعالی، عیب و نقص یا تلف اگر مستند به فعل استفاده کننده باشد، ضامن است.
[سؤال 12260] ----> 3769
2. علاوه بر این ها، مسائلی مانند استفادۀ شخصی از اتومبیل، تلفن، کاغذ و نوشت افزار و سایر وسایل دولتی نیز وجود داشته است. برای رفع این حق که بر عهدۀ ما است چه کار باید کرد؟
3. آیا می توان پولی معادل آن به صندوق دولت داد؟ و آیا می توان آن را به یکی از حساب های جنگ و... پرداخت نمود؟
بسمه تعالی، 2 و 3، آنچه بر خلاف مقررات دولت از اموال استفاده شده موجب ضمان است و باید عوض آن را به صندوق همان بخش واریز نمود.
[[page 493]][سؤال 12261] ----> 2894
6. رزمندگان جبهۀ حق تا چه مقدار اجازۀ استفاده از اموال عمومی دارند؟
بسمه تعالی، در حدودی که مقررات دولت اسلامی اجازه می دهد استفاده مانع ندارد.
[سؤال 12262] ----> 4053
2. مسئول یا حسابدار یک مؤسسۀ دولتی همیشه مبلغی پول نقد و یا چک معتبر از جانب دولت در اختیارش است تا صرف هزینه های جاری آن مؤسسه نماید؛ آیا می تواند (حسابدار مورد نظر) اندکی از آن پول را صرف هزینه های ضروری و شخصی خود نماید، به طوری که هر وقت از طرف دولت او را بازخواست یا با او تسویه حساب نمایند، شخص مسئول یا حسابدار می تواند مبلغ صرف شدۀ شخصی را بلافاصله حاضر نماید؟ آیا این عمل حرام است یا خیر؟
بسمه تعالی، استفاده از اموال دولت در غیر موارد مقرّره جایز نیست.
[سؤال 12263] ----> 814
2. اگر فردی با بودجه مملکت (بیت المال) در محل کارش برای خود خانه ای با وسایلش فراهم کند؛ اولاً، بفرمایید صحیح است یا خیر؟ در ثانی، نمازش به چه ترتیب است؟ و استفاده از امکانات، مثل: محل و آب و غیره شرعاً چه صورت دارد؟
بسمه تعالی، تابع مقررات دولت اسلامی است. اگر با اجازۀ قانونی مسئولین مربوطه باشد، اشکال ندارد.
[سؤال 12264] ----> 6
6. در بعضی از ادارات دولتی مرسوم است که هرکس از تلفن دولتی استفادۀ شخصی می کند، 5 ریال در صندوق مخصوصی واریز می کند. آیا این کار اشکالی دارد؟
بسمه تعالی، با اجازه مسئولین مربوطه اشکال ندارد.
[[page 494]][سؤال 12265] ----> 6
7. بعضی تصرفات جزیی در اموال دولتی، که عرفاً متداول است و مسئولان ادارات دولتی هم از آن نهی نمی کنند (مانند یادداشت کردن امور شخصی به وسیلۀ خودکار و کاغذ دولتی، یا درست کردن چای و مانند آن) چه حکمی دارد؟
بسمه تعالی، تصرفات جزیی متعارف مانع ندارد.
[سؤال 12266] ----> 6
8. آیا کسی که از اموال شخصی خود (مثلاً از تلفن یا بنزین) برای مصارف دولتی استفاده می نماید، حق دارد عین آن یا بهای آن را از اموال دولتی برای خود استفاده نماید؟
بسمه تعالی، بدون اجازۀ مسئولین مربوطه حق ندارد.
[سؤال 12267] ----> 1216
8. این جانب در زمان طاغوت از تلفن، خودکار و کاغذ اداره گاهی اوقات استفادۀ شخصی می کرده ام و ضمناً حق این جانب را هم در همان زمان پایمال کرده اند؛ آیا الآن باید پول آن ها را حساب کرده و بپردازم یا خیر؟ و اگر باید بپردازم، آیا می توانم بابت حق پایمال شده ام حساب کنم یا خیر؟ راهنماییم بفرمایید.
بسمه تعالی، ضامن هستید و نمی توانید حساب کنید.
[سؤال 12268] ----> 206
7. آیا استفاده از ماشین های دولتی برای اموری که جنبه شخصی نداشته ولی جنبۀ حزبی دارند، از نظر شرع اشکال دارد؟
بسمه تعالی، تابع مقررات اداره و اجازه مسئولین مربوطه است.
[سؤال 12269] ----> 1570
6. در صورتی که کسی روی حساب وظیفه و بدون حقوق، در نهادی انقلابی مثل بنیاد مستضعفان کار کند؛ آیا می تواند در موقع ضروری در حال انجام وظیفه از غذا یا
[[page 495]]از میوه باغات به اندازۀ مصرفی خودش استفاده کند؟
بسمه تعالی، بدون رضایت متصدیان مربوطه نباید تصرف کند.
