زن مسلمان، درصدر اسلام، با اسلام زاده شد، پیشرفت و رشد کرد و به مقامات والایی دست یافت. او که بر اساس تعلیمات قرآن عزت، شکوه، قدرت، ارزش و قداست خود را باز یافته بود، در طول تاریخ، تحت تأثیر عوامل مختلف، بتدریج آن عظمت و ابهت خود را از دست داد و در اسارت غل و زنجیرهای متعدد و قید و بندهای سنت گرایان، تحجرگرایان و متجددگرایان در وضع ناهنجاری به زندگی ادامه داد.
پس از آن، در بستر زمان، سه چهره از زنان دیده شد: زن سنتی، زن مقدس مآب و زن متجدد مآب (فرنگی مآب).
زن سنتی: در زندگی همواره، دنباله روی سنتهای محیط است و به تحولات جامعه توجهی ندارد. او در صندوقخانه ای کوچک از سنتهای غلط غیر اصیل و بی ارزش به وظایف خود عمل می کند، وظایفی که سنتهای محیط بر دوشش گذاشته است. بنابراین زن سنتی اصلاً با تغییرات جامعه همراه، هم آهنگ و همنوا نمی شود و به هنگام روی آوردن کار اهم و پیش آمدن کار مهم، به کارهای قبلی خود ادامه می دهد و کاری با رویدادهای جدید ندارد.
زن مقدس مآب: در زندگی همیشه پیرو امور سطحی، قشری و ظاهری است که از نظر دینی آن امور مطلوب و مقبول نیستند. او هیچگونه آگاهی نسبت به حقیقت دین و هیچگونه تسلطی بر باطن مسائل دینی ندارد بنابراین حقیقت و فلسفه احکام اسلام را درک نمی کند. زن مقدس مآب فقط ظواهری را که از دین و جزء آن می پندارد، می بیند و فقط آنها را می شناسد. زن مقدس مآب، از ابتدا آموخته است که اسلام از او خواسته در خانه بماند و صرفاً به امور خانه بپردازد؛ گرچه جامعه مسلمین مورد هجوم فرهنگی و یا تجاوز نظامی به بیگانگان واقع شود و یا جامعه اسلامی حضور او را در صحنه ها و عرصه های مختلف اجتماع طلب کند.
زن فرنگی مآب: در زندگی بدون هیچ قید و شرطی پیرو فرنگ و تابع مقتضیات آن است. او مطابق اقتضای فرنگ رفتار می کند و با تحولات متعدد و نوین فرنگ متحول می شود، اگرچه آن تحولات موافق با معیارها و ارزشهای اخلاقی، سنتی و شرعی نباشد. زن فرنگی مآب در زندگی زن غربی را الگو قرار داده و از رفتار او سرمشق می گیرد. او، در عرصه های مختلف زندگی، سعی می کند با زن غربی همگام، همآهنگ و منطبق باشد.
"ما را طوری بار آورده بودند که یا فرنگی مآب باشیم یا هیچی. یک نفر جوان، یک نفر خانم اگر سر تا پایش فرنگی مآب است، این معلوم می شود خیلی عالی مقام است و اگر چنانچه مثل سایر مسلمانان است این خیلی عقب افتاده است عقب افتادگی و جلو رفتن را به این می دانستند که فرنگی مآب باشند" )ر.ک: صحیفه امام، ج 16، ص 84-85.(
امام خمینی(س) در این عصر با ترسیم الگوی شخصیتی حضرت فاطمه(س) برای زنان شخصیت زن مسلمان را احیا کرد.
تفکرات امام ملاکها، معیارها و سنجشها را دگرگون ساخت. در سایه اندیشه ها و بیانات امام زن دیگرگونه شد و جایگاه خود را در نظام آفرینش یافت. امام زن را از پست ترین درجات و مراتب به نقطه اوج تعالی و رشد انسانی رساند. افق دید زن را وسیع کرد و حرکت زن به سوی کمال را سرعت بخشید. زن ایرانی متحول شد و راه صحیح (راه خدا) را شناخت:
"یک تحول روحی، یک تحول فکری با اراده مصمم از بچه های کوچک تا مردهای بزرگ، از دخترهای کوچک تا خانمهای بزرگ، همه اقشار با هم قیام کردند و استقامت کردند «ان تقوموا لله» جمعاً و فرداً." (ر.ک: صحیفه امام، ج 7، ص 245-246.)
در عصر انقلاب اسلامی زن مسلمان با شخصیت فاطمه(س) احیا شد. او در حیات خود (در تمام عرصه ها) فاطمه(س) را که نمونه انسان والا و برتر است به عنوان الگو پذیرفت. زن مسلمان در پرتو تأثیرپذیری از حضرت فاطمه(س) شکوفا و پویا شد و به مراتب شایسته ای از کمالات رسید.
امروز در جمهوری اسلامی ایران، زن مسلمان، انسانی است آزاد، مستقل و با اختیار که فقط برای خدا کار می کند و برای رسیدن به مراحل عالی انسانیت می کوشد. زن مسلمان (با حفظ حدود اسلامی) یکی از پایه ها و ارکان جامعه اسلامی است و در جامعه حضوری مؤثر و پر ارزش دارد.
زن مسلمان، با باز یافتن شخصیت خود، پا به پای مردان، در همه عرصه ها در اداره جامعه و در سازندگی کشور مشارکت می کند. بدون اینکه ویژگیها و خصایص خود را از دست بدهد.
"امروز زنان در جمهوری اسلامی، همدوش مردان در تلاش سازندگی خود و کشور هستند." (ر.ک: صحیفه امام، ج 12، ص 275.)
امروز در جمهوری اسلامی ایران، «زن مسلمان» آزاد است و با اتکا بر قدرت و شایستگی و هوشمندی خود در کنار مسئولیتهای خانوادگی، با حفظ شرافت و کرامت و عفاف و نجابت، در عرصه ها و فعالیتهای مختلف اجتماعی مانند: آموزش و پرورش، آموزش عالی، آموزش بهداشت و درمان، ورزش، هنر، رادیو و تلویزیون، مناصب دولتی، مدیریتهای قوی، فعالیت در قوه قضائیه، فعالیت در قوه مجریه، قانونگذاری و تصمیم گیری در سطح کشور، فعالیت در امور سیاسی و در امور اقتصادی (چه خصوصی و چه دولتی) در کمیت و کیفیتی چشمگیر حضور دارد و با حضور شایسته خود جامعه (که مورد تأیید و تأکید اسلام است) ثابت می کند که اسلام هرگز خواستار انزوای زن در جامعه نیست.
"ما مفتخریم که بانوان و زنان پیر و جوان… در صحنه های فرهنگی و اقتصادی و نظامی حاضر و همدوش مردان یا بهتر از آنان در راه تعالی اسلام و مقاصد قرآن کریم فعالیت دارند." (ر.ک: صحیفه امام، ج 21، ص 397-399.)