تبیین نظریه ولایت فقیه
فتانه شرقی گورانی
این مقاله می کوشد تا با استناد به آثار سیاسی امام خمینی، نظریه ولایت فقیه ایشان را تبیین و توصیف کند. نویسنده در ابتدا به سلسله مراتب نظام ولایتی (ولایت الله، ولایت امام معصوم(ع) و ولایت فقیه) می پردازد و به اجمال درباره هر یک از آن ها سخن می گوید.
به عقیدۀ نویسنده طرح اجمالی بحث ولایت فقیه را نخستین بار در کتاب کشف اسرار و طرح استدلالی و فتوایی ولایت فقیه در مبحث اجتهاد و تقلید کتاب الرسائل، تحریر الوسیله و البیع آمده است. علاوه بر این آثار، مجموعه سخنرانی ها، مصاحبه ها و نامه های امام به تبیین زوایای دیگری از این نظریه اشاره دارند. اغلب مباحث امام در سال های قبل از انقلاب، جنبه حقانیت سرپرستی فقیه عادل در جامعه های اسلامی دارد و کم تر به مباحث انتصاب یا انتخاب و یا جنبه قانونیت ولایت فقیه پرداخته است، لکن
[[page 147]]
در سال های پس از انقلاب امام به مسائل دیگی از ولایت اشاره کرده است که بیش تر جنبه کاربردی دارد و ناظر به نوع تعامل آن با پدیده ای نو، از جمله دموکراسی، آزادی احزاب و... است.
[[page 148]]