مستحبات سعی
مستحب است بعد از فراغ از نماز طواف و پیش از سعی به نزد چاه زمزم رفته یک یا دو دلو آب بکشد و آن را بیاشامد و به سر و پشت و شکم خود بریزد،و بگوید:
اَللّٰهُمَّ اجْعَلْهُ عِلْماً نٰافِعاً،وَ رِزْقاً واسِعاً،وَ شِفٰاءً مِنْ کُلِّ دٰاءٍ وَ سُقْمٍ.
پس از آن به نزد حجر الأسود بیاید،و مستحب است از دری که محاذی حجر الأسود است به سوی صفا متوجه شود و با آرامی دل و بدن، بالای صفا رفته و به خانۀ کعبه نظر کند و به رکنی که حجر الأسود در او است رو نماید و حمد و ثنای الهی را به جا آورد و نعمتهای الهی را به خاطر بیاورد،آن گاه این اذکار را بگوید:
[[page 210]]
«اَللّٰهِ أَکْبَرُ» هفت مرتبه.
«اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ» هفت مرتبه.
«لاٰ إِلٰهَ إِلاَّ اللّٰهُ» هفت مرتبه.
لاٰ إِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ وَحْدَهُ لاٰ شَریٖکَ لَهُ،لَهُ الْمُلْکُ وَ لَهُ الْحَمْدُ،یُحْییٖ وَ یُمیٖتُ،وَ هُوَ حَیٌّ لاٰ یَمُوتُ،بِیَدِهِ الْخَیْرُ وَ هُوَ عَلیٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدیٖرٌ.
(سه مرتبه)
پس صلوات بر محمّد و آل محمد بفرستد،پس بگوید:
اللّٰهُ أَکْبَرُ عَلیٰ مٰا هَدٰانا،وَ الْحَمْدُ للّٰهِ عَلیٰ مٰا أَبْلاٰنٰا،وَ الْحَمْدُ للّٰهِ الْحَیِّ الْقَیُّومِ،وَ الْحَمْدُ للّٰهِ الْحَیِّ الدّٰائِمِ. (سه مرتبه)
پس بگوید:
أَشْهَدُ أَنْ لاٰ إِلٰهَ الّا اللّٰهُ،وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ،لاٰ نَعْبُدُ إِلّاٰ إِیّٰاهُ،مُخْلِصیٖنَ لَهُ الدّیٖنَ،وَ لَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ. (سه مرتبه)
پس بگوید:
اللّٰهُمَّ إِنّیٖ أَسْأَلُکَ الْعَفْوَ وَ الْعٰافِیَةَ وَ الْیَقیٖنَ فِی الدُّنْیٰا وَ الْآخِرَةِ.
(سه مرتبه)
پس بگوید:
رَبَّنٰا آتِنٰا فِی الدُّنْیٰا حَسَنَةً وَ فِی الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنٰا عَذٰابَ النّٰارِ.
(سه مرتبه)
پس بگوید:
«اَللّٰهِ أَکْبَرُ» صد مرتبه.
«لاٰ إِلٰهَ إِلاَّ اللّٰهُ» صد مرتبه.
«اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ» صد مرتبه.
«سُبْحٰانَ اللّٰهِ» صد مرتبه.
پس بگوید:
[[page 211]]
لاٰ الٰهَ إِلّا اللّٰهُ وَحْدَهُ وَحْدَهُ،أَنْجَزَ وَعْدَهُ،وَ نَصَرَ عَبْدَهُ،وَ غَلَبَ الْأَحْزٰابَ وَحْدَهُ،فَلَهُ الْمُلْکُ وَ لَهُ الْحَمْدُ وَحْدَهُ،اللّٰهُمَّ بٰارِکْ لیٖ فِی الْمَوْتِ وَ فیٖمٰا بَعْدَ الْمَوْتِ،اللّٰهُمَّ إِنّیٖ أَعُوذُ بِکَ مِنْ ظُلْمَةِ الْقَبْرِ وَ وَحْشَتِهِ،اللّٰهُمَّ أَظِلَّنیٖ فیٖ ظِلِّ عَرْشِکَ یَوْمَ لاٰ ظِلَّ إِلّاٰ ظِلُّکَ.
