ولی فقیه و شرط اعلمیت
ولی الله ملکوتی فر
نویسنده در این مقاله می کوشد تا با بررسی اجمالی مفاهیمی هم چون فقیه، ولیّ فقیه، تفاوت بین ولیّ فقیه و مرجعیت ثابت کند که اعلمیت از شرایط مرجعیت است و ولیّ فقیه نیازی به اعلم بودن در فقه ندارد، بلکه علم به علوم دیگری غیر از فقه برای او ضرورت بیش تری دارد. نامبرده در طول بحث می کوشد تا با ارائه و آرایش دو دسته از روایات و دیدگاه هایی که دلالت بر شرط اعلمیت و عدم آن می کنند. به نقد دسته اول بپردازد.
به نظر وی امام خمینی از جمله فقهایی است که شرط اعلمیت را صراحتاً در ولیّ فقیه نفی کرده اند. امام در جایی تصریح نموده اند که: «فرد اگر اعلم در علوم معهود حوزه ها هم باشد ولی نتواند مصلحت جامعه را تشخیص دهد و یا نتواند افراد صالح و مفید را از افراد ناصالح تشخیص دهد، و به طور کلی در زمینه اجتماعی و سیاسی فاقد بینش و قدرت تصمیم گیری باشد، این فرد در مسائل اجتماعی و حکومتی مجتهد نیست و نمی تواند زمام امور جامعه را بر عهده گیرد».
در نهایت نویسنده نتیجه می گیرد که منظور از اعلمیت در ولی فقیه، اعلمیت در مسائل مربوط به حکومت است نه اعلمیت به معنای مصطلح آن.
[[page 196]]