[سؤال 12270] ----> 5379
2. رانندۀ ماشین بسیج یا سپاه یا جهاد یا بهداری و امثال آن در بین راه با شخصی از مؤمنین برخورد می کند و جای خالی دارد؛ آیا جایز است مجاناً یا عوض و کرایه بگیرد برای آن مؤسسه ای که ماشین مربوط به او است و او را سوار کند؟ چون ممکن است اگر راننده اعتنا نکند، طرف افسرده شود و حمل بر خلاف اخلاق کند. و در صورت عدم جواز، اگر راننده یکی از بستگان یا دوست خود را دعوت به سوار شدن کند جایز است اجابت او یا نه؟ و آیا جایز است راننده، استفادۀ شخصی از آن ماشین کند؟
بسمه تعالی، استفاده از اموال عمومی باید طبق مقررات دولت اسلامی باشد و تخلف از آن جایز نیست.
[سؤال 12271] ----> 6942
2. اگر راننده ای در شرکتی ملی شده مشغول به کار است و مسئول حمل و نقل کالا از شهری به شهر دیگر می باشد، در حین انجام مأموریت آیا می تواند زن و بچۀ خودش را به وسیلۀ همان ماشین، موقع انجام مأموریت در محل تعیین شده به همراه ببرد، به شرطی که در کارش تعلّل یا تأخیری ایجاد نشود؟
بسمه تعالی، استفاده از اموال عمومی تابع مقررات دولت اسلامی است. در فرض مرقوم، اگر منعی از طرف دولت نباشد مانع ندارد.
[سؤال 12272] ----> 1726
2. از صدقۀ سر مبارک آن بزرگوار و انقلاب اسلامی عزیز، زمینی از طرف بنیاد مسکن در تهران در اختیار این جانب گذاشتند که با گرفتن وام و غیره، محلی مناسب برای سکونت بحمدالله ساخته شد و اکنون مدت چندین ماه است که بنا به درخواست خودم، از تهران به شهر مشهد انتقال پیدا نموده ام و اکنون و در وضع فعلی، ادارۀ
[[page 496]]دارایی یک خانه سازمانی به طور موقت در اختیار من گذاشته که در آن جا سکونت دارم؛ لذا تقاضا دارم من را از نگرانی بیرون آورده و جواب مرقوم فرمایید که آیا با داشتن یک صد و سی هزار تومان (یک میلیون و سیصد هزار ریال) بدهکاری و قرض و با حقوق ماهیانه چهل هزار ریال از دولت و پنج سر عائلۀ تحت تکفّل، می توانم برای مدتی که بدهکاری های من کم یا تمام می شود، منزل خود در تهران را اجاره و رهن داده که با درآمد آن قروض خود را داده و در این مدت، در این خانۀ سازمانی باشم یا خیر؟
بسمه تعالی، با مراعات مقررات دولت اسلامی مانع ندارد.
[سؤال 12273] ----> 3337
2. استفادۀ شخصی برای موارد ضروری از بعضی وسایل ادارات دولتی، مانند تلفن در صورتی که مدیر کل یا مدیر عامل منتصب دولت نیز در جریان امر بوده و خلاف مقررات نداند، آیا جایز است؟
بسمه تعالی، در صورتی که متعارف باشد اشکال ندارد.
[سؤال 12274] ----> 7187
2. استفاده شخصی از وسایل بیت المال ـ از قبیل ماشین و موتور ـ تا چه حد آزاد است؟ و آیا می شود بعد از استفاده پول آن را به حساب بیت المال ریخت یا خیر؟
بسمه تعالی، اصل جواز استفاده، موقوف است به مقررات مؤسسۀ مربوطه.
[سؤال 12275] ----> 2222
5. همان طور که به اطلاع امام رسانیدم، ما و برادران دیگری که به این جا آمده اند، به علت این که با خودشان اسباب و وسایل زندگی نیاورده اند ـ بنا به عللی ـ از وسایل بیت المال مثل پتو و احیاناً یخچال، دسته جمعی استفاده می کنند. آیا این شرعاً اشکالی ندارد؟ اگر با اجازۀ مقام مسئول باشد چطور؟
بسمه تعالی، اشکال ندارد.
[[page 497]][سؤال 12276] ----> 2222
6. آیا می شود از تلفن اداره به شهرستان خود تلفن کرد و پول آن را به حساب اداره پرداخت با اجازۀ مسئول اداره؟
بسمه تعالی، اگر خلاف مقررات دولتی نباشد، با اجازۀ مسئولین مربوطه استفاده مانع ندارد.