و بسیار تکرار کند سپردن دین و نفس و اهل و مال خود را به خداوند عالم.
پس بگوید:
أَسْتَوْدِعُ اللّٰهَ الرَّحْمٰنَ الرَّحیٖمَ الَّذیٖ لاٰ تَضیٖعُ وَدٰائِعُهُ دیٖنیٖ وَ نَفْسیٖ وَ أَهْلیٖ،اللّٰهُمَّ اسْتَعْمِلْنیٖ عَلیٰ کِتٰابِکَ وَ سُنَّةِ نَبِیِّکَ،وَ تَوَفَّنیٖ عَلیٰ مِلَّتِهِ،وَ أَعِذْنیٖ مِنَ الْفِتْنَةِ.
پس بگوید:
«اَللّٰهِ أَکْبَرُ» سه مرتبه.
پس دعای سابق را دو مرتبه تکرار کند،پس یک بار تکبیر بگوید و باز دعا را اعاده نماید،و اگر تمام این عمل را نتواند انجام دهد هر قدر که میتواند بخواند.
و مستحب است که رو به کعبه نماید و این دعا را بخواند:
اللّٰهُمَّ اغْفِرْ لیٖ کُلَّ ذَنْبٍ أَذْنَبْتُهُ قَطُّ فَاِنْ عُدْتُ فَعُدْ عَلَیَّ بِالْمَغْفِرَةِ فَاِنَّکَ أَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحیٖمُ،اللّٰهُمَّ افْعَلْ بیٖ مٰا أَنْتَ أَهْلُهُ فَاِنَّکَ إِنْ تَفْعَلْ بیٖ مٰا أَنْتَ أَهْلُهُ تَرْحَمْنیٖ،وَ إِنْ تُعَذِّبْنیٖ فَأَنْتَ غَنِیٌّ عَنْ عَذٰابیٖ،وَ أَنَا مُحْتٰاجٌ إلیٰ رَحْمَتِکَ،فَیا مَن أنَا مُحتاجٌ إلیٰ رَحْمَتِهِ ارْحَمْنیٖ،اللّٰهُمَّ لاٰ تَفْعَلْ بیٖ مٰا أَنَا أَهْلُهُ،فَإِنَّکَ إِنْ تَفْعَلْ بیٖ مٰا أَنَا أَهْلُهُ تُعَذِّبْنیٖ،وَ لَمْ تَظْلِمْنیٖ،أَصْبَحْتُ اتَّقیٖ عَدْلَکَ،وَ لاٰ أَخٰافُ جَوْرَکَ،فَیٰا مَنْ هُوَ عَدْلٌ لاٰ یَجُورُ ارْحَمْنیٖ.
پس بگوید:
یٰا مَنْ لاٰ یَخیٖبُ سٰائِلُهُ،وَ لاٰ یَنْفَدُ نٰائِلُهُ،صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَ آلِ
[[page 212]]
مُحَمَّدٍ،وَ أَجِرْنیٖ مِنَ النّٰارِ بِرَحْمَتِکَ.
و در حدیث شریف وارد شده است هر کس که بخواهد مال او زیاد شود ایستادن بر صفا را طول دهد و هنگامی که از صفا پایین میآید بر پله چهارم بایستد و متوجه خانه کعبه شود،و بگوید:
اللّٰهُمَّ إِنّیٖ أَعُوذُ بِکَ مِنْ عَذٰابِ الْقَبْرِ وَ فِتْنَتِهِ وَ غُرْبَتِهِ وَ وَحْشَتِهِ وَ ظُلْمَتِهِ وَ ضیٖقِهِ وَ ضَنْکِهِ،اللّٰهُمَّ أَظِلَّنیٖ فیٖ ظِلِّ عَرْشِکَ یَوْمَ لاٰ ظِلَّ إِلّاٰ ظِلُّکَ.
