نماز احتیاط
مسأله 1224- کسی که نماز احتیاط بر او واجب است بعد از سلام نماز باید فوراً نیت نماز احتیاط کند و تکبیر بگوید و«حمد»را بخواند و به رکوع رود و دو سجده نماید پس اگر یک رکعت نماز احتیاط بر او واجب است،بعد از دو سجده تشهد بخواند و سلام دهد و اگر دو رکعت نماز احتیاط بر او واجب است بعد از دو سجده،یک رکعت
[[page 254]]دیگر مثل رکعت اول به‌جا آورد و بعد از تشهد سلام دهد.
مسأله 1225- نماز احتیاط سوره و قنوت ندارد،و باید آن را آهسته بخوانند و نیت آن را به زبان نیاورند و احتیاط واجب آن است که بسم‌اللّٰه آن را هم آهسته بگویند.
مسأله 1226- اگر پیش از خواندن نماز احتیاط بفهمد،نمازی که خوانده درست بوده، لازم نیست نماز احتیاط را بخواند.و اگر در بین نماز احتیاط بفهمد،لازم نیست آن را تمام نماید.
مسأله 1227- اگر پیش از خواندن نماز احتیاط بفهمد که رکعت‌های نمازش کم بوده، چنانچه کاری که نماز را باطل می‌کند انجام نداده،باید آنچه از نماز نخوانده بخواند و برای سلام بیجا دو سجدۀ سهو بنماید.و اگر کاری که نماز را باطل می‌کند،انجام داده، مثلاً پشت به قبله کرده،باید نماز را دوباره به‌جا آورد.
مسأله 1228- اگر بعد از نماز احتیاط بفهمد کسری نمازش به مقدار نماز احتیاط بوده، مثلاً در شک بین سه و چهار،یک رکعت نماز احتیاط بخواند بعد بفهمد نماز را سه رکعت خوانده،نمازش صحیح است.
مسأله 1229- اگر بعد از خواندن نماز احتیاط بفهمد کسری نماز کمتر از نماز احتیاط بوده،مثلاً در شک بین دو و چهار،دو رکعت نماز احتیاط بخواند بعد بفهمد نماز را سه رکعت خوانده،باید نماز را دوباره بخواند.
مسأله 1230- اگر بعد از خواندن نماز احتیاط بفهمد کسری نماز بیشتر از نماز احتیاط بوده مثلاً در شک بین سه و چهار یک رکعت نماز احتیاط بخواند،بعد بفهمد نماز را دو رکعت خوانده،چنانچه بعد از نماز احتیاط کاری که نماز را باطل می‌کند انجام داده، مثلاً پشت به قبله کرده،باید نماز را دوباره بخواند و اگر کاری که نماز را باطل می‌کند انجام نداده باید دو رکعت کسری نمازش را به‌جا آورد و نماز را هم دوباره بخواند.
[[page 255]] مسأله 1231- اگر بین دو و سه و چهار شک کند و بعد از خواندن دو رکعت نماز احتیاط ایستاده،یادش بیاید که نماز را دو رکعت خوانده لازم نیست دو رکعت نماز احتیاط نشسته را بخواند.
مسأله 1232- اگر بین سه و چهار شک کند و موقعی که دو رکعت نماز احتیاط نشسته یا یک رکعت ایستاده را می‌خواند،یادش بیاید که نماز را سه رکعت خوانده باید نماز احتیاط را تمام کند و بنابر احتیاط واجب نماز را دوباره بخواند.
مسأله 1233- اگر بین دو و سه و چهار شک کند و موقعی که دو رکعت نماز احتیاط ایستاده را می‌خواند پیش از رکوع رکعت دوم یادش بیاید که نماز را سه رکعت خوانده،باید بنشیند و نماز احتیاط را یک رکعتی تمام کند و بنابر احتیاط واجب نماز را دوباره بخواند.
