فطرت و کرامت انسانی از منظر امام خمینی(ره)
حجت الاسلام و المسلمین محمدحسین باقری
شرافت در انسان بر دو گونه است: یکی شرافت ذاتی و دیگری شرافت غیرذاتی. شرافت ذاتی را می توان کرامت نامید و شرافت غیرذاتی را فضیلت.
فضیلت اساسش بر مقایسه با غیر است و جلوه های گوناگونی دارد، نظیر: احسن المخلوقین بودن، توان برتر در حرکت، برتری داشتن به جهت دارا بودن جنبه تشریعی.
اما کرامت انسانی بر اساس خلیفه الهی بودن در بشر قرار داده شده است و جلوه هایی دارد، مانند: علم به اسما، تسخیر آسمان و زمین، بصیرت بر خویشتن.
فطرت، حالت و هیأتی است که خداوند خلق را بر آن قرار داده است و در عین حال، غیر از طبیعت و غریزه است و سه ویژگی عمده دارد: 1. خدا را می شناسد و می خواهد؛ 2. در میان همه آدمیان است؛ 3. از گزند تغییر و تبدیل مصون است.
این مقاله، در پی آن است که دیدگاه قرآن کریم و نیز برداشتهای امام خمینی(ره) را از آیات الهی درباره فطرت بشری و تأثیرات آن در تکریم انسان بررسی نماید و ضمن طرح دیدگاههای جامعه شناسان غربی در مورد انسان و ابعاد حقیقت دار و اصیل او، اثبات کند که کرامت انسانی پیامد فطرت الهی انسان است و دیدگاههای جامعه شناسان غربی را نقد و نفی نماید.
[[page 133]]