تلائم عقل و شرع در اندیشه حکومت اسلامی امام خمینی

‏‏تلائم عقل و شرع در اندیشه حکومت اسلامی امام خمینی ‏

‏‏مجتبی عطارزاده‏

‏‏ ‏

‏‏از دیرباز نزاع فکری و اجتماعی میان مسلمانان در باب عقل و شرع وجود داشته‏‎ ‎‏است، بگذریم از متصوفه و عرفا که با اهل فلسفه درگیری داشتند و پای استدلالیان را‏‎ ‎‏چوبین می دانستند و اصولاً سازگاری فرد و شریعت و همراهی آنها را برنمی تافتند.‏

‏‏نویسنده مقاله با اشاره به پیشینۀ تاریخی و تقویت اندیشه ناسازگاری مقوله های یاد‏‎ ‎‏شده بر اثر حاکمیت اهل سنت و غیبت خاندان رسالت از عینیت جامعه و حیات‏‎ ‎‏انسان ها، هم چنین ناکامی های سیاسی شیعه در نیل به نظام و حکومت آرمانی، مکتب‏‎ ‎‏گران سنگ امام راحل را می نمایاند که چه در جهت تأسیس و چه در راستای تداوم‏‎ ‎‏حکومت اسلامی، هم به عقل بها می دهد و هم از شرع بهره می برد، و به رغم اعتقاد به‏‎ ‎‏ولایت حاکم، هرگز نقش و حضور و انتخاب مردم را در امر ولایت نادیده نمی انگارد.‏

‏‏از جلوه های عقلانیت در اندیشه حکومت اسلامی امام، در این مقاله، چنین یاد شده‏‎ ‎

‏
‏‎[[page 39]]‎‏

است: ‏

‏‏1) مشارکت مردم، پشتوانه مهم مشروعیت نظام اسلامی؛ 2) پذیرش و احترام به‏‎ ‎‏اصل آزادی افراد؛ 3) قانونمداری و عدالت گرایی؛ 4) مصلحت سنجی و ضرورت‏‎ ‎‏گرایی.‏

‏‏نویسنده در پایان به فردگرایی و پاسخ گویی به نیازها و ضرورت های مطرح شده در‏‎ ‎‏فراز و نشیب های نهضت امام، نگاهی می افکند و هم چنین نتیجه گیری می کند که امام‏‎ ‎‏راحل هماره به مردم و رعایت حقوق آنان عنایت داشته اند.‏

‏‏ ‏

‏

‏‎[[page 40]]‎