پایه ها و راهبردهای اخلاقی کرامت انسانی در بینش و منش امام خمینی(ره)
جناب آقای مهدی سلطانی رنانی
یکی از بنیادی ترین مبانی تعامل اخلاقی بر اساس آموزه های دین مدارانه امام خمینی(ره) که درعرصه های مختلف زندگی فردی و اجتماعی بشریت نمایان است، کرامت انسانی است.
در اندیشه امام خمینی(ره) انسان، آنگاه انسان است و به کرامت انسانی دست یافته است که خاک وجودش با زلال دانش و بینش در هم آمیزد و صنعتی نوین در قالب اخلاق و منش متعالی از آن تولّد یابد؛ به گونه ای که در این میدان، دانش به مثابه ابزار، بینش و ایمان به منزله گذرگاه و اخلاق، مقصد و نتیجه نهایی محسوب گردد. ایشان، پایبندی به شریعت، پرهیز از خودمحوری و باور به مقامات معنوی را از اصول بنیادین سلوک اخلاقی دانسته اند و تفکر، عزم آهنین، خودسازی درونی، تذکر مداوم و اخلاص را از راهبردهای اساسی و عملی اخلاق در دستیابی به کرامت انسانی برشمرده اند و محور تبلور این پایه ها و راهبردها را در وجود انسان، نگاه هدفمند و ارزشی به ساحت عمل وتقرّب الهی به شمار آورده اند.
سعی نگارنده در این مقاله آن است که پایه های سلوک اخلاقی و راهبردهای اساسی مذکور را در کسب و پرورش کرامت انسانی و تعامل اخلاق با آن از منظر امام خمینی(ره) تشریح نماید و نشان دهد که ایشان بیش از آن که از مسلک های فلسفی و عرفانی خاصّی جهت رسیدن به کرامت انسانی و بالندگی، حفظ و رشد آن در اخلاق فردی و اجتماعی خویش متأثّر باشند، روحشان از آبشخور رهنمودهای قرآن و عترت سیراب شده است؛ زیرا جامعیت، فراگیری و تعادل رفتاری ایشان گواه این مدعا است.
[[page 152]]