قلمرو دخالت دین در عرصه امور اجتماعی – سیاسی از منظر امام خمینی
احمد حیدری
امام از نظر نویسنده در ساحت احیاگری دینی و اصلاح گری اجتماعی دارای مرتبتی وٰالاست، زیرا ایشان در حالی که کج اندیشان تنگ نظر می کوشیدند دین را ناقص معرفی کنند، و بداندیشان در تلاش بودند دین را به عنوان سدّ هوس رانی هایشان مورد تعرض قرار دهند، با تکیه بر مبانی دینی قیام کردند و انتظارات بشر از دین را در عمل به عینیت رساندند و اسلام را به عنوان دین پویا و زنده و نجات دهنده جوامع بشری به صحنه باز گرداندند و در عصری که مارکسیست و لیبرالیست ها، عصر دین و دخالت آن در اداره جامعه را سپری شده معرفی می کرند، اعلام کردند که مارکسیسم بین المللی پاسخ گوی هیچ نیازی از انسان نیست و در غرب هم خبری نیست و تنها مکتب اسلام است که پاسخ گوی همه نیازهای مادی و معنوی انسان است.
نویسنده برای روشن شدن نظریات امام درباره نقش دین، ابتدا رابطه انسان و دین را از دیدگاه متفکران غربی و قرآن و عالمان دین بیان کرده و آن گاه نیاز بشر به دین را از منظر آنان بررسی کرده است. وی برای این منظور به نظریات امام اشاره کرده و بیان داشته است که امام ضمن تأکید بر جامعیت دین، آن را در تمام زمینه های زندگی انسان پاسخ گو می دانستند و معتقد بودند که دین برای هدایت و تأمین سعادت مادی و معنوی انسان آمده است و قرآن و تعالیم انبیا هیچ یک از نیازهای انسان را مورد غفلت قرار نداده است. به اعتقاد امام اسلام بر خلاف مکاتب دیگر غیرتوحیدی در تمام شئون
[[page 31]]
فردی، اجتماعی و مادی، معنوی و فرهنگی، سیاسی، نظامی و اقتصادی دخالت و نظارت دارد و دینِ سیاست است و تمام شئون سیاست را در بر دارد. فلسفه دین از نظر ایشان تشکیل حکومت برای اداره انسان تأمین استقلال و آزادی و رشد و کمال او است.
نویسنده در بیان علت نیاز بشر به دین نیز نظریات متفکران مختلف غربی و اسلامی را مطرح ساخته و معتقد است از نظر اسلام و قرآن، دین، پاسخ گوی نیازهای واقعی و حقیقی انسان است.
وی نهایتاً حاضر در پاسخ به این شبهه که انسان باید دینی باشد یا دین باید انسانی باشد، راه حل های اندیشمندان مختلف را مطرح ساخته و معتقد است: امام در این زمینه درد اصلی بشر امروز را، درد بی ایمانی می دانستند و معتقد بودند که انسان تا زمانی که به فطرت توحیدی بازنگردد، روی نجات و سعادت را نخواهد دید، لذا خطاب به رهبر شوروی سابق نیز نوشتند که مشکل شما عدم اعتقاد واقعی به دین و خدا است؛ همان مشکلی که غرب را نیز به بن بست رسانده ، یا خواهد رساند.
[[page 32]]