فرهنگ حسینی و فرهنگ یزیدی
علی مؤمن
امام حسین(ع) و یزید بن معاویه، تجلی دو جریان و دو تمدن مختلف و متضاد هستند، اولی از دل رسالت متولد شده و در آغوش نبوت رشد یافت، و سپس در مکتب اسلام ناب متبلور گشت، که مکتب حسینی فرهنگ عاشورا را به وجود آورد که خلاصۀ فرهنگ اسلام ناب می باشد. در حالی که جریان دوم، از میان ویرانیهای کفر و جاهلیت سر درآورده، و در آغوش انحراف، بزرگ شده، و در فرزندان طلقاء و کسانی که پیامبر خدا(ص) خون آنها را مباح نمود تحقق یافت. این جریان بیشترین دشمنی را با اسلام داشت، چه قبل و چه بعد از رحلت پیامبر. ابوسفیان، سرکردۀ شرک، و پدر بزرگ یزید است، و پدر یزید، معاویه دشمن اسلام و گردآورندۀ لشکرها علیه آن چه در زمان پیامبر(ص) و چه در زمان خلافت امام علی(ع) است.
و حال آنکه خاندان حسین(ع): محمد(ص)، و خدیجه(س) و علی(ع) بوده و او، نخستین مسلمان بعد از پیامبر، و نگهبان دین، و وصی رسول خدا، و اولین امامان معصوم است.
در زمینۀ تحلیل شخصیت الگوهای دو مکتب، یزید فاسق شراب خوار و کشندۀ مسلمانان است که در سه سال پادشاهی، سه جنایت بس فجیع در تاریخ اسلام را مرتکب شده است:
1- واقعۀ کربلا در سال 61 هـ، که در آن امام حسین و خاندان عصمت و طهارت و یاران گرامی او به شهادت رسیدند.
2- هجوم به مدینۀ منوره و واقعۀ حره در سال 63، که در آن به مدت 3 روز شهر پیامبر را مباح کردند، و مردم را کشتند و اموال آنان را به سرقت بردند و زنان را غاصبانه به ملک خود درآوردند.
[[page 166]]
3- تعدی به حرمت خانۀ خدا و سنگباران کردن کعبه بوسیلۀ « منجنیق» در سال 64، در اثنای سنگر گرفتن عبدالله بن زبیر در بیت الحرام.
و اما شخصیت الگوی دوم، یعنی حسین(ع)، او تجسم معنی «قربی» در آیۀ مودت، و یکی از اهل بیت در آیۀ تطهیر، و یکی از فرزندان رسول گرامی در آیه مباهله می باشد.همچنین او وارث پیامبران، وسرور شهیدان، و سومین امامان معصوم است.
مهمترین ویژگیهای دو فرهنگ حسینی و یزیدی بدین شرح است:
1- رابطه با خداوند متعال: مکتب حسینی مکتب عشق الهی است، همانطور که خود امام حسین و یارانش آن را قبل از واقعه کربلا و در جریان آن مجسم کردند.و مکتب یزیدی در پایین ترین سطح دوری از خداوند متعال قرار دارد، که به مرز شرک و کفر می رسد، همانطور که از رفتار یزید و گفته هایش و رفتار و گفتار یارانش به دست می آید. و پیروی این یاران از مکتب یزید، از حب مال و مقام، و یا ترس از مرگ و فقر، و یا هماهنگ با انگیزه های کفر و شرک و انحراف که در عمق روان آنها وجود دارد، سرچشمه می گیرد.
2- هدفها: مکتب حسینی به سوی تحکیم شرع مقدس و احقاق حق و نابودی باطل و نشر عدل میان رعیت و صلاح دین و دنیای امت حرکت می کند. در حالی که مکتب یزیدی برای دنیا و به سوی دنیا، با زیر پا گذاشتن تمام ارزشهای انسانی و دینی و اخلاقی حرکت می کند.
3- مشروعیت دینی: مکتب حسینی، مکتب امامت و ولایت شرعی است، مشروعیت و اصالت فرهنگی آن از مشروعیت ریشه ها و الگوها و هدفهای آن سرچشمه می گیرد. و در مقابل، تمام صحابۀ رسول و اکثر تابعین و فقهای سنی و شیعی بر عدم مشروعیت ولایتعهدی نیز خلافت یزید اتفاق نظر دارند، بلکه کفرو لعن او را اعلام کرده اند.
درک حقیقت راه و فرهنگ مکتب حسینی و حقانیت رویارویی همیشگی آن با فرهنگ یزیدی، و سپس حرکت به سوی عملی کردن تفکر حسینی همچون یک زندگانی تکامل یافته، ضامن وصول جامعه مسلمانی به تمام نیازهای فکری و عملی خود، و ضامن استقلال و عدالت و آزادی در سایۀ حکومت الله خواهد بود.
[[page 167]]