در آثار امام خمینی(ره) از مصدر «گزیدن» با پیشوند «بر» 39 بار در 12 حالت (اسم و فعل)، (مفرد و جمع) واژه هایی دیده می شود که تعدادی از آنها توسط ناشر در پاورقی یا برای بخشی از عنوان سخنرانی انتخاب شده است.
و اما مفهوم برگزیده و برگزیدگان در زبان فارسی بسته به نوع به کارگیری آن در جملات، گاه ترجمه نُخبه است و گاه مطابق با مفهوم «اصطفا و مصطفی».
در قرآن کریم از ریشه نخبه به کار نرفته اما از ماده «صفو» 17 بار در 16 آیه واژه هایی به‌کار رفته است که شامل مصادیقی مانند دین حنیف، پیامبران الهی، طالوت (یکی از پادشاهان بنی اسرائیل)، بندگان خوب، اخیار و حضرت مریم(س) می باشد. همچنین دو بار در مقام محاجه با مشرکین در مورد فرشتگان است. یک‌بار نیز با عنوان «صفوان» به معنای سنگ صاف و یک‌بار نیز «مصفی» در وصف عسل به‌کار رفته است. ممکن است بتوان کلمه «صفا» (کوه مشهور در اعمال حج) نیز از همین ماده محسوب داشت.
اصطفی در قرآن مفهوم بسیار مثبتی دارد چنانکه یکی از مهم‌ترین القاب حضرت رسول گرامی اسلام محمد(ص) «مصطفی» می باشد. امام خمینی(ره) در آثار فلسفی، اخلاقی و عرفانی «برگزیده» و «برگزیدگان» را اکثراً در معنای فوق به کار برده اند. مثلاً در تقریرات فلسفی در بیان مراتبی برای بقای «نفس»، عالی ترین مرتبه را که «تجرد عقلانی» است برای کمی از «برگزیدگان» قائل هستند: «و بالجمله: اکثر مردم در مرتبه تجرد مثالی خواهند بود و با این تجرد مثالی محشور می شوند. و قلیلی از برگزیدگان که تجرد عقلانی پیدا کردند، به آن مقام باقی خواهند بود» (تقریرات فلسفه، ج 3، ص: 133).
نظر به آنکه مبانی سیاسی امام خمینی(ره) آمیزه ای از فلسفه، اخلاق، عرفان و فقه نیز هست، در سال 66 در پیام برائت از مشرکین در عباراتی که سیاست، فقه، فلسفه و عرفان در امتزاج هم می باشد، پیام را پس از بسم‌الله از بخشی از آیه 100 سوره نساء آغاز و در عباراتی «برگزیدگان» خدا را واسطه نعمات به بشر عنوان نموده اند: «وَ مَنْ یَخْرُجْ مِنْ بَیْتِهِ مُهاجِراً الَی اللَّه وَ رَسُولِهِ ثُمَّ یُدْرِکْهُ الْمَوتُ فَقَدْ وَقَعَ اجرُهُ عَلَی اللَّهِ...» قلمها و زبانها و گفتارها و نوشتارها عاجز است از شکر نعمتهای بی پایانی که نصیب عالمیان شده و می شود. خالقی که با جلوه سراسر نورانی خود، عوالم غیب و شهادت و سرّ و عَلَن را به نعمت وجود آراسته و به برکت برگزیدگانش به ما رسانده که؛ اللَّهُ نُورُ السَّموات وَ الأَرضِ و با ظهور جمیلش پرده از جمالش برافکنده که؛ هُوَ الْاوَّلُ وَ الآخِرُ وَ الظَّاهِرُ وَ الْباطِنُ و به کتب مقدس آسمانیاش که از حضرت غیب بر انبیائش از صفی اللَّه تا خلیل اللَّه و از خلیل اللَّه تا حبیب اللَّه- صلوات اللَّه و سلامه علیهم و سلم- نازل فرموده، راه وصول به کمالات و فنای در کمال مطلق را تعلیم فرموده و سلوک الی اللَّه را گوشزد کرده چون کریمه وَ مَنْ یَخْرُجْ مِنْ بَیْتِهِ مُهاجِراً الَی اللَّه و طریق برخورد با مؤمنین و دوستان خود و ملحدین و مستکبرین و دشمنان خویش را آموخته: مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَ الَّذینَ مَعَهُ اشِدّاءُ عَلَی الْکُفَّار رُحَماءُ بَیْنَهُمْ. و هزاران شکر که ما را از امت خاتم النبیین محمد مصطفی- صلی اللَّه علیه و آله و سلم- قرار داد، افضل و اشرف موجودات...» (صحیفه امام، ج20، صص 311 و 312).
با عنایت به مفهوم ارزشی «برگزیده» و «برگزیدگان» و مترادف بودن آن با معنای بیشتر کلمات مشتق از ریشه «صفو»، اگر به عبارات زیر توجه کنیم، مفهوم برگزیدگان معنای وسیع تری در منظومه اندیشه ای امام خمینی(ره) به اذهان متبادر می سازد: « من از خدای تبارک و تعالی توفیق شما برادران عزیز کارگر که آبروی کشور و اسلام هستید و برادران کشاورز که هم دوش شما هستند، در به ثمر رساندن استقلال کشور، [خواستارم و] دعا می کنم و تشکر می کنم و همان طور که به آن اشخاصی که در سرحدات کشور را حفظ می کنند و نگهدار استقلال کشور هستند دعا می کنم، به شما هم، که همان رویه را دارید و به صورت دیگر حفظ استقلال کشور را، حفظ آزادی خودتان را می کنید با صورت دیگر، دعا می کنم و تشکر می کنم.
