جلوه ای از زن در شعر بعد از انقلاب
محبوبۀ زارعی
ویژگیهای شعر انقلاب از دید شاعران معاصر نسبت به زن در این مقاله بررسی شده است؛ مؤلف در فصول جداگانه، زن را از دید یک معشوق، مادر، همسر، حماسه ساز، مظهر اندوه و صبر و سکوت و مادری و زن انقلابی با بهره گیری از اشعار شاعران زن مورد توجه قرار داده است. بخشی از مطالب این نوشتار چنین است:
زن در ادبیات کهن ما بیشتر به صورت معشوق یا ساقی و خنیاگر مطرح است و کمتر از جنبه های گوناگون وجود او و نقش او در اجتماع، سخن گفته شده است؛ اما زنِ عصر ما با حضور فعال خود در انقلاب و جنگ،
[[page 50]]توانست هویت انسانی خود را به نمایش بگذارد و داد سکوت و مظلومیت خود را از تاریخ بگیرد.
یکی از عالیترین جلوه های زن «معشوقی» است. خدا زیباست و معشوق. زن نیز زیباست و معشوق. خدا در پس حجابهای گوناگون است، زن در حجاب از دید غیر، مخفی است.
خداوند زن را شبیه ترین موجودات به خود آفرید، از آن روست که در ادبیات، زن نمادی از عشق می شود، حتی نمادی از خدا.
صدرالمتألهین عشق انسانی را به دو قسمت حقیقی و مجازی تقسیم نموده و عشق حقیقی را به محبت خدا و صفات و افعال او اختصاص داده است.
این فیلسوف سپس عشق مجازی را نیز به دو قسم تقسیم کرده است که عبارتند از: عشق حیوانی و عشق نفسانی...؛ عشق نفسانی از لطافت نفس و پاکیزگی آن ناشی می گردد... کسی که از عشق نفسانی برخوردار است در روی آوردن به معشوق حقیقی خود را نیازمند ترک علاقه و قطع رابطه با بسیاری اشیاء نمی بیند، بلکه فقط از یک معشوق روی می گرداند و به معشوق دیگر روی می آورد.
افلاطون، فیلسوف عشق، گفته است: هر که را دست عشق نسوده است راهش در ظلمات است.
[[page 51]]