جایگاه آزادی در اندیشۀ سیاسی امام خمینی

‏‏جایگاه آزادی در اندیشۀ سیاسی امام خمینی‏

‏‏حجةالاسلام سیدجواد صالحی‏

‏‏ ‏

‏‏محور اندیشۀ سیاسی – انقلابی همانا آزادی است، که بیش و کم بر سرنوشت مردم و‏‎ ‎‏بیدارگران اقلیم ها تأثیر گذارده است و گریز و ستیزِ اصحابِ زر و زور و تزویر را سبب‏‎ ‎‏گشته است. در این میانه دین هم پناهگاه آزادی خواهان بوده است و هم دستاویزِ قدرت‏‎ ‎‏طلبان، از این رو قرائت های متضادی از دین ارائه شده است که چه بسا باعث نفرت و‏‎ ‎‏دین ستیزی نسل نوخاسته می شود. این همه نشان می دهد که آزادی خواهی، همانا‏‎ ‎‏رویکرد آدمی به فطرت توحیدی می باشد و هنر یک حرکت دینی و یک پیشوای مذهبی‏‎ ‎‏در این است که تا واپسین منزل طریق مبارزه، به ویژه پس از پیروزی و دستیابی به منابع‏‎ ‎‏قدرت، هم چنان به آزادی وفادار بماند.‏

‏‏نویسندۀ مقاله با اشاره به قانون اساسی می نویسد: «اگر قانون اساسی را به عنوان‏‎ ‎‏میراثِ جاودانه امام تلقی کنیم، توجه به آزادی ها و حقوق ملت، از جایگاهی برجسته‏‎ ‎

‎ ‎‏اسلامی را بدین گونه ترسیم می کند: 1) پذیرش اصلِ آزادی در متنِ اجتماعی مبتنی بر بنیادهای اسلام؛ 2) تمیز میان آزادی و بی بند و باری؛ 3) اهتمام برای مصالح ملی و حفظ حکومت.‏

‏‏وی در ادامۀ گفتار به طور گذرا به مواضع امام خمینی در قبال آزادی اشاره می کند:‏‎ ‎‏19 امام و آزادی بیان، عقیده و افکار؛ 2) امام و آزادی مطبوعات؛ 3) امام و انتقاد‏‎ ‎‏پذیری؛ 4) امام و آزادی شغل و سکونت و زندگی؛ 5) امام و اعتماد به مردم.‏

‏‏نویسنده در تحلیلِ نهایی خود این نتیجه را به دست می دهد که آزادی مورد نظر امام‏‎ ‎‏ذیلِ مفهومِ مثبت آزادی قرار می گیرد... و بر همین اساس، آزادی «برای چه» از نظر امام‏‎ ‎‏حولِ برداشتی مثبت از آزادی می چرخد که مسائل ارزشی و هنجاری در آن مطرح‏‎ ‎‏می گردد و قطعاً دین به مثابه یکی از منابعِ عمدۀ تعیین کنندۀ ارزش ها و غایاتِ زندگیِ ‏‎ ‎‏فردی و اجتماعی اهمیت می یابد.‏

‏‏ ‏