مسائل متفرقه
مسائل متفرقه‌ای که به صورت سؤال و جواب در آخر رساله‌های دیگر حضرت مستطاب آیة اللّٰه العظمی یادداشت شده در این رساله هر کدام در محل مناسب خود نوشته شد و قسمتی از آنها که مناسب با مسائل گذشته نبود در این‌جا بیان می‌شود.
مسأله 2822- اگر ریشه درخت همسایه در ملک انسان بیاید،می‌تواند از آن جلوگیری کند و چنانچه ضرری هم از ریشه درخت به او برسد،می‌تواند از صاحب درخت بگیرد.
مسأله 2823- جهیزیه‌ای که پدر به دختر می‌دهد،اگر مثلاً به واسطه صلح یا بخشش ملک او کرده باشد،نمی‌تواند از او پس بگیرد و اگر ملک او نکرده باشد،پس گرفتن آن اشکال ندارد.
مسأله 2824- اگر کسی بمیرد،ورثه بالغ او می‌توانند از سهم خودشان خرج عزاداری میت نمایند ولی از سهم صغیر نمی‌شود چیزی برداشت.
مسأله 2825- اگر انسان غیبت مسلمانی را کند،احتیاط واجب آن است که اگر مفسده‌ای پیدا نشود،از آن مسلمان خواهش کند که او را حلال نماید.و چنانچه ممکن نباشد باید برای او از خدا طلب آمرزش کند و اگر به واسطه غیبتی که
[[page 583]]کرده توهینی به آن مسلمان شده در صورتی که ممکن است،باید آن توهین را برطرف نمایند.
مسأله 2826- انسان نمی‌تواند بدون اذن حاکم شرع از مال کسی که می‌داند خمس نمی‌دهد،خمس را بردارد و به حاکم شرع برساند.
مسأله 2827- آوازی که مخصوص مجالس لهو و بازیگری است.غنا و حرام می‌باشد.
و اگر نوحه یا روضه یا قرآن را هم با غنا بخوانند حرام است.ولی اگر آن را با صدای خوب بخوانند که غنا نباشد اشکال ندارد.
مسأله 2828- کشتن حیوانی که اذیت می‌رساند و مال کسی نیست،اشکال ندارد.
مسأله 2829- جایزه‌ای را که بانک به بعضی از کسانی که در صندوق پس‌انداز حساب دارند می‌دهد،چون برای تشویق مردم از خودش می‌دهد و ضرر آن به کسی نمی‌رسد حلال است.
مسأله 2830- اگر چیزی را به صنعتگری بدهند که درست کند و صاحب آن نیاید آن را ببرد،چنانچه صنعتگر جست‌وجو کند و از پیدا کردن صاحب آن نا امید شود،باید آن را به نیت صاحبش صدقه بدهد.
مسأله 2831- سینه زدن در کوچه و بازار با این که زن‌ها عبور می‌کنند در صورتی که سینه‌زن پیراهن پوشیده باشد.اشکال ندارد و نیز اگر جلوی جمعیت عزادار بیرق و مانند آن ببرند،مانعی ندارد ولی باید استعمال آلات لهو نشود.
مسأله 2832- گذاشتن دندان طلا و دندانی که روکش طلا دارد،برای زن مانعی ندارد.
ولی اگر زینت حساب شود،برای مرد جایز نیست.
مسأله 2833- حرام است انسان استمناء کند؛یعنی با خود کاری کند که منی از او بیرون آید.
[[page 584]] مسأله 2834- تراشیدن ریش و ماشین کردن آن اگر مثل تراشیدن باشد حرام است .و در این حکم تمام مردم یکسانند و حکم خدا به واسطۀ مسخرۀ مردم تغییر نمی‌کند پس کسی که اول تکلیف اوست،یا اگر ریش نتراشد مردم او را مسخره می‌کنند، چنانچه ریش بتراشد یا طوری ماشین کند که مثل تراشیدن باشد حرام می‌باشد.
مسأله 2835- احتیاط واجب آن است که ولیّ بچه پیش از آن که بچه بالغ شود،او را ختنه نماید و اگر او را ختنه نکند،بعد از بالغ شدن بر خود بچه واجب است.
مسأله 2836- اگر پدر و مادر فقیر باشند و نتوانند کاسبی کنند،فرزند آنان اگر بتواند، باید خرجی آنان را بدهد.
مسأله 2837- اگر کسی فقیر باشد و نتواند کاسبی کند،پدر او باید خرجی او را بدهد.و اگر پدر ندارد،یا نمی‌تواند خرجی او را بدهد.چنانچه فرزندی هم نداشته باشد که بتواند خرجی او را بدهد،جدّ پدری او باید خرجی او را بدهد،و اگر جدّ پدری هم ندارد،یا نمی‌تواند خرجی او را بدهد،مادرش باید خرجی او را بدهد،و اگر مادر هم ندارد،یا نمی‌تواند خرجی او را بدهد،باید مادر پدر و مادر مادر و پدر مادر، با هم خرجی او را بدهند و اگر مادر پدر و مادر مادر ندارد،پدر مادر باید خرجی او را بدهد.
مسأله 2838- دیواری که مال دو نفر است،هیچ کدام آنان حق ندارد بدون اذن شریک
[[page 585]]دیگر آن را بسازد،یا سر تیر یا پایۀ عمارت خود را روی آن دیوار بگذارد،یا به دیوار میخ بکوبد ولی کارهایی که معلوم است شریک راضی است مانند تکیه دادن به دیوار و لباس انداختن روی آن اشکال ندارد،اما اگر شریک او بگوید به این کارها راضی نیستم،انجام اینها هم جایز نیست.
مسأله 2839- عکاسی و نقاشی صورت،مکروه است.
مسأله 2840- درخت میوه‌ای که شاخه آن از دیوار باغ بیرون آمده،اگر انسان نداند صاحبش راضی است،نمی‌تواند از میوۀ آن بچیند و اگر میوۀ آن را روی زمین هم ریخته باشد،نمی‌تواند آن را بردارد.
[[page 586]]