طرح مصلحت در اندیشه امام خمینی(ره) و تحلیلی بر آن

‏‏حجةالاسلام محمد منصورنژاد‏

‏‏ ‏

‏‏مقاله حاضر در دو بخش کلی سامان یافته است: ‏

‏‏الف) مصلحت در آثار امام خمینی(ره): در این بخش به صورت استقرایی به مراجعه‏‎ ‎‏به آثار امام خمینی، مواردی را که ایشان در آن به بحث مصلحت اشاره داشته اند‏‎ ‎‏استخراج و به نحو زیر دسته بندی شده اند: 1- واژه صلاح؛ 2- مصالح کشور؛ 3- مصالح‏‎ ‎‏مسلمین؛ 4- مجمع تشخیص مصلحت؛ 5- مصلحت اسلام؛ 6- مصلحت نظام؛ 7-‏‎ ‎‏مصلحت زجرکشیده ها و...‏

‏‏ب) تأمل و تحلیلی بر اندیشه حضرت امام در بحث مصلحت: در این بخش آمده‏‎ ‎‏است: گرچه شیعه در مقام ثبوت، مدعی وجود مصالح در احکام شرع است، اما در مقام‏‎ ‎

‏‎[[page 305]]‎

‎ ‎‏عمومی غفلت کرده است، ولی در اندیشه حضرت امام خمینی – آن هم سال های آخر‏‎ ‎‏عمرشان – به صورت عمیق به مباحث مربوط به مصلحت اشاره شده است.‏

‏‏نکات مورد تأمل در بخش دوم در عناویل زیر آمده اند: 1- مصلحت مردم در کنار‏‎ ‎‏مصلحت اسلام؛ 2- جایگاه مصلحت در اندیشه امام(ره)؛ 3- مصلحت، مدار حکم‏‎ ‎‏حاکم؛ 4- قانون گرایی در اندیشه حضرت امام(ره)؛ 5- توان تشخیص مصلحت از‏‎ ‎‏معیارهای گزینش فقیه حاکم؛ 6- نتیجه گیری.‏