احکام اجاره
مسأله 2181- اجاره دهنده و کسی که چیزی را اجاره می‌کند باید مکلف و عاقل باشند و به اختیار خودشان اجاره را انجام دهند و نیز باید در مال خود حق تصرف داشته باشند،پس سفیهی که مال خود را در کارهای بیهوده مصرف می‌کند چون حق ندارد در مال خود تصرف نماید اگر چیزی را اجاره کند،یا اجاره دهد صحیح نیست.
مسأله 2182- انسان می‌تواند از طرف دیگری وکیل شود و مال او را اجاره دهد.
مسأله 2183- اگر ولیّ،یا قیّم بچه مال او را اجاره دهد،یا خود او را اجیر دیگری نماید اشکال ندارد.و اگر مدتی از زمان بالغ شدن او را جزء مدت اجاره قرار دهد،بعد از آن که بچه بالغ شد،می‌تواند بقیۀ اجاره را به‌هم بزند،ولی هرگاه طوری بوده که اگر مقداری از زمان بالغ بودن بچه را جزء مدت اجاره نمی‌کرد،بر خلاف مصلحت بچه بود،نمی‌تواند اجاره را به‌هم بزند.
مسأله 2184- بچۀ صغیری را که ولیّ ندارد بدون اجازۀ مجتهد نمی‌شود اجیر کرد،و کسی که به مجتهد دسترسی ندارد،می‌تواند از چند نفر مؤمن که عادل باشند،اجازه بگیرد و او را اجیر نماید.
[[page 438]] مسأله 2185- اجاره دهنده و مستأجر لازم نیست صیغۀ عربی بخوانند بلکه اگر مالک به کسی بگوید،ملک خود را به تو اجاره دادم و او بگوید قبول کردم،اجاره صحیح است.و نیز اگر حرفی نزنند و مالک به قصد این که ملک را اجاره دهد،آن را به مستأجر واگذار کند و او هم به قصد اجاره کردن بگیرد اجاره صحیح می‌باشد.
مسأله 2186- اگر انسان بدون صیغه خواندن بخواهد برای انجام عملی اجیر شود، همین که مشغول آن عمل شد اجاره صحیح است.
مسأله 2187- کسی که نمی‌تواند حرف بزند،اگر با اشاره بفهماند که ملک را اجاره داده،یا اجاره کرده صحیح است.
مسأله 2188- اگر خانه یا دکان یا اتاقی را اجاره کند و صاحب ملک با او شرط کند که فقط خود او از آنها استفاده نماید،مستأجر نمی‌تواند آن را به دیگری اجاره دهد و اگر شرط نکند می‌تواند آن را به دیگری اجاره دهد،ولی اگر بخواهد به زیادتر از مقداری که اجاره کرده آن را اجاره دهد،باید در آن،کاری مانند تعمیر و سفیدکاری انجام داده باشد،یا به غیر جنسی که اجاره کرده آن را اجاره دهد مثلاً اگر با پول اجاره کرده به گندم یا چیز دیگر اجاره دهد.
مسأله 2189- اگر اجیر با انسان شرط کند که فقط برای خود انسان کار کند،نمی‌شود او را به دیگری اجاره داد،و اگر شرط نکند،چنانچه او را به چیزی که اجرت او قرار داده اجاره دهد،باید زیادتر نگیرد و اگر به چیز دیگری اجاره دهد،می‌تواند زیادتر بگیرد.
مسأله 2190- اگر غیر خانه و دکان و اتاق و اجیر،چیز دیگر-مثلاً زمین-را اجاره کند و مالک با او شرط نکند که فقط خودش از آن استفاده نماید،اگرچه بیشتر از مقداری که اجاره کرده آن را اجاره دهد اشکال ندارد.
[[page 439]] مسأله 2191- اگر خانه یا دکانی را مثلاً یک ساله به صد تومان اجاره کند و از نصف آن خودش استفاده نماید،می‌تواند نصف دیگر آن را به صد تومان اجاره دهد،ولی اگر بخواهد نصف آن را به زیادتر از مقداری که اجاره کرده مثلاً به صد و بیست تومان اجاره دهد،باید در آن،کاری مانند تعمیر انجام داده باشد
[[page 440]]