مسأله 1234- اگر در بین نماز احتیاط بفهمد کسری نمازش بیشتر یا کمتر از نماز احتیاط بوده،چنانچه نتواند نماز احتیاط را مطابق کسری نمازش تمام کند،باید آن را رها کند و کسری نماز را به‌جا آورد و بنابر احتیاط واجب،نماز را دوباره بخواند،مثلاً در شک بین سه و چهار اگر موقعی که دو رکعت نماز احتیاط نشسته را می‌خواند، یادش بیاید که نماز را دو رکعت خوانده،چون نمی‌تواند دو رکعت نشسته را به جای دو رکعت ایستاده حساب کند،باید نماز احتیاط نشسته را رها کند و دو رکعت کسری نمازش را بخواند و احتیاطاً نماز را هم دوباره به‌جا آورد.
مسأله 1235- اگر شک کند نماز احتیاطی را که بر او واجب بوده به‌جا آورده یا نه، چنانچه وقت نماز گذشته به شک خود اعتنا نکند،و اگر وقت دارد،در صورتی که مشغول کار دیگری نشده و از جای نماز برنخاسته و کاری هم مثل روگرداندن از قبله که نماز را باطل می‌کند انجام نداده باید نماز احتیاط را بخواند و اگر مشغول کار
[[page 256]]دیگری شده یا کاری که نماز را باطل می‌کند به‌جا آورده،یا بین نماز و شک او زیاد طول کشیده،احتیاط واجب آن است که نماز احتیاط را به‌جا آورد و نماز را هم دوباره بخواند.
مسأله 1236- اگر در نماز احتیاط،رکنی را زیاد کند،یا مثلاً به جای یک رکعت دو رکعت بخواند،نماز احتیاط باطل می‌شود،و باید دوباره نماز احتیاط و اصل نماز را بخواند.
مسأله 1237- موقعی که مشغول نماز احتیاط است اگر در یکی از کارهای آن شک کند،چنانچه محل آن نگذشته،باید به‌جا آورد و اگر محلش گذشته،باید به شک خود اعتنا نکند،مثلاً اگر شک کند که«حمد»خوانده یا نه،چنانچه به رکوع نرفته باید بخواند،و اگر به رکوع رفته باید به شک خود اعتنا نکند.
مسأله 1238- اگر در شمارۀ رکعت‌های نماز احتیاط شک کند،چنانچه طرف بیشتر شک نماز را باطل می‌کند باید بنا را بر کمتر بگذارد و اگر طرف بیشتر شک نماز را باطل نمی‌کند،باید بنا را بر بیشتر بگذارد،مثلاً موقعی که مشغول خواندن دو رکعت نماز احتیاط است،اگر شک کند که دو رکعت خوانده یا سه رکعت،چون طرف بیشتر شک نماز را باطل می‌کند،باید بنا بگذارد که دو رکعت خوانده،و اگر شک کند یک رکعت خوانده یا دو رکعت،چون طرف بیشتر شک نماز را باطل نمی‌کند،باید بنا بگذارد که دو رکعت خوانده است.
مسأله 1239- اگر در نماز احتیاط چیزی که رکن نیست سهواً کم یا زیاد شود،سجدۀ سهو ندارد.
مسأله 1240- اگر بعد از سلام نماز احتیاط شک کند که یکی از اجزا یا شرایط آن را
[[page 257]]به‌جا آورده یا نه،به شک خود اعتنا نکند.
مسأله 1241- اگر در نماز احتیاط،تشهد یا یک سجده را فراموش کند،احتیاط واجب آن است که بعد از سلام نماز،آن را قضا نماید.
مسأله 1242- اگر نماز احتیاط و قضای یک سجده یا قضای یک تشهد یا دو سجدۀ سهو بر او واجب شود،باید اول نماز احتیاط را به‌جا آورد.
مسأله 1243- حکم گمان در نماز مثل حکم یقین است ،مثلاً اگر انسان گمان دارد که نماز را چهار رکعت خوانده نباید نماز احتیاط بخواند،و اگر گمان دارد رکوع کرده، نباید آن را به‌جا آورد و اگر گمان دارد«حمد»را نخوانده،چنانچه به رکوع نرفته،باید بخواند،و اگر به رکوع رفته نمازش صحیح است.
مسأله 1244- حکم شک و سهو و گمان در نمازهای واجب یومیه و نمازهای واجب دیگر فرق ندارد،مثلاً اگر در نماز آیات شک کند که یک رکعت خوانده یا دو رکعت، چون شک او در نماز دو رکعتی است،نمازش باطل می‌شود.
[[page 258]]