احکام وقت نماز
مسأله 750- موقعی انسان میتواند مشغول نماز شود،که یقین کند وقت داخل شده است،یا دو مرد عادل به داخل شدن وقت خبر دهند.
مسأله 751- اگر به واسطۀ ابر یا غبار یا نابینایی و یا بودن در زندان،نتواند در اول وقت نماز،به داخل شدن وقت یقین کند،چنانچه گمان داشته باشد که وقت داخل شده میتواند مشغول نماز شود ولی احتیاط مستحب آن است که نماز را تأخیر
[[page 159]]بیندازد تا یقین کند،وقت داخل شده است.
مسأله 752- اگر دو مرد عادل به داخل شدن وقت خبر دهند،یا انسان یقین کند که وقت نماز شده و مشغول نماز شود و در بین نماز بفهمد که هنوز وقت داخل نشده، نماز او باطل است.و همچنین است اگر بعد از نماز بفهمد که تمام نماز را پیش از وقت خوانده ولی اگر در بین نماز بفهمد وقت داخل شده،یا بعد از نماز بفهمد که در بین نماز وقت داخل شده،نماز او صحیح است.
مسأله 753- اگر انسان ملتفت نباشد که باید با یقین به داخل شدن وقت مشغول نماز شود،چنانچه بعد از نماز بفهمد که تمام نماز را در وقت خوانده،نماز او صحیح است و اگر بفهمد تمام نماز را پیش از وقت خوانده یا نفهمد که در وقت خوانده یا پیش از وقت،نمازش باطل است.بلکه اگر بعد از نماز بفهمد که در بین نماز وقت داخل شده است،احتیاط واجب آن است که دوباره آن نماز را بخواند.
مسأله 754- اگر یقین کند وقت داخل شده و مشغول نماز شود و در بین نماز شک کند که وقت داخل شده یا نه،نماز او باطل است،ولی اگر در بین نماز یقین داشته باشد که وقت شده،و شک کند که آنچه از نماز خوانده در وقت بوده یا نه،نمازش صحیح است.
مسأله 755- اگر وقت نماز به قدری تنگ است که به واسطۀ بهجا آوردن بعضی از کارهای مستحب نماز،مقداری از آن بعد از وقت خوانده میشود،باید آن مستحب را بهجا نیاورد.مثلاً اگر به واسطۀ خواندن قنوت،مقداری از نماز بعد از وقت خوانده میشود،باید قنوت نخواند.
مسأله 756- کسی که به اندازۀ خواندن یک رکعت نماز وقت دارد،باید نماز را به نیت ادا بخواند ولی نباید عمداً نماز را تا این وقت تأخیر بیندازد.
[[page 160]] مسأله 757- کسی که مسافر نیست،اگر تا مغرب به اندازۀ خواندن پنج رکعت نماز وقت دارد،باید نماز ظهر و عصر هر دو را بخواند،و اگر کمتر وقت دارد باید فقط نماز عصر را بخواند و بعداً نماز ظهر را قضا کند و همچنین اگر تا نصف شب به اندازۀ خواندن پنج رکعت نماز وقت دارد،باید نماز مغرب و عشا را بخواند،و اگر کمتر وقت دارد،باید فقط عشا را بخواند و بعداً مغرب را قضا نماید
مسأله 758- کسی که مسافر است اگر تا مغرب به اندازۀ خواندن سه رکعت نماز وقت دارد،باید نماز ظهر و عصر را بخواند،و اگر کمتر وقت دارد،باید فقط عصر را بخواند و بعداً نماز ظهر را قضا کند.و اگر تا نصف شب به اندازۀ خواندن چهار رکعت نماز وقت دارد،باید نماز مغرب و عشا را بخواند و اگر کمتر وقت دارد باید فقط عشا را بخواند و بعداً مغرب را قضا نماید ،و چنانچه بعد از خواندن عشا،معلوم شود که به مقدار یک رکعت یا بیشتر وقت به نصف شب مانده است باید فوراً نماز مغرب را به نیت ادا بهجا آورد.
مسأله 759- مستحب است انسان نماز را در اول وقت آن بخواند و راجع به آن خیلی سفارش شده است و هر چه به اول وقت نزدیکتر باشد بهتر است،مگر آن که تأخیر آن از جهتی بهتر باشد،مثلاً صبر کند که نماز را به جماعت بخواند.
مسأله 760- هرگاه انسان عذری دارد که اگر بخواهد در اول وقت نماز بخواند،ناچار است مثلاً با تیمم یا با لباس نجس نماز بخواند،چنانچه بداند عذر او تا آخر وقت باقی است،میتواند در اول وقت،نماز بخواند.ولی اگر احتمال دهد که عذر او از بین میرود باید صبر کند تا عذرش برطرف شود و چنانچه عذر او برطرف نشد،در آخر وقت نماز بخواند،و لازم نیست به قدری صبر کند که فقط بتواند کارهای واجب نماز
[[page 161]]را انجام دهد،بلکه اگر برای مستحبات نماز مانند اذان و اقامه و قنوت هم وقت دارد میتواند تیمم کند و نماز را با آن مستحبات بهجا آورد.
مسأله 761- کسی که مسائل نماز و شکیات و سهویات را نمیداند و احتمال میدهد که یکی از اینها در نماز پیش آید،باید برای یاد گرفتن اینها نماز را از اول وقت تأخیر بیندازد.ولی اگر اطمینان دارد که نماز را به طور صحیح تمام میکند،میتواند در اول وقت مشغول نماز شود،پس اگر در نماز مسألهای که حکم آن را نمیداند پیش نیاید نماز او صحیح است و اگر مسألهای که حکم آن را نمیداند پیش آید،جایز است به یکی از دو طرفی که احتمال میدهد،عمل نماید و نماز را تمام کند.ولی بعد از نماز باید مسأله را بپرسد که اگر نمازش باطل بوده،دوباره بخواند و اگر صحیح هم بوده، بنابر احتیاط واجب دوباره بهجا آورد
مسأله 762- اگر وقت نماز وسعت دارد،و طلبکار هم طلب خود را مطالبه میکند در صورتی که ممکن است باید اول قرض خود را بدهد،بعد نماز بخواند،و همچنین است اگر کار واجب دیگری که باید فوراً آن را بهجا آورد پیشامد کند،مثلاً ببیند مسجد نجس است که باید اول مسجد را تطهیر کند،بعد نماز بخواند.و چنانچه اول نماز بخواند،معصیت کرده ولی نماز او صحیح است.
[[page 162]]