[سؤال 12277] ----> 4303
3. آیا افراد شاغل در ادارات و مؤسسات دولتی، که وسایل و امکانات دولت در اختیار ایشان می باشد، می توانند با تأمین هزینۀ مصرفی، مانند سوخت اتومبیل از پول شخصی خود، از این امکانات، جهت کار شخصی استفاده نمایند؟
بسمه تعالی، تابع مقررات دولت اسلامی است؛ بدون اجازۀ قانونی مسئولین مربوطه، جایز نیست.
[سؤال 12278] ----> 647
5. آیا استفاده از وسایل ارگانی که شخص، عضو آن ارگان شبانه روزی می باشد جایز است؟ ضمناً اجازۀ استفاده از آن وسایل را مسئولین بالاتر داده اند. علاوه بر این، بابت استفاده از آن وسایل، پول آن را به حساب همان ارگان واریز نماید (به طور تخمین)؛ مانند استفاده از موتورسیکلت، ماشین، تلفن، خودکار، و غیره.
بسمه تعالی، استفاده از اموال دولتی، تابع مقررات دولت اسلامی است و بدون اجازۀ مسئولین مربوطه جایز نیست.
[سؤال 12279] ----> 1815
6. مقداری کاغذ در زمان رژیم سرسپرده از اداره ای آورده شده بود. اکنون می توان آن را در مساجد برای تبلیغ استفاده کرد و یا این که باید آن را به ادارۀ مربوطه تسلیم نمود؟ آیا می توان در حال حاضر، از آن اداره برای تبلیغ در جهت اهداف
[[page 498]]انقلاب اسلامی استفاده کرد؟
بسمه تعالی، باید از مسئولین ادارۀ مربوطه کسب اجازه کنند.
[سؤال 12280] ----> 831
4. با توجه به این که این شرکت، ملی شده است، شورا و انجمن اسلامی و تعاونی مصرف و مسکن، به مأموریت هایی با هزینۀ شرکت می روند و همچنین نوشت افزار و هزینه های دیگری را خرج می نمایند. از نظر شرعی چه صورتی را پیدا می نماید؟ البتّه باید توجه داشت که شرکت تعاونی مصرف و مسکن، یک شرکت مستقل است.
بسمه تعالی، طبق مقررات شرکت مانع ندارد.
[سؤال 12281] ----> 5428
3. اگر انسان برای تبلیغ به سپاه یا شهربانی یا ارگان دیگر دولتی برود، استفاده از وسایل معمولۀ آنان ـ مثل حمام و دستشویی و غذا ـ شرعاً مجاز است یا نه؟
بسمه تعالی، اگر خلاف مقررات ارگان نباشد، مانع ندارد.
[سؤال 12282] ----> 6556
6. ما عده ای از کارگران سازمان صنایع دفاع ملّی مدت چند سال است در این سازمان کار می کنیم. صبح ساعت هفت به سر کار می آییم و ساعت سه بعدازظهر به خانه مراجعت می کنیم. در زمان رژیم سابق این جا نهار و غذا به ما می دادند؛ بعد از انقلاب به عللی دیگر نهار نمی دهند و ما از منزل با خود غذا می آوریم و برای گرم کردن غذا مجبوریم از برق بیت المال استفاده کنیم؛ چه صورتی دارد، مجاز هستیم یا خیر؟
بسمه تعالی، با اجازۀ مسئولین مربوطه مانع ندارد.
[سؤال 12283] ----> 244
5. استفادۀ کم از وسایل بیت المال مسلمین چه صورت دارد؟
بسمه تعالی، تابع مقررات دولت اسلامی است و بدون اجازۀ قانونی مسئولین مربوطه جایز نیست.
[[page 499]][سؤال 12284] ----> 954
4. استفاده کردن از تلفن ادارات برای کار شخصی چه صورتی دارد؟
بسمه تعالی، تابع مقررات دولت اسلامی است.
[سؤال 12285] ----> 1093
4. میز بیلیارد گران قیمت ساخته شده از قبل (حدوداً به قیمت 1000000 ریال) را آیا می توان به سازنده اش فروخت؟ در غیر این صورت چه حکمی دارد؟
بسمه تعالی، تابع مقررات دولت است.
[سؤال 12286] ----> 1540
6. استفاده از بلیط هایی که دولت با قیمت ارزان تر در اختیار کارکنان خود قرار می دهد، برای افراد فامیل و یا آشنایان جایز است یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر مخصوص استفادۀ کارکنان باشد، برای دیگران جایز نیست.
[سؤال 12287] ----> 7234
4. آیا اگر اعضای خانوادۀ این جانب که کارمند دولت نیستند، از بلیط اتوبوس که دولت به ما با نرخ نازل می فروشد، استفاده کنند، جایز است؟ زیرا این جانب از اتوبوس استفاده نمی کنم و با تاکسی می روم؛ لذا بلیطم را به مادر و برادرم می دهم.
بسمه تعالی، اگر جزء عائلۀ شما محسوب هستند، مانع ندارد.
[[page 500]]