1 - 4 - 6 - عرضه امانت یکی از نمود های کرامت انسان
و قالَ تعالی شأنُه: )إنَّا عَرَضْنَا الْأمانَه عَلَی السَّمواتِ وَالأْرْضِ( الآیه و «امانت» در مشرب اهل عرفان ولایت مطلقه است که غیر از انسان هیچ موجودی لایق آن نیست. و این ولایت مطلقه همان مقام فیض مقدس است که در کتاب شریف اشاره به آن فرموده بقوله [تعالی]: )کُلُّ شَیْ ءٍ هالِکُ إلاّ وَجْهَهُ(. و در حدیث شریف کافی حضرت
[[page 55]]
باقرالعلوم، علیه السلام، فرماید: «نَحْنُ وَجْهُ الله».....
.....و بالجمله، انسان کامل، که آدم ابوالبشر یکی از مصادیق آن است، بزرگ ترین آیات و مظاهر اسماء و صفات حق و مَثَل و آیت حق تعالی است. و خدای تبارک و تعالی از «مِثل» یعنی شبیه، منزه و مبراست، ولی ذات مقدس را تنزیه از «مَثَل»، به معنی آیت و علامت، نباید نمود «وَلَهُ الْمَثَلْ الْأعْلی». همه ذرات کائنات آیات و مرآت تجلیات آن جمال جمیل عزّوجلّ هستند، منتها آن که هر یک به اندازه وعاء وجودی خود، ولی هیچ یک آیت اسم اعظم جامع، یعنی «الله»، نیستند جز حضرت کون جامع و مقام مقدس برزخیت کبری، جَلَّت عَظَمَتُه بَعَظَمَه باریه، فَالله تَعالی خَلَقَ الْإنْسانَ الْکامِلَ و الآدَمَ الاْوَّلَ عَلی صورَتِهِ الْجامِعَه؛ وَجَعَلَهُ مِرْآه أَسْمائِهِ وَصِفاتِهِ. قالَ الشَّیْخُ الْکَبیرُ: «فَظَهَرَ جَمیعُ ما فِی الصُّورَه الإلهیَّه مِنَ الاْسْماءِ فِی هذِهِ النَّشْأَه الاْنسانِیَّه، فَحازَتْ رُتْبَه الْإحاطَه وَالْجَمْعِ بِهذا الْوُجودِ وَ بِهِ قامَتِ الْحُجّه لله عَلَی الْمَلائِکَه».
و از این بیان معلوم شد نکته اختیار و اصطفاء حق تعالی صورت جامعه انسانیه را در بین سایر صور مختلفه سایر اکوان، و سرّ تشریف حق تعالی آدم، علیه السلام، را بر ملائکه و تکریم او را از بین سایر موجودات، و نسبت روح او را به خودش در آیه شریفه بقوله: )وَنَفَخْتُ فیهِ مِنْ رُوحی( .
[[page 56]]