توضیحات کارشناس:
استفاده از عطر و خود را خوش بو نمودن، در اسلام از مستحبات به شمار آمده و همیشه مورد سفارش و اهتمام نبی مکرم اسلام صلی الله علیه و آله بوده است، تا آنجا که به نمازگزاران سفارش شده است در برابر عظمت و جلال و هیبت حق تعالی و پیشگاه معبود یکتا با هیأتی نیکو و عطر زده وارد نماز شوند.
با قطع نظر از استحباب آن، از نظر اجتماعی و در عصر حاضر و به لحاظ ازدحام جمعیت در اماکن و وسایل نقلیه عمومی مثل اتوبوس و مترو، کار و کثرت فعالیتها و گرما و تعریق زیاد بدن و مانند اینها، اهمیت و حتی ضرورت عطر زدن، در حفظ حقوق عمومی و رعایت حرمتها و پیشگیری از آزردن شامههای حساس، را نمیتوان نادیده گرفت و از آن غافل بود.
بدین توصیف و ضرورتهاست که سؤال پیش رو برای روزهدار که خود را در مسیر طاعت حق تعالی ملتفت به جمیع جهات میخواهد حایز اهمیت میباشد.
استفاده از عطر و ادکلن در حال روزه از آن جهت که بوی آن معمولا از راه مجاری و منافذ سر وارد حلق میگردد، محل سؤال میشود.
به هر حال به نظر امام خمینی (ره) استفاده از ادکلن و عطر زدن، نه تنها منافاتی با روزه ندارد بلکه آن تحفه روزهدار است. لیکن این موضوع یعنی عطر زدن؛ در احکام روزه امری متمایز از بوئیدن ریاحین به شمار آمده و برای آن حکم دیگری ذکر شده است.
در تفاوت حکم این دو موضوع و دیگر فروعات مرتبط با آن، در تحریر الوسیلة؛ ج1، ص:272 چنین آمده است:
و منها - شم الریاحین خصوصا النرجس، و المراد بها کل نبت طیّب الریح، نعم لا بأس بالطیب فإنه تحفة الصائم، لکن الأولی ترک المسک منه، بل یکره التطیب به للصائم، کما أن الأولی ترک شم الرائحة الغلیظة حتی تصل الی الحلق
بنابر این:
1- از جملۀ مکروهات روزه، بوئیدن ریاحین است، مخصوصا گل نرگس؛ و مقصود از ریاحین هر گیاهی است که بوی خوش داشته باشد.
2- عطر زدن مانعی ندارد، زیرا آن تحفه روزهدار است، لکن بهتر آن است که مشک را بکار نبرد، بلکه خوشبو شدن با مشک برای روزهدار مکروه است.
3- بوئیدن بوی غلیظ بطوری که به حلق برسد، بهتر است که ترک شود.
1/5/1392 - محمد ساعدی