پس از پله چهارم پایین رود و احرام را از روی کمر خود بردارد و بگوید:
یٰا رَبَّ الْعَفْوِ،یٰا مَنْ أَمَرَ بِالْعَفْوِ،یٰا مَنْ هُوَ أَوْلیٰ بِالْعَفْوِ،یٰا مَنْ یُثیٖبُ عَلَی الْعَفْوِ،اَلْعَفْوَ الْعَفْوَ الْعَفْوَ،یٰا جَوٰادُ یٰا کَریٖمُ یٰا قَریٖبُ یٰا بَعیٖدُ،اُرْدُدْ عَلَیَّ نِعْمَتَکَ وَ اسْتَعْمِلْنیٖ بِطٰاعَتِکَ وَ مَرْضٰاتِکَ.
و مستحب است پیاده سعی نماید و از صفا تا به منارۀ میانه،راه رود و از آنجا تا جایی که محل بازار عطاران است مانند شتر تند رود،و اگر سوار باشد این حد فی الجمله تند نماید،و از آنجا تا به مروه نیز میانه رود و در وقت برگشتن نیز به همان ترتیب مراجعت نماید،و از برای زنها هروله نیست و مستحب است در هنگامی که میرسد به منارۀ میانه بگوید:
بِسْمِ اللّٰهِ وَ بِاللّٰهِ،وَ اللّٰهُ أَکْبَرُ،وَ صَلَّی اللّٰهُ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ،اللّٰهُمَّ اغْفِرْ وَ ارْحَمْ وَ تَجٰاوَزْ عَمّٰا تَعْلَمْ إِنَّکَ أَنْتَ الْأَعَزُّ الْأَجَلُّ الْأَکْرَمُ،وَ اهْدِنیٖ لِلَّتیٖ هِیَ أَقْوَمُ،اللّٰهُمًّ إِنَّ عَمَلیٖ ضَعیٖفٌ،فَضٰاعِفْهُ لیٖ وَ تَقَبَّلْهُ مِنّیٖ،اللّٰهُمَّ لَکَ سَعْییٖ،وَ بِکَ حَوْلیٖ وَ قُوَّتیٖ تَقَبَّلْ مِنّیٖ عَمَلیٖ،یٰا مَنْ یَقْبَلُ عَمَلَ الْمُتَّقیٖنَ.
و همین که از محل بازار عطاران گذشت،بگوید:
یٰا ذَا الْمَنِّ وَ الْفَضْلِ وَ الْکَرَمِ وَ النَّعْمٰاءِ وَ الْجُودِ،اِغْفِرْ لیٖ ذُنُوبیٖ،إِنَّهُ لاٰ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلاّ أَنْتَ.
و هنگامی که به مروه رسید،برود بالای آن و به جا آورد آنچه را که در
[[page 213]]
صفا به جا آورد،و بخواند دعاهای آنجا را به ترتیبی که ذکر شد.
و پس از آن بگوید:
اللّٰهُمَّ یٰا مَنْ أَمَرَ بِالْعَفْوِ،یٰا مَنْ یُحِبُّ الْعَفْوَ،یٰا مَنْ یُعْطیٖ عَلَی الْعَفْوِ، یٰا مَنْ یَعْفُو عَلَی الْعَفْوِ،یٰا رَبَّ الْعَفْوِ،اَلْعَفْوَ الْعَفْوَ الْعَفْوَ.
و مستحب است در گریه کردن کوشش کند و خود را به گریه وادارد و در حال سعی دعا بسیار کند،و بخواند این دعا را:
اللّٰهُمَّ إِنّیٖ أَسْأَلُکَ حُسْنَ الظَّنِّ بِکَ عَلیٰ کُلِّ حٰالٍ،وَ صِدْقَ النِیَّةِ فِی التَّوَکُّلِ عَلَیْکَ.
[[page 214]]