بعض مسائل خمس

‏‏ ‏

‏‏بعض مسائل خمس‏

‏‏         س 31- هرگاه شخص مطالباتی در رأس سال خمسش به عهدۀ مردم دارد و وقت ‏‎ ‎‏پرداخت آن رسیده است،ولی به خاطر این که خجالت می‌کشد مطالبه نمی‌کند،و یا در ‏‎ ‎‏مطالبه آن مسامحه می‌کند،و یا مطالبه می‌کند ولی بدهکار نمی‌پردازد تا آن که سالش ‏‎ ‎‏می‌گذرد و بالاخره در سال بعد به دستش می‌رسد آیا این قسمت از درآمد سال سابق ‏‎ ‎‏حساب می‌شود یا از درآمد سال وصول؟ ‏‎ ‎‏ج- اگر با مطالبه وصول می‌شود بدون آن که حرجی در بین باشد لازم است خمس ‏‎ ‎‏آن سر سال پرداخت گردد ولو این که مطالبه و وصول نکرده باشد و اگر مطالبه بر او ‏‎ ‎‏حرجی است و بدون آن وصول نمی‌شود یا آن که با مطالبه هم فعلاً وصول نمی‌شود ‏‎ ‎‏چنانچه مطالبات بابت فروش اقساطی و نسیۀ مال التجاره باشد از عواید سال وصول ‏‎ ‎‏محسوب است ولی اگر بابت قرض دادن از درآمد سال باشد هر وقت در سال بعد ‏‎ ‎‏وصول شد باید همان موقع خمس آن را بدهد.‏

‏‏         س 32- شخصی که زمینی را از ارباح مکاسب برای تجارت می‌خرد و همه ساله ‏‎ ‎‏قیمت بازارش ترقی می‌کند و پس از گذشت چند سال می‌فروشد آیا پرداخت خمس ‏‎ ‎‏قیمت فروش در ادای خمس واجب کافی است یا آن که باید حساب کند و به علاوۀ ‏‎ ‎‏خمس قیمت فروش ارتفاع قیمت سوقی چهار پنجم ماندۀ در سال اول را در رأس ‏‎ ‎‏سال دوم بدهد و همچنین خمس ارتفاع قیمت سوقی مخمّس شده را در سال سوم... ‏

‏‏و خلاصه آن که در سال اول خمس زمین ملک ارباب خمس می‌شود و ترقی قیمت ‏‎ ‎‏سوقی آن ملک خود آنهاست و در سال دوم معادل خمس ارتفاع سوقی بقیه،ملک ‏‎ ‎‏ارباب خمس می‌شود و ترقی این هم ملک خود آنهاست و همچنین در تمام سال‌ها.‏

‏‏ج- در سر هر سال باید تخمیس کند و اگر نکرد در مقدار سهم،حکم شریک دارد.‏

‏‏         س 33- این فرع که در ارتفاع قیمت سوقی ذکر شد آیا در مورد نمای درختانی که ‏
‏‎[[page 547]]‎‏برای کسب،کشت و یا خریداری می‌شود و بعد از گذشت چند سال قطع می‌کنند ‏‎ ‎‏جاری است یا خیر؟‏

‏‏ج- جاری است.‏

‏‏ ‏

‏‎[[page 548]]‎