باید ملت اسلام، ملت ایران، بدانند که این قشرهای میلیونی ملت که در کارخانجات و در امور کشاورزی مشغول خدمت هستند، برگزیدگان خدای تبارک و تعالی هستند و مورد عنایت اسلام و صاحب اسلام هستند و باید این قشر فداکار پشتیبان آن قشرهای فداکار دیگر که در سرحدات مشغول جانبازی هستند باشند و پشتیبانی همه از هم بکنند تا اینکه ان شاء اللَّه، این کشور به خودکفایی برسد. و فکر این معنا که «ما خودمان نمی توانیم» را از سر بیرون کنید که «ما می توانیم» و شما برادران، عزیزان، وقتی که اراده کنید برای خودکفایی، قدرت این مطلب را دارید. عمده این است که شما به بازوان قدرتمند خودتان اتکال کنید و قشر کشاورز هم به بازوان قدرتمند خودش اتکال کند و با اتکال به خدای تبارک و تعالی و پشتیبانی صاحب این کشور امام زمان- سلام اللَّه علیه- این مقصد را به آخر برسانید و خواهید رسانید.» (صحیفه امام، ج14، صص: 329 و330).
امام خمینی(ره) در پیامی به مناسب شهادت آیت الله صدوقی «برگزیدگان» را برای 72 شهید کربلا و نیز شهدای هفتم تیر نیز به کار برده اند: « مقصد، عقیده است و جهاد در راه آن و پیروزی انقلاب، نه زندگی و دنیا و رنگ و بوی ننگین آن. این شهادت هاست که به ملت ما وعده پیروزی نهایی می دهد. مگر اسلام از شهادت 72 تن برگزیدگان خدا در حکومت جبار بنی امیه خسارت دید؟ و انقلاب عظیم ایران از شهادت هفتاد و چند تن در یک لحظه و هزاران جوانان بزرگوار عاشق خدا و شهادت خسارت دید، که ما خوف خسارت در شهادت عالِمی بزرگوار و بزرگی متعهد و فداکار داشته باشیم. مگر فقهای ارجمند و ائمه جمعه و جماعت والا مقام که در صف مقدم انقلاب بودند و هستند نباید در صف مقدم شهدا و جانبازان در راه دوست باشند.» (صحیفه امام، ج16، صص: 367 و 368).
امام خمینی(ره) واژه «برگزیدگان» را دو بار نیز به معنای منتخبین یا انتخاب شدگان به کار برده اند که مربوط به پیامی است که در 22 تیرماه سال 62 به مجلس خبرگان رهبری دادند: « و اکنون شما، ای فقهای شورای خُبرگان و ای برگزیدگان ملت ستمدیده در طول تاریخ شاهنشاهی و ستمشاهی، مسئولیتی را قبول فرمودید که در رأس همه مسئولیت هاست؛ و آغاز به کاری کردید که سرنوشت اسلام و ملت رنجدیده و شهید داده و داغدیده گرو آن است. تاریخ و نسل های آینده درباره شما قضاوت خواهند کرد، و اولیاء بزرگ خدا ناظر آرا، و اعمال شما می باشند؛ «وَ اللَّهُ مِن وَرَائِهم مُحیطٌ و رَقِیبٌ». کوچکترین سهل انگاری و مسامحه و کوچکترین اعمال نظرهای شخصی و خدای نخواسته تبعیت از هواهای نفسانی، که ممکن است این عمل شریف الهی را به انحراف کشاند، بزرگترین فاجعه تاریخ را به وجود خواهد آورد. اگر اسلام عزیز و جمهوری اسلامی نوپا به انحراف کشیده شود و سیلی بخورد و به شکست منتهی شود، خدای نخواسته اسلام برای قرن ها به طاق نسیان سپرده می شود، و به جای آن، اسلام شاهنشاهی و ملوکی جایگزین آن خواهد شد. شما برگزیدگان مستضعفان می دانید که با کوتاه شدن دست ابرقدرت های چپاولگر از کشور اسلامی شما، آنان و وابستگان به آنها ماهیت اسلام و قدرت الهی آن را لمس نمودند، و چون افعی زخم خورده در کمین نشسته اند که از هر راهی بتوانند خود یا به وسیله پیروان از خدا بی خبر خود این نظام الهی را از مسیر خود منحرف نمایند. و بالاترین انحراف، که منجر به انحراف تمام ارگان ها می شود، انحراف رهبری است، که امروز شما نقش اول آن را دارید.» (صحیفه امام، ج18، صص:5 و 6)
امام خمینی(ره) در سال 60 واژه «برگزیده» را در بیان فرق بین مجلس شورا در جمهوری اسلامی و زمان قبل از انقلاب و دیگر مجالس در منطقه و نیز در مورد دولت خدمتگزار به کار برده اند که شاید محتوای این مطلب بیشتر مورد نظر سئوال کننده محترم می باشد: « - دولت های منطقه- اگر عموماً گفته نشود- به طور اکثریت قاطع، این طورند که خودشان یک چیزی را طرح می کنند؛ کاری به این ندارند که مصالح ملت چیست، نظر ملت چیست، مردم چه کاره اند. اگر یک جایی هم- فرض کنید که- یک مجلس شورایی باشد، یک صورتی است که مثل مجلس شورای زمان محمد رضا و زمان رضا شاه، که یک صورتی است که خوب ما هم مجلس داریم، و الّا مجلس به آن معنایی که واقعاً برگزیدههای خود ملت باشند بدون تحمیل، و نظر خود ملت باشد بدون این [که] تحمیل بشود، من گمان ندارم که جایی را شما بتوانید پیدا کنید که این طور باشد که صد درصد ملت است و همه امور در دست ملت است و دولت برگزیده از ملت است و خدمتگزار ملت.» (صحیفه امام، ج15، صص: 353 و 354).