کفارۀ روزه
مسأله 1- کسی که کفارۀ روزۀ رمضان بر او واجب است،باید یک بنده آزاد کند،یا به دستوری که در مسألۀ بعد گفته می‌شود دو ماه روزه بگیرد،یا شصت فقیر را سیر کند،یا به هر کدام یک مد که تقریباً ده سیر است طعام؛یعنی گندم یا جو و مانند اینها بدهد.
مسأله 2- اگر به چیز حرامی روزۀ خود را باطل کند مثل شراب و زنا و نزدیکی کردن با عیال خود در حال حیض،بنابر احتیاط واجب کفارۀ جمع بر او واجب می‌شود؛یعنی باید یک بنده آزاد کند و دو ماه روزه بگیرد و شصت فقیر را سیر کند،یا به هر کدام آنها یک مد گندم یا جو یا نان و مانند اینها بدهد.
مسأله 3- اگر روزه‌دار در یک روز ماه رمضان چند مرتبه جماع کند،احتیاط مستحب آن است که برای هر دفعه یک کفاره بدهد و چنانچه در یک روز ماه رمضان چند مرتبه،غیر جماع کار دیگری که روزه را باطل می‌کند انجام دهد،برای همۀ آنها یک کفاره کافی است.
[[page 156]] مسأله 4- کسی که عمداً روزۀ خود را باطل کرده،اگر بعد از ظهر مسافرت کند یا پیش از ظهر برای فرار از کفاره،کفاره از او ساقط نمی‌شود.
مسأله 5- اگر عمداً روزۀ خود را باطل کند،و بعد عذری مانند حیض یا نفاس یا مرض برای او پیدا شود،کفاره بر او واجب نیست.
مسأله 6- اگر یقین کند که روز اول رمضان است و عمداً روزۀ خود را باطل کند بعد معلوم شود که آخر شعبان بوده،کفاره بر او واجب نیست.
مسأله 7- اگر روزه‌دار در ماه رمضان با زن خود که روزه‌دار است جماع کند؛ چنانچه زن را مجبور کرده باشد،کفارۀ روزۀ خودش و روزۀ زن را باید بدهد،و اگر زن به جماع راضی بوده بر هر کدام یک کفاره واجب است.
مسأله 8- اگر زنی شوهر خود را مجبور کند که جماع نماید یا کار دیگری که روزه را باطل می‌کند انجام دهد،واجب نیست کفارۀ روزۀ شوهر را بدهد.
مسأله 9- کسی که به واسطۀ مسافرت یا مرض روزه نمی‌گیرد،نمی‌تواند زن روزه‌دار خود را مجبور به جماع کند و چنانچه او را مجبور سازد،احتیاط واجب آن است که کفارۀ او را بدهد.
مسأله 10- کسی که نمی‌تواند کفارۀ جمع بدهد هر چند مد که می‌تواند به فقیر اطعام کند و اگر برایش ممکن نباشد باید استغفار کند،اگرچه مثلاً یک مرتبه«استغفر اللّٰه» بگوید و احتیاط واجب آن است که در صورت استغفار هر وقت بتواند،کفاره را بدهد.
[[page 157]]