قلمرو دخالت دین در عرصه های اجتماعی، سیاسی و علمی از دیدگاه امام خمینی(ره)
حجةالاسلام والمسلمین محمدرضا مصطفی پور
در اثر عملکرد اربابان کلیسا و محتوای کتاب مقدس برخی از متکلمان غربی معتقد شدند که دین تنها در قلمرو زندگی معنوی و فردی انسان ها دخالت می کند و به تربیت اخلاقی می پردازد و به ایمان درونی به خدا منحصر می شود. در نتیجه شریعت امری عارضی است. ولی از آن جا که اسلام با مسیحیت تفاوت دارد – از این جهت که معارف اسلام و قرآن ساده و صریح و معقول است و قرآن کریم برخلاف کتاب مقدس مستند به خداوند متعال بود، از هر گونه تحریف مصون بوده است – حوزه دخالت آن نیز متفاوت از مسیحیت می باشد.
امام خمینی با اعتقاد به این که:
1) انسان به سبب گستردگی ابعاد وجودی و نیاز اجتماعی اش به قانونی که تمام مصالح مادی و معنوی او را پاسخ گو باشد و به خاطر نیاز به تربیت معنوی که تنها از عهدۀ دین الهی بر می آید، به دین نیازمند است؛
2) هدف بعثت انبیا نه فقط تأمین سعادت معنوی و اخروی انسان، بلکه اصلاح و آبادانی حیات دنیوی آن ها نیز بوده است؛
3) منابع دینی تنها منحصر به متون دینی (کتاب و سنت) نیست و عقل را نیز شامل می شود؛
4) اسلام دینی کامل و جامع بوده و در همۀ زمان ها قابل اجرا است و به تمام شئون زندگی انسان توجه کرده است.
امام تأکید کرده اند: که اولاً، دین در همۀ شئون انسان دخالت می کند. ثانیاً: این دخالت تنها در بیان اهداف و غایات نیست. ثالثاً: چون انسان و جهان و افعال او دارای دو جنبه
[[page 47]]
ملکی و ملکوتی است وبعد ملکوتی آن برای انسان قابل درک نیست، دین هم به بعد ملکی انسان توجه کرده و هم به بعد ملکوتی آن. رابعاً: هدف دین تنها آخرت و خدا نیست بلکه به شئون دنیوی انسان نیز توجه کرده است و یکی از اهداف دین تحقق عدالت اجتماعی است، لذا همان طوری که اصل هدف را بیان کرده، راه رسیدن به آن را نیز فرا راه انسان نهاده است. خامساً: جدا کردن دین از سیاست به مثابۀ مثله کردن آن است. سادساً: دین حداکثر را بیان کرده است نه حداقل را.
[[page 48]]