اول: حمل، مادامی که حمل است ارث نمی برد؛ اگرچه معلوم باشد که در شکم مادرش زنده است؛ لیکن از کسی که در مرتبه یا در طبقۀ متأخر از او است حاجب می باشد؛ پس اگر میت حمل داشته باشد و دارای نوه ها و برادرها هم باشد، از ارث بردن ممنوع می شوند و چیزی به آن ها داده نمی شود تا حال آن روشن شود، پس اگر زنده متولد شد، ارث اختصاص به او پیدا می کند و اگر به طور مرده به دنیا آمد، آن ها ارث می برند.
مسأله 1 ـ اگر میت وارث دیگری در مرتبه و طبقۀ حمل داشته باشد مانند این که میت دارای اولاد باشد، برای حمل به اندازۀ سهم دو پسر کنار گذاشته می شود و باقی مانده به بقیه داده می شود سپس بعد از آن که وضع روشن شد، اگر مرده به دنیا آمد، سهم او که کنار گذاشته شده بود به وارث دیگر داده می شود و اگر وارث متعدد باشد طبق آنچه که خدا واجب کرده بین آن ها تقسیم می شود.
مسأله 2 ـ اگر برای وارث موجود، فرضی باشد که با بود و نبود حمل تغییر نمی کند مانند سهم یکی از زوجین یا یکی از پدر و مادر در صورتی که با او فرزندی غیر از حمل باشد، تمام سهم او داده می شود. و در صورتی که حمل در فرض تولد ـ ولو در بعضی از صور ـ سهم وارث را تغییر داده و ناقص می کند به وارث کمترین سهمی را که در صورت تولد حمل به ارث می برد، داده می شود، مانند پدر و مادری که با آن ها غیر از حمل فرزند دیگری نیست.
مسأله 3 ـ اگر با وسایل جدید حال بچه (حمل) معلوم شود به مقدار سهم او کنار گذاشته می شود، پس اگر معلوم شود که او یکی و پسر است، سهم یک پسر کنار گذاشته می شود. و اگر معلوم شود که او یک دختر است سهم او کنار گذاشته می شود. و اگر معلوم شود که حمل بیشتر از دو نفر است سهم آن ها کنار گذاشته می شود.
[[page 397]]مسأله 4 ـ اگر سهم دو نفر کنار گذاشته شود و بقیۀ ترکه تقسیم شود، سپس بیشتر از دو نفر متولد شوند، به اندازۀ سهم نفر اضافی از ترکه پس گرفته می شود.
مسأله 5 ـ حمل اگر به صورت زنده متولد شود، ارث می برد و از او ارث برده می شود اگرچه در همان ساعت بمیرد؛ پس اگر معلوم شود که بعد از جدا شدنش حیات داشته و بعد از آن مرده است ارث می برد و ارث برده می شود. و در زنده به دنیا آمدن، صدا کردن بچه بعد از بیرون آمدنش معتبر نمی باشد، در صورتی که با حرکت واضح و غیر آن، معلوم شود که به طور زنده به دنیا آمده است.
مسأله 6 ـ داخل شدن روح در حمل در وقت مردن مورّث شرط نیست، بلکه انعقاد نطفۀ آن در وقت مردن مورث، کفایت می کند. پس اگر کسی بمیرد و حمل در زوجۀ او بعد از مرگش معلوم شود و طوری باشد که شرعاً به او ملحق باشد در صورتی که به صورت زنده جدا شود از او ارث می برد.
[[page 398]]