آزادی در حکومت اسلامی از دیدگاه امام خمینی
سیدعلی هاشمی
نویسنده با تقسیم آزادی به فلسفی (مختار بودن آدمی) و حقوقی و مدنی، به تعریف آزادیِ نوع دوم می پردازد و در همین باره تعاریفی از «مونتسکیو» و «هرلد نسکی» نقل می کند.
به عقیده نویسنده، آزادی مطلق از دیدگاه اسلام مطرود است و در کنار مسئولیتِ آدمی در قبال خداوند و مردم، مفهوم می یابد، از این رو آزادی در مفهوم اسلامی از تعهد انسان در برابر خدا و التزام به ولایت خدا تفکیک ناپذیر است.
آزادی عقیده و تفکر آزادی بیان، آزادی انجام دادن مراسم مذهبی و آزادی سیاسی، محورهای چهارگانه ای است که نویسنده با استناد به پاره ای از روایات، آیات و سخنان حضرت امام خمینی - به ویژه در مجلدات صحیفه نور – به تجزیه و تحلیل آن پرداخته است.
آزادی عقیده، که از ویژگیهای مهم حکومت اسلامی نزد امام است، محدود به دو شرط است:
عدم اخلال به مبانی اسلام؛
عدم اخلال به حقوق عمومی.
آزادی انجام دادن مراسم مذهبی توسط اقلیت های ذهبی نیز محدود به عدم نقض قانون اساسی و شریعت اسلام است و افزون بر آن، توطئه برانگیز نیز نباشد. آزادی سیاسی هم همان مشارکت در سرنوشت فرد در جمع دیگران است. این مشارکت که گاه به صورت مستقیم و گاه به طور غیر مستقیم در نظام های مختلف سیاسی جریان دارد، حق آدمی است و محدودیتی نیز ندارد.
[[page 280]]